ผลลัพธ์การรักษาและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความสำเร็จในการรักษา ผู้ป่วยวัณโรคปอดในผู้ใหญ่ ณ คลินิกควบคุมการติดเชื้อทางเดินหายใจ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอัตราความสำเร็จและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความสำเร็จในการรักษาผู้ป่วยวัณโรคปอดในผู้ใหญ่ ณ คลินิกควบคุมการติดเชื้อทางเดินหายใจ วิธีการ: การวิจัยนี้เป็นการศึกษาย้อนหลังในผู้ป่วยวัณโรคปอดอายุตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไปที่เข้ารับการรักษา ณ คลินิกควบคุมการติดเชื้อทางเดินหายใจ การศึกษาเก็บข้อมูลทั่วไปของผู้ป่วย เช่น อายุ เพศ น้ำหนัก ส่วนสูง อาชีพ และ สิทธิการรักษาของผู้ป่วย ข้อมูลประวัติการรักษาวัณโรคและโรคประจำตัว ข้อมูลผลตรวจร่างกายและผลตรวจทางห้องปฏิบัติการ และข้อมูลผลการรักษา (ด้านประสิทธิภาพและความปลอดภัย) จากผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาตั้งแต่เดือนมกราคม พ.ศ. 2561 ถึงเดือนธันวาคม พ.ศ. 2564 การศึกษาหาความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยต่าง ๆ กับความสำเร็จใน
การรักษาด้วยสถิติถดถอยพหุโลจิสติกส์ ผลการวิจัย: ผู้ป่วยวัณโรคปอด 538 ราย ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย (ร้อยละ 60.4) ติดเชื้อวัณโรคที่ไม่ดื้อยา (ร้อยละ 87.2) และไม่มีการติดเชื้อเอชไอวีร่วมด้วย (ร้อยละ 93.3) อัตราความสำเร็จในการรักษาผู้ป่วยวัณโรคปอดในผู้ใหญ่ ณ คลินิกควบคุมการติดเชื้อทางเดินหายใจ คิดเป็นร้อยละ 82.9 ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความสำเร็จในการรักษา ได้แก่ อายุ น้ำหนักตัว การติดเชื้อเอชไอวี และผลตรวจเสมหะ ผู้ป่วยที่มีอายุน้อยกว่า 60 ปี มีโอกาสประสบความสำเร็จในการรักษามากกว่าผู้ป่วยที่มีอายุมากกว่าหรือเท่ากับ 60 ปี 2.11 เท่า (95%CI: 1.26-3.56, P = 0.005) ผู้ป่วยวัณโรคที่มีน้ำหนักตัวมากกว่า 40 กิโลกรัม มีโอกาสประสบความสำเร็จในการรักษามากกว่าผู้ป่วยวัณโรคที่มีน้ำหนักตัวไม่เกิน 40 กิโลกรัม 2.46 เท่า (95%CI: 1.27–4.77, P = 0.008) ผู้ป่วยที่ไม่มีการติดเชื้อเอชไอวีมีโอกาสประสบความสำเร็จในการรักษามากกว่าผู้ป่วยที่มี
การติดเชื้อเอชไอวี 5.84 เท่า (95%CI: 2.62-13.05, P < 0.001) และผู้ป่วยที่มีผลตรวจเสมหะไม่พบเชื้อ มีโอกาสประสบความสำเร็จในการรักษามากกว่าผู้ป่วยที่มีผลตรวจเสมหะ AFB 3+ 2.06 เท่า (95%CI: 1.06-3.97, P = 0.032) สรุป: อัตราความสำเร็จในการรักษาผู้ป่วยวัณโรคปอด ณ คลินิกควบคุมการติดเชื้อทางเดินหายใจ มีค่าต่ำกว่าค่าเป้าหมายของกระทรวงสาธารณสุข ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอัตราความสำเร็จในการรักษาวัณโรคปอดที่ลดลง ได้แก่ อายุมากกว่าหรือเท่ากับ 60 ปี น้ำหนักตัวที่น้อยกว่า 40 กิโลกรัม การติดเชื้อเอชไอวี และผลตรวจเสมหะ AFB 3+