ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมโดยเภสัชกรผ่านแอปพลิเคชัน ไลน์ต่อความร่วมมือในการใช้ยาต้านไวรัสในผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ โรงพยาบาลหัวหิน
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมสมรรถนะแห่งตนและการสนับสนุนทางสังคมโดยเภสัชกรผ่านแอปพลิเคชันไลน์ (Self-efficacy and Social Support Enhancement Program through Line Application on Antiretroviral Adherence: SSPLA) ต่อความร่วมมือในการใช้ยาต้านไวรัสและความพึงพอใจของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ที่มีต่อการเข้าร่วม SSPLA วิธีการ: การศึกษาเป็นเชิงทดลองแบบสุ่มมีกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง ตัวอย่างเป็นผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ ที่รับยาต้านไวรัสจากคลินิกเอชไอวี/เอดส์โรงพยาบาลหัวหินต่อเนื่องมาแล้วไม่น้อยกว่า 6 เดือน โดยก่อนเริ่มการศึกษามี viral load ล่าสุด ≥ 50 Copies/ml แต่ไม่เกิน 1,000 Copies/ml และมีระดับความร่วมมือในการใช้ยาต้านไวรัสน้อยกว่าร้อยละ 95 อย่างน้อย 1 ครั้งใน 6 เดือนที่ผ่านมา มีโทรศัพท์เคลื่อนที่และใช้แอปพลิเคชันไลน์ได้ ตัวอย่างถูกสุ่มเป็น 2 กลุ่ม คือกลุ่มทดลองได้รับ SSPLA แบบรายบุคคลเป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ จำนวน 17 ราย และกลุ่มควบคุมได้รับบริการปกติของโรงพยาบาลจำนวน 17 ราย กลุ่มตัวอย่างได้รับการติดตามผล 3 ครั้งที่สัปดาห์ที่ 1, 4 และ 8 ผลการวิจัย: คะแนนความร่วมมือในการใช้ยาต้านไวรัสเมื่อประเมินด้วยวิธีนับเม็ดยาและแบบสอบถาม MTB-Thai ภายในกลุ่มทดลองสัปดาห์ที่ 1 เท่ากับ 86.24±9.98 (เต็ม 100) และ 19.94±2.49 (เต็ม 24) ตามลำดับ ในสัปดาห์ที่ 4 เท่ากับ 93.12±4.01 และ 22.06±1.52 ตามลำดับ และสัปดาห์ที่ 8 เท่ากับ 98.94±1.71 และ 23.53±0.51 ตามลำดับ ตัวแปรทั้งสองในกลุ่มทดลองเพิ่มขึ้นมากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิต (P<0.05) ตั้งแต่สัปดาห์ที่ 4 และในสัปดาห์ที่ 8 กลุ่มทดลองร้อยละ 52.9 พึงพอใจในระดับมากต่อ SSPLA สรุป: SSPLA ที่พัฒนาขึ้น สามารถเพิ่มความร่วมมือในการใช้ยาต้านไวรัสได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ กลุ่มทดลองมีความพึงพอใจในระดับมากต่อ SSPLA
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
Montaner JS, Lima VD, Harrigan PR, Lourenço L, Yip B, Nosyk B, et al. Expansion of HAART coverage is associated with sustained decreases in HIV/AIDS morbidity, mortality and HIV transmission: the “HIV Treatment as Prevention” experience in a Canadian setting. PLoS One. 2014; 9: e87872.
World Health Organization, UNAIDS. Report on the global AIDS epidemic. Scale up of anti-retroviral coverage over time, select group of generalized and concentrated epidemic countries, 2004 to 2007 [online]. 2008 [cited Mar 19, 2022]. Available from: www.unaids.org/sites/default/files/media_asset/jc1510_2008globalreport_en_0.pdf.
Thanprasertsuk S, Phokhasawad K, Teeraratkul A, Chasombat S, Pattarapayoon N, Saeng-Aroon S, et al. HIV drug resistance among pre-treatment cases in Thailand: four rounds of surveys during 2006-2013. Outbreak Surveill Investig Rep. 2018; 11: 6-13.
Sungkanuparph S, Sukasem C, Kiertiburanakul S, Pa-somsub E. Emergence of HIV-1 drug resistance mutations among antiretroviral-naïve HIV-1-infected patients after rapid scaling up of antiretroviral therapy in Thailand. J Int AIDS Soc. 2012; 15: 12.
National Health Security Office. NHSO joins the campaign ‘World AIDS Day’ 2021, revealing 81% of infected patients successfully take anti-retroviral to suppress the virus [online]. 2021 [cited Feb 6, 2022]. Available from: www.hfocus.org/content/2021/12/23 823.
Nachega JB, Marconi VC, van Zyl GU, Gardner EM, Preiser W, Hong SY, et al. HIV treatment adherence, drug resistance, virologic failure: evolving concepts. Infect Disord Drug Targets. 2011; 11:167-74.
Paterson D, Swindells S, Mohr J, Brester M, Vergis E, Squier C, et al. Adherence to protease inhibitor therapy and outcomes in patients with HIV infection. Ann Intern Med. 2000; 133: 21-30.
Chamroonsawasdi K, Insri N. Predictive factors of antiretroviral (ARV) drug adherence among people living with HIV/AIDS attending at Taksin Hospital, Bangkok, Thailand. J Med Assoc Thai 2011; 94: 775-81.
Sukhontha K, Sukhum J, Kanoksak W, Kitiya P-O, Sittikorn R, Nootchawan B, et al. Comparison of adherence of Antiretroviral Therapy between community hospitals and regional hospitals under the universal coverage. Journal of Health Systems Research. 2011; 5: 485-94.
Osterberg L, Blaschke T. Adherence to medication. N Engl J Med. 2005; 353: 487-97.
Thanawuth N, Sinarak S. medication adherence among hiv-infected patients and associated factors in the era of universal access to antiretroviral therapy. J Health Sci Med Res 2014; 32: 11-22.
Binhosen V, Jamkrajanj T. Factors predicting health promotion behaviors of persons with HIV/AIDS. Journal of Faculty of Nursing Burapha University. 2021; 21: 65-79.
Hanmon R, Kasatpibal N, Chitreechuer J. Effects of self-management enhancement on antiretroviral drug adherence and risk behaviors among people living with HIV/AIDS. Nursing Journal 2013; 40: 40-9.
Bandura A. Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman; 1997
Pookkong L. Reducing anxiety of HIV patients through presentation of model at Samutsakhon Hospital [master thesis]. Bangkok: Silpakorn University; 2015.
Prasopdee P, Songserm N, Wonglao P. Effects of pharmaceutical care and social support program in HIV/AIDS patients taking anti-retroviral drugs in Phana hospital, Amnat Charoen Province. Journal of Health Science. 2015; 24: 893-906.
Phonghuthacha R. Application of self-efficacy theory on antiretroviral drug adherence among HIV-infected/AIDS patients [master thesis]. Bangkok: Mahidol University; 2004.
Saberi P, Dong BJ, Johnson MO, Greenblatt RM, Cocohoba JM. The impact of HIV clinical pharma- cists on HIV treatment outcomes: a systematic review. Patient Prefer Adherence 2012; 6: 297-322.
Amatavete S, Lujintanon S, Teeratakulpisarn N, Thitipatarakorn S, Seekaew P, Hanaree C, et al. Evaluation of the integration of telehealth into the same‐day antiretroviral therapy initiation service in Bangkok, Thailand in response to COVID‐19: a mixed‐method analysis of real‐world data. J Int AIDS Soc 2021; 24 (Suppl 6): e25816. doi: 10.1002/j ia2.25816.
Nooin P. Effect of holistic care model on self-care behavior of people living with HIV/AIDS. Health Science Journal of Thailand. 2021; 3: 62-73.
Nanthachan N, Kasatpibal N, Viseskul N. Effect of information provision, motivation, and skill develop ment on antiretroviral adherence among youths living with HIV. Nursing Journal. 2015; 42: 72-83.
CalculatorSoup. Random number generator [online]. 2006 [cited Mar 1, 2022]. Available from: www.calcu latorsoup.com/calculators/statistics/random-number-generator.php.
Steel G, Nwokike J, Joshi MPJRP. Development of a multi-method tool to measure ART adherence in resource-constrained settings: the South Africa experience [online]. 2007 [cited Mar 1, 2022]. Availa ble from: pdf.usaid.gov/pdf_docs/Pnadk153.pdf.
Sakthong P, Sonsa-Ardjit N, Sukarnjanaset P, Munpan W, Suksanga P. Development and psycho metric testing of the medication taking behavior tool in Thai patients. Int J Clin Pharm 2016; 38: 438-45.
Tuong W, Larsen ER, Armstrong AW. Videos to influence: a systematic review of effectiveness of video-based education in modifying health behaviors. J Behav Med. 2014; 37: 218-33.
Lorig KR, Holman H. Self-management education: history, definition, outcomes, and mechanisms. Ann Behav Med. 2003; 26: 1-7.
House JS. Social support and social structure. Sociol Forum 1987; 2: 135-46.
Tiparat W, Saraluk P, Lertwanawattana J, Pratum S. The effect of the self-efficacy and social support program enhancing to low-salt dietary behavior and the level of blood pressure in elderly patients with hypertension. Thai Journal of Cardio-Thoracic Nursing. 2014; 25: 70-84.
Nawinprasert K, Soivong P, Boonchuang P. Effects of the self-efficacy and social support enhancement program on adherence to therapeutic regimens and revisiting to hospital among persons with heart failure. Nursing Journal. 2015; 42: 11-23.
Riamchan S, Lasuka D, Khampolsiri T. Effects of the self-efficacy and social support enhancement program on disease control behaviors and serum creatinine level among the elderly with end stage renal disease Nursing Journal. 2012; 39: 14-27.
Fuangphothong P, Songserm N, Wonglao P. Pharmaceutical care program improves antiretroviral drug adherence in non-adherence patients. Journal of Health Science. 2017; 26: 185-97.
Tina A. Effects of empowerment together with social supports to health behaviors among HIV infected persons and AIDS patients currently receiving anti-retroviral in Sansai Hospital, Chiang Mai. Lanna Public Health Journal. 2011; 7: 211-23.
Wu P, Johnson BA, Nachega JB, Wu B, Ordonez CE, Hare AQ, et al. The combination of pill count and self-reported adherence is a strong predictor of first-line ART failure for adults in South Africa. Curr HIV Res. 2014; 12: 366-75.