ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนยาชนิดรับประทานเป็นอินซูลินของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองศิลาอาสน์ อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อวิเคราะห์ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนยาชนิดรับประทานเป็นอินซูลินของผู้ป่วยเบาหวาน ในศูนย์สุขภาพชุมชนเมืองศิลาอาสน์ อำเภอเมือง จังหวัดอุตรดิตถ์ วิธีการ: การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงวิเคราะห์แบบ unmatched case-control การศึกษาเก็บข้อมูลย้อนหลังจากผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 1,083 รายที่ถูกเลือกแบบสุ่มอย่างง่ายจากเวชระเบียนอิเล็กทรอนิกส์ กลุ่มศึกษา คือ ผู้ป่วยเบาหวานที่ใช้อินซูลินหรือมียารับประทานร่วมด้วย จำนวน 151 คน กลุ่มควบคุม จำนวน 932 คน คือ ผู้ที่ใช้ยารักษาเบาหวานชนิดรับประทานเท่านั้น ปัจจัยส่วนบุคคลและด้านกายภาพที่ศึกษา ได้แก่ อายุ เพศ การศึกษา อาชีพ จำนวนปีเป็นเบาหวาน การมีโรคร่วม ดัชนีมวลกาย และการมีพ่อแม่ที่เป็นเบาหวาน ปัจจัยด้านการรักษาที่ศึกษา ได้แก่ ระดับฮีโมโกลบิน เอ วัน ซี (HbA1c) ค่าระดับน้ำตาลหลังอดอาหาร (fasting blood sugar: FBS) ค่าอัตราการกรองของไต จำนวนยารักษาเบาหวานชนิดรับประทาน และปัจจัยด้านพฤติกรรมที่ศึกษา ได้แก่ การมาตามนัด การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ multiple logistic regression ผลการศึกษา: ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนยารับประทานเป็นอินซูลินของผู้ป่วยเบาหวานอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ได้แก่ เพศชาย (adjusted OR 0.43, 95% CI 0.26-0.71) อายุ 60 - 69 ปี, 70-79 ปี และ 80 ขึ้นไป (เมื่อเทียบกับอายุต่ำกว่า 60 ปี) (adjusted OR 0.16, 95% CI 0.08-0.29, adjusted OR 0.07, 95% CI 0.03-0.17 และ adjusted OR 0.11, 95% CI 0.03-0.40 ตามลำดับ) อาชีพเกษตรกร (adjusted OR 0.22, 95% CI 0.50-0.98) การมีโรคร่วม 1 โรค และการมีโรคร่วม 2 โรค (เทียบกับการไม่มีโรคร่วม) (adjusted OR 0.19, 95% CI 0.07-0.51, adjusted OR 0.26, 95% CI 0.10-0.65 ตามลำดับ) HbA1c > 7 mg% (adjusted OR 9.14, 95% CI 4.04-20.65) FBS > 130 mg/dl (adjusted OR 12.21, 95% CI 5.21-28.61) eGFR < 90 ml/min/1.73 m2 (adjusted OR 2.33, 95% CI 1.36-4.00) จำนวนยารักษาเบาหวานชนิดรับประทาน 3 ตัว (adjusted OR 5.66, 95% CI 2.94-10.90) จำนวนปีที่เป็นเบาหวาน 5 ปีขึ้นไป (adjusted OR 3.33, 95% CI 1.78-6.24) และการมาตามนัดไม่สม่ำเสมอ (adjusted OR 1.87, 95% CI 1.03-3.41) สรุป: ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนจากยารับประทานเป็นอินซูลินมีทั้งหมด 10 ตัวดังกล่าวข้างต้น เภสัชกรและบุคลากรทางการแพทย์ควรเร่งให้คำปรึกษาและแก้ปัญหาให้แก่ผู้ป่วยเบาหวานที่มีปัจจัยดังกล่าวเพื่อเป็นการลดหรือยืดเวลาการต้องใช้อินซูลินออกไป
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
Goyal R, Jialal I. Diabetes mellitus type 2. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021.
Bureau of Non-communicable Diseases, Department of Disease Control. Rate of diabetes mellitus in 2016-2018 [online]. 2020 [cited Feb 5, 2021]. Available from: www.thaincd.com/2016/mission/doc uments-detail.php?id=13684&tid=32&gid=1-020.
Information and Communication Technology, Center Office of the Permanent Secretary, Ministry of Public Health. Prevalence of diabetes mellitus [online]. 2020 [cited Feb 5, 2021]. Available from: hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/report.php.
International Diabetes Federation. Clinical Guidelines Task Force: Global guideline for type 2 diabetes. International Diabetes Federation; 2012.
Evert AB, Boucher JL, Cypress M, Dunbar SA, Franz MJ, Mayer-Davis EJ, et al. Nutrition therapy recom- mendations for the management of adults with diabetes. Diabetes Care. 2014; 37(Suppl. 1): S120-S143.
Sonne DP, Hemmingsen B. Comment on American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes-2017. Diabetes Care 2017; 40(Suppl. 1): S1-S135.
Inzucchi SE, Bergenstal RM, Buse JB, et al. Management of hyperglycemia in type 2 diabetes, 2015: a patient-centered approach: update to a position statement of the American Diabetes Asso- ciation and the European Association for the Study of Diabetes. Diabetes Care. 2015; 38: 140-9.
National Institute for Health and Care Excellence (UK). Type 2 diabetes in adults: management. London: National Institute for Health and Care Excellence (UK); 2015.
American Diabetes Association. Standards of medical care in diabetes. Diabetes Care 2017; 40 (Suppl 1): S64-S74.
Wei N, Zheng H, Nathan DM. Empirically establish- ing blood glucose targets to achieve HbA1c goals. Diabetes Care. 2014; 37: 1048-51.
Zhang Y, McCoy RG, Mason JE, Smith SA, Shah ND, Denton BT. Second-line agents for glycemic control for type 2 diabetes: are newer agents better?. Diabetes Care. 2014; 37: 1338-45.
Chimplee K. Ambulatory management of uncon- trolled diabetes mellitus. In: Chiaochanwit S et al. editors. Applied Internal Medicine Vol 2. Chiang Ma i: Rong Phim Saeng Sin; 2004. p. 159-72.
Funnell MM, Kruger DF, Spencer M. Self-manage- ment support for insulin therapy in type 2 diabetes. Diabetes Educ 2004; 30: 274-80.
Nakar S, Yitzhaki G, Rosenberg R, Vinker S. Transi- tion to insulin in Type 2 diabetes: family physicians' misconception of patients' fears contributes to existing barriers. J Diabetes Complications. 2007; 21: 220-6.
Riddle MC. Making the transition from oral to insulin therapy. Am J Med. 2005; 118 Suppl 5A: 14S-20S.
Diabetes Association of Thailand. Instruction of antidiabetic drug injection techniques for medical personnel. Bangkok: Diabetes Association of Thailand; 2016.
Diabetes Association of Thailand, The Endocrine Society of Thailand, Department of Medical Services Ministry of Public Health, National Health Security Office. Clinical practice guideline for diabetes 2017. 3rd ed. Pathumthani: Romyen Media; 2017: 39-40.
Peduzzi P, Concato J, Kemper E, Holford TR, Feinstein AR. A simulation study of the number of events per variable in logistic regression analysis. J ClinEpidemiol. 1996; 49: 1373-79.
Pourhoseingholi MA, Baghestani AR, Vahedi M. How to control confounding effects by statistical analysis. Gastroenterol Hepatol Bed Bench. 2012; 5: 79-83.
Wacholder S, McLaughlin JK, Silverman DT, Mandel JS. Selection of controls in case-control studies. I. Principles. Am J Epidemiol. 1992; 135: 1019-28.
Setia MS. Methodology series module 2: Case-control Studies. Indian J Dermatol. 2016; 61: 146-51.
Katz MH. Multivariable analysis: a practical guide for clinicians. 2nd ed. New York: Cambridge University Press; 2006. p.14-35.
Porapakkham Y, Boonyaratpan P. The 3rd Survey of Thai health by physical examination B.E. 2546 - 2547. Bangkok: The War Veterans Organization of Thailand Press; 2006.
Chaipornsupaisarn W, Ekplakorn W, Premkamon A, Tanamun B, Chaikeeratiporn C, Chongsoovivat- wong V, et al. Diabetes mellitus and its risk factors in the Thai population: The third national health examination survey 2004. Journal of Health Systems Research. 2007; 1 : 299-312.
Donnan PT, Steinke DT, Newton RW, Morris AD. Changes in treatment after the start of oral hypoglycaemic therapy in Type 2 diabetes: a population-based study. Diabet Med. 2002; 19: 606-10.
Janghorbani M, Amini M. Predictors of switching to insulin from non-insulin therapy in patients with type 2 diabetes mellitus. Diabetes Res Clin Pract. 2011; 92: 111-17.
Spoelstra JA, Stol RP, de Bruyne MC, et al. Factors associated with switching from oral hypoglycaemic agents to insulin therapy. Neth J Med. 2002; 60: 243-48.
Ringborg A, Lindgren P, Yin DD, Martinell M, Stålhammar J. Time to insulin treatment and factors associated with insulin prescription in Swedish patients with type 2 diabetes. Diabetes Metab. 2010; 36:198-203.
Basu S, Yudkin JS, Kehlenbrink S, Davies JI, Wild SH, Lipska KJ, et al. Estimation of global insulin use for type 2 diabetes. Lancet Diabetes Endocri- nol. 2019; 7: 25-33.
Pérez N, Moisan J, Sirois C, Poirier P, Grégoire JP. Initiation of insulin therapy in elderly patients taking oral antidiabetes drugs. CMAJ. 2009; 180:1310-16.
Giorda CB, Russo GT, Cercone S, De Cosmo S, Nicolucci A, Cucinotta D. Incidence and correlated factors of beta cell failure in a 4-year follow-up of patients with type 2 diabetes: a longitudinal analysis of the BETADECLINE study. Acta Diabetol. 2016; 53: 761-67.
Gentile S, Strollo F, Viazzi F, et al. Five-year predictors of insulin initiation in people with type 2 diabetes under real-life conditions. J Diabetes Res. 2018; 2018: 7153087. doi: 10.1155/2018/7153087
Kostev K, Dippel FW, Rathmann W. Predictors of insulin initiation in metformin and sulfonylurea users in primary care practices: the role of kidney function. J Diabetes Sci Technol. 2014; 8: 1023-28.
Mamo Y, Bekele F, Nigussie T, Zewudie A. Determinants of poor glycemic control among adult patients with type 2 diabetes mellitus in Jimma University Medical Center, Jimma zone, south west Ethiopia: a case control study. BMC Endocr Disord. 2019; 19: 91.