ความสอดคล้องของความร่วมมือในการใช้ยาและคุณภาพชีวิต ด้านการใช้ยาที่ประเมินโดยผู้ป่วยโรคจิตเภทและผู้ดูแล
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ : เพื่อศึกษาความสอดคล้องของความร่วมมือในการใช้ยาและคุณภาพชีวิตด้านการใช้ยาที่ประเมินโดยผู้ป่วยโรคจิตเภทและผู้ดูแล และศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความร่วมมือในการใช้ยากับคุณภาพชีวิตด้านการใช้ยาของผู้ป่วยจิตเภท วิธีการ: การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบตัดขวางนี้ทำในผู้ป่วยจิตเภท 100 คนในโรงพยาบาลศรีธัญญา ระหว่างมกราคม - มิถุนายน พ.ศ. 2564 การศึกษาเก็บข้อมูลจากการสอบถามผู้ดูแลและผู้ป่วย และการค้นข้อมูลจากเวชระเบียน การศึกษาประเมินความร่วมมือในการใช้ยาด้วยแบบสอบถาม Medication Taking Behavior in Thai Patients (MTB-Thai) และประเมินคุณภาพชีวิตด้านการใช้ยาด้วย Patient-Reported Outcomes Measure of Pharmaceutical Therapy for Quality of Life (PROMPT) ฉบับย่อ การศึกษาเก็บข้อมูลสองช่วงดังนี้ 1) ช่วงรักษาแบบผู้ป่วยในโดยเก็บจากผู้ดูแลผู้ป่วย และ 2) ช่วงรักษาแบบผู้ป่วยนอก โดยเก็บข้อมูลจากผู้ป่วยและผู้ดูแล การวิเคราะห์ความสอดคล้องระหว่างผู้ประเมินใช้สถิติสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ภายในชั้น (intraclass correlation: ICC) และ Bland-Altman method ส่วนความสัมพันธ์ใช้สถิติสหสัมพันธ์เพียร์สัน ผลการวิจัย: ผลการประเมินความร่วมมือในการใช้ยาโดยผู้ป่วยและผู้ดูแลมีความสอดคล้องในระดับดีมากในแต่ละมิติ โดยมีค่า ICC อยู่ระหว่าง 0.97 - 0.99 สำหรับการประเมินด้วย PROMPT ฉบับย่อ พบความสอดคล้องระหว่างผู้ประเมินในแต่ละมิติในระดับดีถึงดีมากโดยมีค่า ICC อยู่ระหว่าง 0.85 - 0.95 ความร่วมมือในการใช้ยาในมิติการลืมใช้ยามีความสัมพันธ์ในทางบวกกับการได้รับข้อมูลยาและโรค (r = 0.23) ความพึงพอใจเกี่ยวกับประสิทธิผลของยา (r = 0.35) และผลกระทบจากอาการข้างเคียงของยา (r = 0.32) ส่วนการหยุดใช้ยาหรือปรับยาเอง สัมพันธ์ในทางบวกกับความพึงพอใจเกี่ยวกับประสิทธิผลของยา (r = 0.30) ผลกระทบจากอาการข้างเคียงของยา (r = 0.25) และผลทางด้านจิตใจของการใช้ยา (r = 0.35) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สรุป: ผลการประเมินด้วยแบบสอบถาม MTB-Thai และแบบสอบถาม PROMPT ฉบับย่อ โดยผู้ป่วยและผู้ดูแล มีความสอดคล้องกันดีถึงดีมาก โดยพบความสัมพันธ์ในเชิงบวกระหว่างความร่วมมือในการใช้ยากับคุณภาพชีวิตด้านการใช้ยาที่เกี่ยวข้องกับการได้รับข้อมูลยาและโรค ความพึงพอใจเกี่ยวกับประสิทธิผลของยา ผลกระทบจากอาการข้างเคียงของยา และผลทางด้านจิตใจของการใช้ยา
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
He H, Liu Q, Li N, Guo L, Gao F, Bai L, et al. Trends in the incidence and DALYs of schizophrenia at the global, regional and national levels: results from the global burden of disease study 2017. Epidemiol Psychiatr Sci. 2020; 29: e91-e.
Patanon K, Manit S. The parameters for calculating the burden of schizophrenia in Thailand. J Ment Health Thai 2018; 26: 50-62.
Department of Mental Health. Mental health prevention information system [online]. 2013 [cited Jun 15, 2021]. Available from: mpis.srithanya.go.th/ MHC/PsyService.aspx.
Department of Mental Health. Reports of patients receiving psychiatric services [online]. 2020 [cited Aug 8, 2021]. Available from: www.dmh.go.th/report /datacenter/dmh/.
Department of Mental Health. Report on the number of patients admitted to departments under the department of mental health [online]. 2020 [cited Aug 8, 2021]. Available from: www.dmh.go.th/report /admit/
Department of mental health. Annual report [online]. 2020 [cited Oct 27, 2021]. Available from: www.dmh. go.th/report/pavgday/.
World Health Organization. Schizophrenia [online]. 2019 [cited Aug 9, 2020]. Available from: www.who. int/ news-room/fact-sheets/detail/schizophrenia.
Crismon L, Kattura RS, Buckley PF. Schizophrenia. In: Schwingham mer TL, DiPiro JT, editors. Pharmacotherapy hand book. 10th ed. NY: McGraw Hill; 2021.
Hasan A, Falkai P, Lehmann I, Gaebel W. Schizo phrenia. Dtsch Arztebl Int. 2020; 117: 412-19.
Simon GE, Stewart C, Yarborough BJ, Lynch F, Coleman KJ, Beck A, et al. Mortality rates after the first diagnosis of psychotic disorder in adolescents and young adults. JAMA Psychiatry. 2018; 75: 254-60.
Plana-Ripoll O, Pedersen CB, Agerbo E, Holtz Y, Erlangsen A, Canudas-Romo V, et al. A comprehen- sive analysis of mortality-related health metrics associated with mental disorders: a nationwide, register-based cohort study. Lancet 2019; 394: 1827 -35.
Keepers GA, Fochtmann LJ, Anzia JM, Benjamin S, Lyness JM, Mojtabai R, et al. The American Psychia tric Association practice guideline for the treatment of patients with schizophrenia. Am J Psychiatry 2020 ; 177: 868-72.
Ascher-Svanum H, Zhu B, Faries DE, Salkever D, Slade EP, Peng X, et al. The cost of relapse and the predictors of relapse in the treatment of schizophre- nia. BMC Psychiatry. 2010; 10: 2.
Sukmak V, Thongkam J. Costs of inpatient care for schizophrenia at Khon Kaen Rajanagarindra Psy chiatric hospital. J Psychiatr Assoc Thailand 2013; 58: 421-32.
Wongsin U, Passakor S. Unit cost of schizophrenia, schizotypal and delusional disorders. Journal of Health Systems Research. 2019; 13: 420-17.
WHOQOL Group. Development of the world health organization WHOQOL-BREF quality of life assess ment. Psychol Med. 1998; 28: 551-8.
Mahatnirunkul S, Tuntipivatanaskul W, Pumpisan chai Wea. Comparison of the WHOQOL-100 and the WHOQOL-BREF (26 items). J Ment Health Thai. 1998; 1998: 4-15.
Colizzi M, Carra E, Fraietta S, Lally J, Quattrone D, Bonaccorso S, et al. Substance use, medication adherence and outcome one year following a first episode of psychosis. Schizophr Res 2016; 170: 311-7.
Ahmad I, Khalily MT, Hallahan B. Reasons associated with treatment non-adherence in schizophrenia in a Pakistan cohort. Asian J Psychiatr 2017; 30: 39-43.
Schoeler T, Petros N, Di Forti M, Klamerus E, Foglia E, Murray R, et al. Poor medication adherence and risk of relapse associated with continued cannabis use in patients with first-episode psychosis: a prospective analysis. Lancet Psychiatry. 2017; 4: 627-33.
Desalegn D, Girma S, Abdeta T. Quality of life and its association with current substance use, medica tion non-adherence and clinical factors of people with schizophrenia in Southwest Ethiopia: a hospital-based cross-sectional study. Health Qual Life Outcomes. 2020; 18: 82.
Vega D, Acosta FJ, Saavedra P. Nonadherence after hospital discharge in patients with schizophrenia or schizoaffective disorder: a six-month naturalistic follow-up study. Compr Psychia try. 2021; 108: 152240.
Rubio JM, Schoretsanitis G, John M, Tiihonen J, Taipale H, Guinart D, et al. Psychosis relapse during treatment with long-acting injectable antipsychotics in individuals with schizophrenia-spectrum disorders: an individual participant data meta-analysis. Lancet Psychiatry. 2020; 7: 749-61.
Sakthong P, Chinthammit C, Sukarnjanaset P, Sonsa-Ardjit N, Munpan W. Psychometric properties of the patient-reported outcomes measure of pharmaceutical therapy for quality of life (PROMPT-QOL). Value Health Reg Issues. 2017; 12: 41-9.
Sakthong P. Pharmacotherapy related quality of life in Thai patients with chronic diseases. Int J Clin Pharm. 2019; 41: 1004-11.
Sakthong P, Sonsa-Ardjit N, Sukarnjanaset P, Mun pan W, Suksanga P. Development and psychome tric testing of the medication taking behavior tool in Thai patients. Int J Clin Pharm. 2016; 38: 438-45.
Purba FD, Anggriani Y, Murtini T. EQ-5D-5L in Schizophrenia: differences between patients and nurses' reports. Health Qual Life Outcomes. 2021; 19: 240.
Becchi A, Rucci P, Placentino A, Neri G, de Girolamo G. Quality of life in patients with schizophrenia-comparison of self-report and proxy assessments. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 2004; 39: 397-401.
Department of Mental Health. Manual of caring system for psychiatric patients at high risk of violence for institutions/hospitals under the Department of Mental Health [online]. 2020 [cited Oct 25, 2021]. Available from: www.mhso.dmh.go.th /fileupload/ 202010061612167390.pdf.
Albert R J, Mark S, William JW. Preferences of patients. In: James S, Cindy Y, editors. Clinical ethics: a practical approach to ethical decisions in clinical medicine. 8th ed. New York, NY: McGraw-Hill Education; 2015. p. 1.
Lynn Snow A, Cook KF, Lin PS, Morgan RO, Magaziner J. Proxies and other external raters: methodological considerations. Health Serv Res. 2005; 40: 1676-93.
Prochaska J, Velice W. The transtheoretical model of health behavior change. Am J Health Promot 1997; 12: 38-48.
Leucht S, Kane JM, Kissling W, Hamann J, Etschel E, Engel R. Clinical implications of brief psychiatric rating scale scores. Br J Psychiatry. 2005; 187: 366-71.
Koo TK, Li MY. A guideline of selecting and reporting intraclass correlation coefficients for reliability research. J Chiropr Med. 2016; 15: 155-63.
Akoglu H. User's guide to correlation coefficients. Turk J Emerg Med. 2018; 18: 91-3.
Vejoubon V. Effects of pharmaceutical care on glycemic control in type 2 diabetic elderly patients before and after hospital discharge [dissertation]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2019.
Ralukruedej R. Assessment of pharmacotherapy-associated quality of life and medication taking behavior in psychiatric outpatients [dissertation]. Bangkok: Chulalongkorn University; 2019.
Kretchy IA, Appiah B, Agyabeng K, Kwarteng EM, Ganyaglo E, Aboagye GO. Psychotropic medicine beliefs, side effects and adherence in schizophrenia: a patient-caregiver dyad perspective. Int J Clin Pharm. 2021; 43: 1370-80.
Kaeokumbong CA. Effectiveness of pharmaceutical care at schizophrenia clinic in psychiatric hospital. Isan Journal of Pharmaceutical Sciences 2015; 11: 159-67.
Kane JM, Robinson DG, Schooler NR, Mueser KT, Penn DL, Rosenheck RA, et al. Comprehensive versus usual community care for first-episode psychosis: 2-year outcomes from the NIMH raise early treatment program. Am J Psychiatry. 2016; 173: 362-72.
Caqueo-Urízar A, Urzúa A, Mena-Chamorro P, Fond G, Boyer L. Adherence to antipsychotic medication and quality of life in Latin-American patients diagnosed with schizophrenia. Patient Prefer Adherence. 2020; 14: 1595-604.