ภาวะระดับโซเดียมในเลือดต่ำในผู้ป่วยที่ได้รับยาทางจิตเวช: ความชุกและการจัดการ

Main Article Content

ชวนากร พิลากุล
จิรวิทย์ ยอดวันดี
ชมภูนุช วีระวัธนชัย
สิปณัฐ ศิลาเกษ
ทวนธน บุญลือ

บทคัดย่อ

บทนำ: ภาวะโซเดียมในเลือดต่ำคือการมีระดับโซเดียมในเลือดต่ำกว่า 135 mmol/L ซึ่งเป็นภาวะความผิดปกติของอิเล็กโทรไลต์ที่พบบ่อยในผู้ป่วยจิตเวช ปัจจัยที่เกี่ยวข้อง คือการใช้ยาทางจิตเวชและปัจจัยอื่น ๆ เช่น อายุ เพศ โรคร่วมทางกาย เป็นต้น วัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความชุกการเกิดภาวะโซเดียมในเลือดต่ำในผู้ป่วยทีได้รับยาทางจิตเวช และศึกษาแนวทางการจัดการภาวะโซเดียมในเลือดต่ำในผู้ป่วยจิตเวช ที่ใช้ยาทางจิตเวช วิธีการดำเนินการวิจัย: งานวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางศึกษาย้อนหลังเพื่อเก็บข้อมูลการเกิดภาวะโซเดียมในเลือดต่ำในผู้ป่วยจิตเวชที่ถูกรับไว้รักษาในโรงพยาบาลพระศรีมหาโพธิ์ ระหว่างวันที่ 1 มกราคม 2560 จนถึง 31 ธันวาคม 2561 ผลการศึกษาวิจัย: ผู้ป่วยที่ถูกคัดเลือกเข้าการศึกษามีจำนวน 2,527 คน  และพบว่า 199 คน มีระดับโซเดียมในเลือดต่ำ เมื่อทำการประเมินพบว่าผู้ป่วยภาวะโซเดียมในเลือดต่ำสัมพันธ์กับยาจิตเวชจำนวน 84 คน ความชุกของภาวะโซเดียมในเลือดต่ำในผู้ป่วยที่ได้รับยาทางจิตเวชคือ ร้อยละ 3.32  ยาทางจิตเวชที่สัมพันธ์กับการเกิดภาวะระดับโซเดียมในเลือดต่ำอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P <0.05 )  ได้แก่ ยาต้านโรคจิตกลุ่มเก่า ยาต้านโรคจิตกลุ่มใหม่ ยาปรับสภาพอารมณ์ ยายับยั้งการเก็บกลับของซีโรโทนิน ยาต้านเศร้ากลุ่มสามวง ยาต้านเศร้ากลุ่มใหม่ ยาต้านเศร้ากลุ่มสามวง   สำหรับการรักษาภาวะโซเดียมในเลือดต่ำจากยาทางจิตเวชพบว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่จะได้รับการจัดการด้วยการติดตามอาการโดยไม่ได้หยุดยา สรุปผลการวิจัย: ความชุกของภาวะโซเดียมในเลือดต่ำในผู้ป่วยที่ได้รับยาจิตเวชอยู่ที่ร้อยละ 3.32 และยาจิตเวชทุกกลุ่มมีความสัมพันธ์กับการเกิดภาวะโซเดียมในเลือดต่ำ

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Kittirattanapaiboon P TN, Chutha W, Tanaree A, Kwansanit P, Assanangkornchai S. Prevalence of mental disorders and mental health problems: Thai national mental health survey 2013. Journal of Mental Health of Thailand 2017; 25: 1-19.

Sahay M, Sahay R. Hyponatremia: A practical approach. Ind Journal Endocrinol Metab 2014; 18: 760-71.

Lien YH, Shapiro JI. Hyponatremia: clinical diagnosis and management. Am J Med 2007; 120: 653-8.

Liamis G, Milionis H, Elisaf M. A review of drug-induced hyponatremia. Am J Kidney Dis 2008; 52: 144-53.

Palmer BF, Gates JR, Lader M. Causes and manage ment of hyponatremia. Ann Pharmacother 2003; 37: 1694-702.

Hawkins RC. Age and gender as risk factors for hypo natremia and hypernatremia. Clin Chem Acta 2003 ; 337: 169-72.

Mohan S, Gu S, Parikh A, Radhakrishnan J. Prevalence of hyponatremia and association with mortality: results from NHANES. Am J Med. 2013; 126: 1127-37 e1.

Ohsawa H, Kishimoto T, Hirai M, Shimayoshi N, Matsumura K, Oribe H, et al. An epidemiological study on hyponatremia in psychiatric patients in mental hospitals in Nara Prefecture. Jpn J Psychiatry Neurol 1992; 46: 883-9.

Mazhar F, Battini V, Pozzi M, Invernizzi E, Mosini G, Gringeri M, et al. Hyponatremia following antipsy- chotic treatment: in silico pharmacodynamics analy sis of spontaneous reports from the US Food and Drug Administration adverse event reporting system database and an updated systematic review. Int J Neuropsychopharmacol 2021; 24: 477 -89. doi: 10.1093/ijnp/pyab005.

Schreiber MA, Armstrong SC, Markman JD. Psycho tropic medication monitoring: A review. Prim Care Companion CNS Disord. 2019; 21: 18r0 2324.

Manu P, Ray K, Rein JL, De Hert M, Kane JM, Correll CU. Medical outcome of psychiatric inpatients with admission hyponatremia. Psychia- try Res. 2012; 198: 24-7.

Adrogué HJ. Consequences of inadequate management of hyponatremia. Am J Nephro 2005; 25: 240-9.

Chompoosri C, Pongpa P, Jampawan W, Teerawat tanapong N, Khumsikiew J, Somrak K. Preva lence, risk factors, and management of hyponatre mia in schizophrenic patients at Prasrimahabhodi Psychiatric Hospital (Abstract). Isan Journal of Pharmaceutical Sciences 2014;9 (Supplement): 186.

Serrano A, Rangel N, Carrizo E, Uzcátegui E, Sandia I, Zabala A, et al. Safety of long-term clozapine administration. Frequency of cardiomyo pathy and hyponatraemia: two cross-sectional, naturalistic studies. Aust N Z J Psychiatry 2014; 48: 183-92.

Yang HJ, Cheng WJ. Antipsychotic use is a risk factor for hyponatremia in patients with schizophre nia: a 15-year follow-up study. Psychopharmaco logy (Berl). 2017; 234: 869-76.

de Leon J, Verghese C, Tracy JI, Josiassen RC, Simpson GM. Polydipsia and water intoxication in psychiatric patients: a review of the epidemiolo gical literature. Biol Psychiatry. 1994; 35: 408-19.

Siegler EL, Tamres D, Berlin JA, Allen-Taylor L, Strom BL. Risk factors for the development of hypo natremia in psychiatric inpatients. Arch Intern Med. 1995; 155: 953-7.

Falhammar H, Lindh JD, Calissendorff J, Skov J, Nathanson D, Mannheimer B. Antipsychotics and severe hyponatremia: A Swedish population based case-control study. Eur J Intern Med. 2019; 60: 71-7.

Falhammar H, Skov J, Calissendorff J, Lindh JD, Mannheimer B. Reduced risk for hospitalization due to hyponatraemia in lithium treated patients: A Swedish population-based case-control study. J Psychopharmacol. 2021; 35: 184-9.

De Picker L, Van Den Eede F, Dumont G, Moorkens G, Sabbe BG. Antidepressants and the risk of hyponatremia: a class-by-class review of literature. Psychosomatics. 2014; 55: 536-47.

Rondon-Berrios H, Agaba EI, Tzamaloukas AH. Hyponatremia: pathophysiology, classification, manifestations and management. Int Urol Nephrol 2014; 46: 2153-65.