ไข้หวัดใหญ่และยาต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ที่ได้รับการอนุญาตให้จัดจำหน่ายในปัจจุบัน

Main Article Content

ประภัสสร ทับทวี

บทคัดย่อ

ไวรัสไข้หวัดใหญ่เป็นสาเหตุที่สำคัญของการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจแบบเฉียบพลัน พบได้บ่อยในประชากรทุกกลุ่มอายุ มีการระบาดอย่างสม่ำเสมอทุกปี และก่อให้เกิดการระบาดทั่วโลกมาแล้วหลายครั้ง ทำให้มีการเจ็บป่วยและเสียชีวิตจำนวนมาก การระบาดของไวรัสไข้หวัดใหญ่เกิดขึ้นเนื่องจากไวรัสมีการปรับเปลี่ยนลักษณะทางพันธุกรรมอย่างต่อเนื่อง อีกทั้งยังพบปัญหาการดื้อยาไวรัสไข้หวัดใหญ่อย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะยาต้านไวรัสชนิดยับยั้งการทำงานของ M2 protein ได้แก่ amantadine และ rimantadine ซึ่งปัจจุบันพบอัตราการดื้อยาที่สูงมาก นักวิจัยทั่วโลกจึงให้ความสำคัญต่อการพัฒนายาต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ ยาหลักที่เลือกใช้ในปัจจุบัน คือ ยากลุ่มยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ neuraminidase ส่งผลให้เชื้อไวรัสไม่สามารถออกจากเซลล์เจ้าบ้านเพื่อแพร่กระจายเชื้อไวรัสได้ ยาต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่กลุ่มนี้ที่ได้รับการอนุญาตให้จัดจำหน่ายในปัจจุบัน ได้แก่ zanamivir (relenza®), oseltamivir (tamiflu®), peramivir (rapivab®) และ laninamivir (inavir®) โดยปัจจุบันยา laninamivir ได้รับอนุญาตให้จัดจำหน่ายในประเทศญี่ปุ่น อย่างไรก็ตามการใช้ยาต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่กลุ่มยับยั้งการทำงานของเอนไซม์ neuraminidase ยังคงเป็นยาทางเลือกแรก ทำให้มีอัตราการใช้ที่สูงขึ้น จึงเพิ่มความเสี่ยงในการดื้อยาในอนาคตมากขึ้น อีกทั้งยังมียากลุ่มใหม่ที่มีเป้าหมายการออกฤทธิ์ที่วงจรชีวิตของไวรัสไข้หวัดใหญ่ โดยออกฤทธิ์เกี่ยวข้องกับการยับยั้งการทำงานของ viral polymerase ทำให้หยุดการเพิ่มจำนวนของไวรัส ได้แก่ baloxavir, marboxil (xofluza®) และ favipiravir (avigan®) ยา favipiravir นั้นปัจจุบันได้รับอนุญาตให้จัดจำหน่ายเพื่อรักษาการติดเชื้อจากไวรัสไข้หวัดใหญ่ในประเทศญี่ปุ่นเท่านั้น การพัฒนาและคิดค้นยาต้านไวรัสไข้หวัดใหญ่ชนิดใหม่ ๆ ถือเป็นสิ่งสำคัญในการรักษาโรค เพื่อลดการสูญเสียที่อาจเกิดขึ้นจากการแพร่ระบาดของไวรัสไข้หวัดใหญ่ที่จะเกิดขึ้นในอนาคตได้

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Paules C, Subbarao K. Influenza. Lancet. 2017; 390: 697-708.

Centers for Disease Control and Prevention. Clinical signs and symptoms of influenza [online]. 2019 [cited Jan 3, 2020]. Available from: www.cdc.gov/flu/professionals/acip/clinical.htm.

Saunders-Hastings PR, Krewski D. Reviewing the history of pandemic influenza: understanding patterns of emergence and transmission. Pathogens. 2016; 5: 66.

Centers for Disease Control and Prevention. History of 1918 flu pandemic [online]. 2018 [cited Jan 5, 2020]. Available from: www.cdc.gov/flu/pandemic-resources/1918-commemoration/1918-pandemic-history.htm.

Department of Disease Control. Influenza surveil lance reports [online]. 2020 [cited May 22, 2020]. Available from: ddc.moph.go.th/uploads/files/1094 720200108023307.pdf.

Department of Disease Control. Influenza [online]. 2019 [cited Jun 19, 2020]. Available from: ddc.mop h.go.th/disease_detail.php?d=13.

Poudel S, Shehadeh F, Zacharioudakis IM, Tansarli GS, Zervou FN, Kalligeros M, et al. The effect of influenza vaccination on mortality and risk of hospitalization in patients with heart failure: a systematic review and meta-analysis. Open Forum Infect Dis. 2019; 6: ofz159.

Thompson MG, Kwong JC, Regan AK, Katz MA, Drews SJ, Azziz-Baumgartner E, et al. Influenza vaccine effectiveness in preventing influenza-asso ciated hospitalizations during pregnancy: a multi-country retrospective test negative design study, 2010-2016. Clin Infect Dis. 2019; 68: 1444-53.

Flannery B, Reynolds SB, Blanton L, Santibanez TA, O'Halloran A, Lu PJ, et al. Influenza vaccine effectiveness against pediatric deaths: 2010-2014. Pediatrics. 2017; 139: e20164244.

Bechini A, Ninci A, Del Riccio M, Biondi I, Bianchi J, Bonanni P, et al. Impact of influenza vaccination on all-cause mortality and hospitalization for pneumonia in adults and the elderly with diabetes: a meta-analysis of observational studies. Vaccines (Basel). 2020; 8: 263.

Stevaert A, Naesens L. The influenza virus poly merase complex: an update on Its structure, functions, and significance for antiviral drug design . Med Res Rev. 2016; 36: 1127-73.

Centers for Disease Control and Prevention. Types of influenza viruses [online]. 2017 [cited Oct 17, 2019]. Available from: www.cdc.gov/flu/about/vi ruses/types.htm.

Das K, Aramini JM, Ma LC, Krug RM, Arnold E. Structures of influenza A proteins and insights into antiviral drug targets. Nat Struct Mol Biol. 2010; 17: 530-8.

Francis ME, King ML, Kelvin AA. Back to the future for influenza preimmunity-looking back at influenza virus history to infer the outcome of future infec- tions. Viruses. 2019; 11: 122.

Kim H, Webster RG, Webby RJ. Influenza virus: dealing with a drifting and shifting pathogen. Viral Immunol. 2018; 31: 174-83.

Centers for Disease Control and Prevention. How the flu virus can change: drift and shift [online]. 2019 [cited May 2, 2020]. Available from: www.cdc .gov/flu/about/viruses/change.htm.

Dou D, Revol R, Ostbye H, Wang H, Daniels R. Influenza A virus cell entry, replication, virion assembly and movement. Front Immunol. 2018; 9: 1581.

Edinger TO, Pohl MO, Stertz S. Entry of influenza A virus: host factors and antiviral targets. J Gen Virol. 2014; 95: 263-77.

Liu Q, Zhou YH, Yang ZQ. The cytokine storm of severe influenza and development of immunomo dulatory therapy. Cell Mol Immunol 2016; 13: 3-10

Centers for Disease Control and Prevention. How flu spreads [online]. 2019 [cited Jun 26, 2020]. Available from: www.cdc.gov/flu/about/disease/sp read.htm.

Nguyen HH. Influenza [online]. 2020 [cited Jun 26, 2020]. Available from: emedicine.medscape.com/ article/219557-overview.

World Health Organization. Influenza (seasonal) [online]. 2018 [cited May 22, 2020]. Available from: www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/in fluenza-(seasonal).

Centers for Disease Control and Prevention. Flu symptoms & complications [online]. 2019 [cited may 22, 2020]. Available from: www.cdc.gov/flu/ symptoms/symptoms.htm.

Centers for Disease Control and Prevention. Influenza antiviral medications: summary for clini cians [online]. 2018 [cited Oct 19, 2019]. Available from: www.cdc.gov/flu/professionals/antivirals/sum mary-clinicians.htm.

Medscape. Oseltamivir (Rx) [online]. 2019 [cited Dec 10, 2019]. Available from: reference.med scape.com/drug/tamiflu-oseltamivir-342618#0.

Medscape. Zanamivir (Rx) [online]. 2019 [cited Dec 10, 2019]. Available from: reference.medscape. com/drug/relenza-zanamivir-342636.

Medscape. Peramivir (Rx) [online]. 2019 [cited Dec 10, 2019]. Available from: reference.medscape. com/drug/rapivab-peramivir-999307.

Pielak RM, Chou JJ. Influenza M2 proton channels. Biochim Biophys Acta. 2011; 1808: 522-9.

Wang J, Qiu JX, Soto C, DeGrado WF. Structural and dynamic mechanisms for the function and inhibition of the M2 proton channel from influenza A virus. Curr Opin Struct Biol. 2011; 21: 68-80.

Amarelle L, Lecuona E, Sznajder JI. Anti-Influenza treatment: drugs currently used and under development. Archivos de Bronconeumología 2017; 53: 19-26.

Ma C, Zhang J, Wang J. Pharmacological characte- rization of the spectrum of antiviral activity and genetic barrier to drug resistance of M2-S31N channel blockers. Mol Pharmacol. 2016; 90: 188-98.

Uptodate. Rimantadine: drug information [online]. 2020 [cited Jun 21, 2020]. Available from: www.uptodate.com/contents/rimantadine-drug-info rmation?search=rimantadine&source=panel_searc h_result&selectedTitle=1~16&usage_type=panel&kp_tab=drug_general&display_rank=1

Medscape. Rimantadine (Rx) [online]. 2020 [cited Jun 21, 2020]. Available from: reference.medscap e.com/drug/flumadine-rimantadine-342626#0.

Medscape. Amantadine (Rx) [online]. 2020 [cited Jun 21, 2020]. Available from: reference.medscap e.com/drug/osmolex-er-gocovri-amantadine-3426 04.

Uptodate. Amantadine: drug information [online]. 2020 [cited Jun 21, 2020]. Available from: www.up todate.com/contents/amantadine-drug-information ?search=amantadine&source=panel_search_resultselectedTitle=1~68&usage_type=panel&kp_tab=drug_general&display_rank=1

Laborda P, Wang SY, Voglmeir J. Influenza neura minidase inhibitors: synthetic approaches, deriva tives and biological activity. Molecules. 2016; 21: 1513.

McKimm-Breschkin JL. Influenza neuraminidase inhibitors: antiviral action and mechanisms of resistance. Influenza Other Respir Viruses. 2013; 7 Suppl 1: 25-36.

Nguyen-Van-Tam JS, Venkatesan S, Muthuri SG, Myles PR. Neuraminidase inhibitors: who, when, where?. Clin Microbiol Infect. 2015; 21: 222-5.

Shetty AK, Peek LA. Peramivir for the treatment of influenza. Expert Rev Anti Infect Ther. 2012; 10: 123-43.

Ikematsu H, Kawai N. Laninamivir octanoate: a new long-acting neuraminidase inhibitor for the treatment of influenza. Expert Rev Anti Infect Ther. 2011; 9: 851-7.

Noshi T, Kitano M, Taniguchi K, Yamamoto A, Omoto S, Baba K, et al. In vitro characterization of baloxavir acid, a first-in-class cap-dependent endonuclease inhibitor of the influenza virus polymerase PA subunit. Antiviral Res. 2018; 160: 109-17.

Mifsud EJ, Hayden FG, Hurt AC. Antivirals targe ting the polymerase complex of influenza viruses. Antiviral Res. 2019; 169: 104545.

Medscape. baloxavir marboxil (Rx) [online]. 2019 [cited Dec 10, 2019]. Available from: reference .medscape.com/drug/xofluza-baloxavir-marboxil-1000275#0.

Fujifilm Toyama Chemical Co. L. AVIGAN Tablets 200 mg Chuo-ku: FUJIFILM Toyama Chemical Co; [online]. 2019 [cited Jun 28, 2020]. Available from: www.sukl.cz/file/92989_1_1/download/.

Omoto S, Speranzini V, Hashimoto T, Noshi T, Yamaguchi H, Kawai M, et al. Characterization of influenza virus variants induced by treatment with the endonuclease inhibitor baloxavir marboxil. Sci Rep. 2018; 8: 9633.

O'Hanlon R, Shaw ML. Baloxavir marboxil: the new influenza drug on the market. Curr Opin Virol. 2019; 35: 14-8.

Hayden FG, Sugaya N, Hirotsu N, Lee N, de Jong MD, Hurt AC, et al. Baloxavir marboxil for uncom-plicated influenza in adults and adolescents. N Engl J Med. 2018; 379: 913-23.

Naesens L, Guddat LW, Keough DT, van Kuilen burg AB, Meijer J, Vande Voorde J, et al. Role of human hypoxanthine guanine phosphoribosyl tran sferase in activation of the antiviral agent T-705 (favipiravir). Mol Pharmacol. 2013; 84: 615-29.

Furuta Y, Gowen BB, Takahashi K, Shiraki K, Smee DF, Barnard DL. Favipiravir (T-705), a novel viral RNA polymerase inhibitor. Antiviral Res. 2013 ; 100: 446-54.

Principi N, Camilloni B, Alunno A, Polinori I, Argen tiero A, Esposito S. Drugs for influenza treatment: is there significant news? Front Med (Lausanne). 2019; 6: 109.

Furuta Y, Komeno T, Nakamura T. Favipiravir (T-705), a broad spectrum inhibitor of viral RNA polymerase. Proc Jpn Acad Ser B Phys Biol Sci. 2017; 93: 449-63.

Shiraki K, Daikoku T. Favipiravir, an anti-influenza drug against life-threatening RNA virus infections. Pharmacol Ther. 2020; 209: 107512.