การศึกษานำร่องการรับรู้ความหมายและความคิดเห็นต่อคุณลักษณะของยาสามัญประจำบ้าน แผนโบราณของประชาชนจังหวัดชัยภูมิ: การประยุกต์ทฤษฎีการแพร่กระจายนวัตกรรม

Main Article Content

วชิยา เพลียซ้าย
ทิพาพร กาญจนราช
สุทิน ชนะบุญ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อรวบรวมความหมายของยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณและความคิดเห็นของประชาชนจังหวัดชัยภูมิต่อคุณลักษณะของยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ 5 ประการตามทฤษฎีการแพร่กระจายนวัตกรรมซึ่งมีผลต่อการยอมรับผลิตภัณฑ์ ได้แก่ ความสอดรับกับค่านิยมในปัจจุบัน ความง่ายในการใช้ การสังเกตประสิทธิภาพได้อย่างชัดเจน ความสามารถในการหามาทดลองใช้ ประสิทธิภาพและประโยชน์เมื่อเทียบกับผลิตภัณฑ์อื่นในกลุ่มเดียวกัน  วิธีการ: การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์แบบเผชิญหน้าโดยแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง  ผู้ให้ข้อมูลคือผู้ที่มีประสบการณ์ในการใช้ยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณจำนวน 37 ราย การประมวลความคิดเห็นทำโดยการวิเคราะห์เนื้อหาโดยจำแนกข้อมูลเป็นหมวดหมู่ตามคำจำกัดความของทฤษฎีการแพร่กระจายนวัตกรรม ผลการวิจัย: ผู้ให้ข้อมูลส่วนใหญ่รับรู้ว่ายาสามัญประจำบ้านแผนโบราณคือยาที่เป็นสูตรตำรับดั้งเดิมของไทย การแยกระหว่างยาแผนโบราณกลุ่มอื่นกับยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณทำโดยสังเกตคำว่ายาสามัญประจำบ้านที่ปรากฏบนฉลากบรรจุภัณฑ์และสถานที่ขาย  ความคิดเห็นต่อยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณใน 5 คุณลักษณะมีดังนี้ 1) เป็นยาที่น่าเชื่อถือ มีความสอดรับกับค่านิยมในปัจจุบันเนื่องจากมีการสั่งจ่ายโดยแพทย์แผนปัจจุบันในโรงพยาบาล 2) ยากลุ่มนี้ส่วนใหญ่มีวิธีการใช้ยาที่ยุ่งยาก รสชาติไม่ดี แต่มีรูปแบบที่สามารถพกพาได้ง่าย 3) สามารถซื้อมาทดลองได้โดยไม่ยุ่งยากเนื่องจากไม่ต้องมีใบสั่งแพทย์ แต่ขณะเดียวกันก็หาซื้อได้ยากเนื่องจากไม่ค่อยมีร้านค้านำมาจำหน่าย 4) ประสิทธิภาพในการรักษาอาการที่ไม่รุนแรง แต่ต้องใช้ปริมาณที่มากจึงจะเห็นผลและมีความปลอดภัย  5) เมื่อเทียบกับยาสามัญประจำบ้านแผนปัจจุบันที่ใช้ในการใช้รักษาอาการเดียวกันแล้ว ยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณราคาแพงกว่า แต่มีความปลอดภัยมากกว่า สรุป: ผู้ให้ข้อมูลในการศึกษาครั้งนี้มีความเห็นในทิศทางเชิงบวกต่อคุณลักษณะของยาสามัญประจำบ้านแผนโบราณ มีแนวโน้มยอมรับการใช้ยากลุ่มนี้ในการรักษาอาการป่วยเบื้องต้น อย่างไรก็ตามการวิจัยพัฒนาตำรับให้มีความน่าใช้และลดต้นทุนการผลิตน่าจะช่วยส่งเสริมการยอมรับผลิตภัณฑ์ได้มากขึ้น

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

World Health Organization. Self-care for health: a handbook for community health workers and volunteers [online]. 2013 [cited Jan 31, 2018]. Available from: apps.searo.int/PDS_DOCS/B5084. pdf.

Drug Act, B.E.2510. Royal Gazette No. 84, Part 101 special (Oct 20,1967).

Ministry of Public Health. Household medicine 2556 [online]. 1994 [cited Jan 31, 2018]. Available from: www.fda.moph.go.th/sites/drug/SitePages/Law03-07.aspx.

Ministry of Public Health. National master plan on herbal developmentt B.E. 2560-2564 Nonthaburi. TS Interprint.; 2016.

Committee on National Drug System Development. National drug policy A.D. 2011 and national drug system development strategy A.D. 2012-2016. Bangkok: Publishing House of Agricultural Coopera tive Federation of Thailand; 2011.

Piriyapaiboon P. Family self-care education in the northeast 2559 [online]. 2016 [cited Jan 31, 2018] Available from: phc.moph.go.th/www_hss/data_cen ter/dyn_mod/On_Website.pdf.

Jiamsuchon P. The use of household medicines of people in San Kamhpaeng District, Chiang Mai Province [master thesis]. Chiang Mai: Chiang Mai University; 2000.

Manowong A. Self-medication behavior among people in Phavee village, Phahung Sub-District, Phan District, Chiang Rai Province [master thesis]. Phayao: Phayao University; 2017.

Tangploy S. Drug buying behavior from the drug stores among consumers in Phrapradaeng District , Samutprakarn [master thesis]. Bangkok: Srinakha rinwirot University; 2010.

Rogers EM. Diffusion of innovation reports. 5th ed. New York: Free Press; 2003.p. 211-32.

Vongsena B. Factors Associated with antibiotic used Behavior of working aged group in Bolikhamxay province, Loa people democratic republic [master thesis]. Khon kaen: Khon kaen University; 2012.

Charernrajj V. The Satisfaction of the People in Ta-Wung Subdistrict, Ta-Wung District, Lop Buri Province in Using Herbal Medicines [master thesis]. Bangkok: Rajabhat Dhonburi University; 2007.

Suwan T. Behaviors of Ramkhamhaeng University students regarding the use of drugs [master thesis]. Bangkok: Ramkhamhaeng University; 2006.

Sripong U. Behavior in using herbs for self-care among people living in Wang Sombun sub-district,