ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดปฏิกิริยาเสมือนการแพ้เฉียบพลันจากสารทึบรังสีประเภทไม่แตกตัวเป็นประจุ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดปฏิกิริยาเสมือนการแพ้เฉียบพลัน (acute allergic-like reaction: AAR) จากสารทึบรังสีประเภทไม่แตกตัวเป็นประจุ วิธีการ: การศึกษานี้เป็นการวิจัยจากผลไปหาเหตุที่เก็บข้อมูลไปข้างหน้าในผู้ป่วยที่มารับการตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ด้วยสารทึบรังสีที่ศูนย์ภาพวินิจฉัย (ผู้ป่วยนอก) โรงพยาบาลศิริราช ระหว่างเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2562-มีนาคม พ.ศ. 2563 ผลการวิจัย: ปัจจัยเสี่ยงที่มีความสัมพันธ์กับการเกิด AAR อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ อายุ≤60 ปี (adjusted OR=1.82, 95%CI 1.05-3.15, P=0.032) ปริมาณสารทึบรังสี≥100 มิลลิลิตร (adjusted OR=2.83, 95%CI 1.06-7.52, P=0.037), อัตราเร็วในการบริหารสารทึบรังสี≥5 มิลลิลิตรต่อวินาที (adjusted OR=6.91, 95%CI 1.32-36.13, P=0.022), การที่ไม่เคยได้รับสารทึบรังสีมาก่อน (adjusted OR=1.88, 95%CI 1.04-3.37, P=0.036), การมีประวัติผื่นลมพิษไม่ทราบสาเหตุ (adjusted OR=3.22, 95%CI 1.82-5.70, P<0.001) และมีโรคหัวใจเป็นโรคร่วม ได้แก่ โรคหลอดเลือดแดงใหญ่ในช่องท้องโป่งพอง โรคหลอดเลือดหัวใจ โรคหัวใจเต้นผิดจังหวะ และโรคหัวใจโต (adjusted OR=2.06, 95%CI 1.02-4.17, P=0.045) สรุป: การศึกษานี้ทำให้ทราบถึงปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิด AAR ซึ่งสามารถนำไปปรับปรุงเกณฑ์คัดกรองผู้ป่วยก่อนได้รับการตรวจด้วยสารทึบรังสีต่อไป
Article Details
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
Boyd B, Zamora CA, Castillo M. Managing adverse reactions to contrast agents. Magn Reson Imaging Clin N Am 2017; 25: 737-42.
Morcos SK. Barium preparations: safety issues. In: Thomsen HS, Webb JW, editors. Contrast media: safety issues and ESUR guideline. 3rd ed. Berlin: Springer; 2009. p. 239-42.
Kaufman DW. Risk of anaphylaxis in a hospital population in relation to the use of various drugs: an international study. Pharmacoepidemiol Drug Saf 2003; 12: 195-202.
Cochran ST. Anaphylactoid reactions to radiocontrast media. Curr Allergy Asthma Rep 2005; 5: 28-31.
Newmark JL, Mehra A, Singla AK. Radiocontrast media allergic reactions and interventional pain practice-a review. Pain Physician 2012; 15: 665-75.
Dickinson MC, Kam PC. Intravascular iodinated contrast media and the anaesthetist. Anaesthesia 2008; 63: 626-34.
Messenger JC, Casserly IP. Advances in contrast media and contrast injectors. Cardiol Clin 2009; 27: 407-15.
Davenport MS, Asch D, Cavallo J, Cohan R, Dillman JR, Ellis JH et al. ACR manual on contrast media. American College of Radiology [online]. 2018 [cited May 26, 2020]. Available from: www.acr.org/Clinical -Resources/Contrast-Manual.
Egbert RE, De CN, Schoepf UJ, McQuiston AD, Meinel FG, Katzberg RW. Delayed adverse reactions to the parenteral administration of iodinated contrast media. AJR Am J Roentgenol 2014; 203: 1163-70.
Brockow K, Christiansen C, Kanny G, Clement O, Barbaud A, Bircher A, et al. Management of hyper sensitivity reactions to iodinated contrast media. Allergy 2005; 60: 150-8.
Gomez E, Ariza A, Blanca-Lopez N, Torres MJ. Nonimmediate hypersensitivity reactions to iodinated contrast media. Curr Opin Allergy Clin Immunol 2013; 13: 345-53.
Bellin MF, Stacul F, Webb JA, Thomsen HS, Morcos SK, Almen T, et al. Late adverse reactions to intravascular iodine based contrast media: an update. Eur Radiol 2011; 21: 2305-10.
Prakkamakul S, Lerdlum S. Incidence and severity of acute adverse reactions to intravenous iodinated contrast media: 8-year experience in King Chulalongkorn memorial hospital. Asian Biomed 2013; 7: 203-9.
Chatrapong S, Srinakarin J, Soommart Y, Direkrit. Risk factors associated with allergic to non-ionic contrast media in patient undergoing chest or abdominal computed tomography. Srinagarind Medical Journal 2005; 20: 93-8.
Pradubpongsa P, Dhana N, Jongjarearnprasert K, Janpanich S, Thongngarm T. Adverse reactions to iodinated contrast media: prevalence, risk factors and outcome-the results of a 3-year period. Asian Pac J Allergy Immunol 2013; 31: 299-306.
Goksel O, Aydın O, Atasoy C, Akyar S, Demirel YS, Misirligil Z, et al. Hypersensitivity reactions to contrast media: prevalence, risk factors and the role of skin tests in diagnosis–a cross-sectional survey. Int Arch Allergy Immunol 2011; 155: 297-305.
Ho J, Kingston RJ, Young N, Katelaris CH, Sindhu sake D. Immediate hypersensitivity reactions to IV non-ionic iodinated contrast in computed tomo- graphy. Asia Pac allergy 2012; 2: 242-7.
Kobayashi D, Takahashi O, Ueda T, Deshpande GA, Arioka H, Fukui T. Risk factors for adverse reactions from contrast agents for computed tomo graphy. BMC Med Inform Decis Mak 2013; 13: 1-6.
Ha SO, Kim DY, Sohn YD. Clinical characteristics of adverse reactions to nonionic low osmolality contrast media in patients transferred from the CT room to the emergency room. Springerplus 2016; 5: 1-7.
Li X, Liu H, Zhao L, Liu J, Cai L, Liu L, et al. Clinical observation of adverse drug reactions to non-ionic iodinated contrast media in population with underlying diseases and risk factors. Br J Radiol 2017; 90: 1-9.
Lee SY, Kang DY, Kim JY, Yoon SH, Choi YH, Lee W, et al. Incidence and risk factors of immediate hypersensitivity reactions associated With low-osmolar iodinated contrast media: a longitudinal study based on a real-time monitoring system. J Investig Allergol Clin Immunol 2019; 29: 444-50.
Cha MJ, Kang DY, Lee W, Yoon SH, Choi YH, Byun JS, et al. Hypersensitivity reactions to iodinated contrast media: a multicenter study of 196,081 patients. Radiology 2019; 293: 117-24.
Wells GA, Shea B, O'Connell D, Peterson J, Welch V, Losos M, et al. The newcastle-ottawa scale (NOS) for assessing the quality of nonrandomised studies in meta-analyses. [online]. 2019 [cited Jun 7,2020]. Available from: www.ohri.ca/programs/cli nical_epidemiology/oxford.asp.
Lemeshow S, Hosmer DW, Klar J, Lwanga SK, World Health Organization. Sample size for case-control studies. In: Lemeshow S, editors. Adequacy of sample size in health studies. Chichester: Wiley; 1990. p. 16-20.
Ring J, Messmer K. Incidence and severity of anaphylactoid reactions to colloid volume substi- tutes. Lancet 1977; 309: 466-9.
Naranjo CA, Busto U, Sellers EM, Sandor P, Ruiz I, Roberts EA, et al. A method for estimating the probability of adverse drug reactions. Clin Pharma col Ther 1981; 30: 239-45.
Dillman JR, Strouse PJ, Ellis JH, Cohan RH, Jan SC. Incidence and severity of acute allergic-like reaction to iv nonionic iodinated contrast material in children. AJR Am J Roentgenol 2007; 188: 1643-7.
Wang CL, Cohan RH, Ellis JH, Caoili EM, Wang G, Francis IR. Frequency, outcome, and appropriate ness of treatment of nonionic iodinated contrast media reactions. AJR Am J Roentgenol 2008; 191: 409-15.
Katayama H, Yamaguchi K, Kozuka T, Takashima T, Seez P, Matsuura K. Adverse reactions to ionic and nonionic contrast media. a report from the Japanese Committee on the Safety of Contrast Media. Radiology 1990; 175: 621-8.
Mikkonen R, Kontkanen T, Kivisaari L. Late and acute adverse reactions to iohexol in a pediatric population. Pediatr Radiol 1995; 25: 350-2.
Mortelé KJ, Oliva MR, Ondategui S, Ros PR, Silverman SG. Universal use of nonionic iodinated contrast medium for CT: evaluation of safety in a large urban teaching hospital. AJR Am J Roent genol 2005; 184: 31-4.
Bootphaew T. Acute allergic-like reaction to intrave nous non-ionic iodinated contrast material. Bull Dept Med Sci 2015; 57: 293-303.
Jain S. Pathogenesis of chronic urticaria: an over view. Dermatol Res Pract 2014; 2014: 1-10.
Laroche D, Vergnaud MC, Lefrancois C, Hue S, Bricard H. Anaphylactoid reactions to iodinated contrast media. Acad Radiol 2002; 9: 431-2.
Morcos SK. Review article: Acute serious and fatal reactions to contrast media: our current understanding. Br J Radiol 2005; 78: 686-93.
Trcka J, Schmidt C, Seitz CS, Brocker EB, Gross GE, Trautmann A. Anaphylaxis to iodinated contrast material: nonallergic hypersensitivity or IgE-mediated allergy? AJR Am J Roentgenol 2008; 190: 666-70.
Genovese A, Stellato C, Marsella CV, Adt M, Marone G. Role of mast cells, basophils and their mediators in adverse reactions to general anesthetics and radiocontrast media. Int Arch Allergy Immunol 1996; 110: 13-2
Kim MH, Lee SY, Lee SE, Yang MS, Jung JW, Park CM, et al. Anaphylaxis to iodinated contrast media: clinical characteristics related with development of anaphylactic shock. PLoS One 2014; 9: 1-6.
Thomsen HS, Stacul F, Almen T, Bellin MF, Bertolotto M, Bongartz G et al. European society of urogenital radiology contrast media safety committee guidelines. European Society of Uroge nital Radiology [online]. 2014 [cited May 26, 2020]. Available from: www.esur.org/guidelines/.