ผลของการให้บริบาลเภสัชกรรมต่อปัญหาจากการใช้ยาในผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินผลของการให้บริบาลเภสัชกรรมต่อปัญหาจากการใช้ยา (drug related problems: DRPs) ในผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2  วิธีการ: การวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงทดลองในผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่เข้ารับการรักษาตัวในโรงพยาบาลจำนวน 180 คน โดยแบ่งกลุ่มตัวอย่างออกเป็นกลุ่มศึกษาและกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 90 รายด้วยวิธีสุ่มแบบ block  randomization กลุ่มศึกษาได้รับการบริบาลทางเภสัชกรรมเพิ่มร่วมกับการบริการตามมาตรฐานของโรงพยาบาล กลุ่มควบคุมได้รับการบริการตามมาตรฐานของโรงพยาบาล ผู้วิจัยติดตามผู้ป่วยทั้งสองกลุ่มตั้งแต่วันแรกรับ ณ หอผู้ป่วยในจนสิ้นสุดการศึกษาที่เวลาติดตาม 3 เดือน ณ แผนกผู้ป่วยนอก  ผลลัพธ์ของการศึกษาได้แก่ สัดส่วนของผู้ป่วยที่พบ DRPs, จำนวน DRPs ประเภทของ DRPs และความร่วมมือในการใช้ยาของผู้ป่วย ผลการวิจัย: เมื่อสิ้นสุดการศึกษามีจำนวนผู้ป่วยทั้งสิ้นคงเหลือ 164 คน (กลุ่มศึกษา 83 คนและกลุ่มควบคุม 81 คน) กลุ่มศึกษามีสัดส่วนผู้ป่วยที่พบ DRPs ร้อยละ 86.7 โดยพบแนวโน้มลดลงมากกว่าเมื่อเทียบกับกลุ่มควบคุม (ร้อยละ 95.1) แต่ไม่พบนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.056)  จำนวน DRPs ต่อคนเฉลี่ยในกลุ่มศึกษาลดลงเหลือ 1.4±0.8 ซึ่งแตกต่างกับกลุ่มควบคุม 2.2±0.9 (P<0.001) โดยชนิดของ DRPs ที่พบลดลงอย่างชัดเจน ได้แก่  ความไม่ร่วมมือในการใช้ยา การใช้ยาโดยไม่จำเป็น และการใช้ยาไม่สมเหตุผล ผู้ป่วยในกลุ่มศึกษามีสัดส่วนของผู้ให้ความร่วมมือในการใช้ยา (ร้อยละ 26.5) สูงกว่ากลุ่มความคุม (ร้อยละ 13.6) (P=0.039) และมีคะแนนพฤติกรรมการใช้ยาเฉลี่ย (22.0±1.9 คะแนน) มีแนวโน้มที่ดีขึ้นแตกต่างจากกลุ่มควบคุม (20.4±3.0 คะแนน) (P=0.016) สรุป: การให้บริบาลทางเภสัชกรรมในผู้ป่วยสูงอายุโรคเบาหวานชนิด 2  มีแนวโน้มลด DRPs รวมทั้งมีแนวโน้มการเพิ่มจำนวนผู้ป่วยที่ให้ความร่วมมือในการใช้ยา