ประสิทธิผลและความปลอดภัยของการใช้ยา mecobalamin ในการรักษาภาวะปวดปลายประสาทจากการติดเชื้อไวรัสงูสวัด : การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบและการวิเคราะห์อภิมานของการทดลองแบบสุ่ม
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินประสิทธิผลและความปลอดภัยของยา mecobalamin ในการรักษาภาวะปวดปลายประสาทจากการติดเชื้องูสวัด วิธีการ: ผู้วิจัยสืบค้นรายงานการวิจัยที่ตีพิมพ์จากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ได้แก่ Pubmed, EMBASE, Scopus, CINAHL, Cochrane Library, Web of Science, www.ClinicalTrials.gov และฐานข้อมูลในไทยตั้งแต่เริ่มต้นฐานข้อมูลจนถึงสิ้นเดือนกุมภาพันธ์ 2561 ผู้วิจัยคัดเลือกงานวิจัยเชิงทดลองแบบสุ่มและมีกลุ่มควบคุมที่ประเมินผลของยา mecobalamin ในผู้ป่วยโรคปวดปลายประสาทจากการติดเชื้องูสวัด ผลลัพธ์หลัก คือ คะแนนความปวด ส่วนผลลัพธ์รองคือ สัดส่วนของผู้ที่มีอาการปวดโดยรวมดีขึ้นมากกว่าร้อยละ 30 (อัตราความสำเร็จ) และการเกิดเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ การวิเคราะห์ทั้งหมดใช้โมเดลการวิเคราะห์แบบสุ่มและแสดงผลด้วยความแตกต่างของค่าเฉลี่ยแบบถ่วงน้ำหนัก (weighted mean difference หรือ WMD) และอัตราเสี่ยงสัมพัทธ์ (relative risk หรือ RR) กับช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95 (95%CI) การวิเคราะห์หลัก คือ การวิเคราะห์อภิมาน (แบบดั้งเดิม) การวิเคราะห์รองทำโดยการรวมผลลัพธ์แบบการวิเคราะห์อภิมานเครือข่ายตาม frequentist framework และประมาณค่า Surface Under the Cumulative Ranking (SUCRA) ของยาต่าง ๆ โดยใช้สถิติแบบ Bayesian ผลการวิจัย: ผลการสืบค้นพบงานวิจัยที่เกี่ยวข้องทั้งหมด 462 ฉบับ แต่มีงานวิจัยที่ถูกคัดเข้าการศึกษานี้ 5 ฉบับซึ่งศึกษาผลการใช้ยา mecobalamin ทั้งแบบเดี่ยวและแบบผสมนาน 2-4 สัปดาห์ในผู้ป่วยโรคปวดปลายประสาทจากการติดเชื้องูสวัดจำนวน 498 ราย งานวิจัย 3 ใน 5 ฉบับมีความเสี่ยงในการเกิดอคติสูงเมื่อประเมินด้วย Cochrane Risk of Bias (ROB) 2.0 ผลการวิเคราะห์อภิมาน พบว่า การใช้ยาฉีด mecobalamin ลดคะแนนความปวดได้มากกว่าการใช้ยา lidocaine (WMD=3.11, 95%CI; 2.53-3.70) และมีอัตราความสำเร็จมากกว่าการใช้ยา lidocaine อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (RR =3.70, 95%CI: 2.22-6.25) ผลการวิเคราะห์อภิมานเครือข่ายพบว่า อัตราความสำเร็จในกลุ่มที่ได้ยาฉีด mecobalamin อย่างเดียวและกลุ่มที่ได้ยา mecobalamin ร่วมการรักษาอื่นสูงกว่ากลุ่มที่ได้ยา lidocaine อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (RR=3.69, 95%CI: 2.21-6.18 และ RR=4.27, 95%CI: 2.50-7.32 ตามลำดับ) ไม่มีรายงานเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์ที่รุนแรง สรุป: หลักฐานในปัจจุบันบ่งชี้ว่า การใช้ยา mecobalamin แบบฉีดอย่างเดียวหรือการใช้ยานี้ร่วมกับการรักษาอื่นน่าจะมีประสิทธิผลดี และมีความปลอดภัยในการรักษาภาวะปวดปลายประสาทจากการติดเชื้องูสวัด อย่างไรก็ตามควรมีการวิจัยเพิ่มเติมในตัวอย่างขนาดใหญ่และมีการออกแบบการวิจัยที่ดีเพื่อสนับสนุนข้อสรุปนี้
Article Details
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
2. Malick-Searle T, Snodgrass B, Brant JM. Post herpetic neuralgia: epidemiology, pathophysiology, and pain management pharmacology. J Multidiscip Healthc 2016; 9: 447-54.
3. Duracinsky M, Paccalin M, Gavazzi J, Kebir SE, Gailat J, Strady C, et al. ARIZONA study: is the risk of post-herpetic neuralgia and its burden increased in the most elderly patients? BMC Infect Dis 2014; 14: 529.
4. Tontodonati M, Ursini T, Polilli E, Vadini F, Masi FD, Volpone D, et al. Post-herpetic neuralgia. Int J Gen Med 2012; 5: 861-71.
5. Johnson RW, Bouhassira D, Kassianos G, Leplege A, Schmader KE, Weinke T. The impact of herpes zoster and post-herpetic neuralgia on quality of life. BMC Med 2010; 8: 37.
6. Sampathkumar P, Drage LA, Martin DP. Herpes zoster (shingles) and postherpetic neuralgia. Mayo Clin Proc 2009; 84: 274-80.
7. Alicino C, Trucchi C, Praganino C, Barberis I, Boccalini S, Martineile D, et al. Incidence of herpes zoster and post-herpetic neuralgia in Italy: Results from a 3-years population-based study. Hum Vaccin Immuno ther 2017; 13: 399-404.
8. Gupta R, Smith PF. Post-herpetic neuralgia. BJA Educ 2012;12: 181-5.
9. Galluzzi KE. Managing herpes zoster and posther petic neuralgia. J Am Osteopath Assoc 2009; 109 (suppl 2): S7-12.
10. Haanpäa M, Rice ASC, Roebotham MC. Treating herpes zoster and postherpetic neuralgia. Pain: clinical update 2015; 23: 1-8.
11. Zhang YF, Ning G. Mecobalamin. Expert Opin Investig Drugs 2008;17: 953-64.
12. The ALSUntangled Group. ALSUntangled No. 30: methylcobalamin. Amyotroph Lateral Scler Fronto temporal Degener 2015;16: 536-9.
13. Thakkar K, Billa G. Treatment of vitamin B12 defi ciency-methylcobalamine? Cyancobalamine? Hydro xocobalamin?-clearing the confusion. Eur J Clin Nutr 2015; 69: 1-2.
14. US Food and Drug Administration. Methylcobalamin [online]. 2018 [cited Jan 12, 2018]. Available from: www.fda.gov/Drugs/DrugSafety/ucm403346.htm
15. American Pharmacist Association. Drug information handbook with international trade names index. 25th ed. Ohio: Lexicomp; 2016.
16. Phillipines Food and Drugs Administration. Mecoba lamin adnerve [online]. 2016 [cited Jan 12, 2018]. Available from: www.fda.gov.ph/consumers-corner/ registered-drugs-2/276289-dr-xy44776.
17. National List of Essencial Medicines. Questions & Answers about Thai National List of Essencial medicines [online]. 2007 [Cited Feb 2, 2018]. Available from: www.fsh.mi.th/pharmacy/file/q51pdf.
18. Zhang M, Han W, Hu S, Xu H. Methylcobalamin: a potential vitamin of pain killer. Neural Plast 2013; 2013: 424651. doi: 10.1155/2013/424651.
19. Xu G, Lv WZ, Feng Y, Tang ZW. A single-center randomized controlled trial of local methylcobalamin injection for subacute herpetic neuralgia. Pain Med 2013;14:884-94.
20. Tian ZW, Song XF, Li WL, Feng J. Chinese medicine plus mecobalamin for postherpetic neural gia in patients with refractory herpes zoster. Chin Clin Rehabil 2005;9:24-5.
21. Yu Z, Liu Q-n, Huang G-f. Observation on thera peutic effect of combined therapy mainly based on acupuncture for postherpetic neuralgia. World J Acupunct–Moxibustion 2013;23:1-5.
22. Xu G, Lv ZW, Xu XG, Tang WZ. Thiamine, cobalamin, locally injected alone or combination for herpetic itching a single-center randomized con- trolled trial. Clin J Pain 2014;30:269-78.
23. Xiaoping Z, Zhongyuan X, Yang W, Bo Z, Jiabao H. Impact of neurotropin on pain and depression scores of patients with postherpetic neuralgia. Medical Journal of Wuhan University 2016;37:293-5.
24. Higgins JPT, Green S. Cochrane handbook for systematic reviews of interventions version 5.1.0 (updated March 2011): The Cochrane Collabora tion; 2011 [online]. 2011 [cited Jan 13, 2018] Available from: www.cochrane-handbook.org.
25. Moher D, Liberati A,Tetzlaff J, Altman D. Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: the PRISMA statement. Ann Intern Med 2009; 151:264-8.
26. Higgins JPT, Savovic J, Page MJ, Sterne JAC. Revised Cochrane risk of bias tool for randomized trials (RoB 2.0).[online]. 2018 [cited Feb 01, 2018]. Available from: sites.google.com/site/riskofbiastool/ welcome/rob-2-0-tool.
27. DerSimonian R, Laird N. Meta-analysis in clinical trials. Control Clin Trials 1986; 7:177-88.
28. Higgins JPT, Thompson SG, Deeks JJ, Altman D. Measuring inconsistency in meta-analyses. BMJ 2003; 327: 557-60.
29. Egger M, Davey S, Schneider M, Minder C. Bias in meta-analysis detected by a simple, graphical test. BMJ Open 1997;315:629-34.
30. Peters J, Sutton A, Jones D, Abrams K, Rushton L. Comparison of two methods to detect publication bias in meta-analysis. JAMA 2006; 295: 676-80.
31. Borenstein M, Hedges L, Higgins J, Rothstein H. Fixed‐effect versus random‐effects models. Intro duction to meta-analysis. Chichester: Wiley; 2009. P 77-86.
32. Salanti G. Indirect and mixed-treatment comparison, network, or multiple-treatments meta-analysis: many names, many benefits, many concerns for the next generation evidence synthesis tool. Res Synth Methods 2012; 3: 80-97.
33. Cipriani A, Higgins JP, Geddes JR, Salanti G. Conceptual and technical challenges in network meta-analysis. Ann Intern Med 2013;159:130-7.
34. Donegan S, Williamson P, D’Alessandro U, Tudur Smith C. Assessing key assumptions of network meta-analysis: a review of methods. Res Synth Methods 2013;4:291-323.
35. Haefeli M. Pain assessment. Eur Spine J 2006; 15: S17–S24.
36. Welsh EM, Gettinby G, Nolan AM. Comparison of a visual analogue scale and a numerical rating scale for assessment of lameness, using sheep as a model. Am J Vet Res 1993; 54:976-83.
37. Xu Q, Pan J, Yu J, Liu X, Liu L, Zuo X, et al. Meta-analysis of methylcobalamin alone and in combina tion with lipoic acid in patients with diabetic peripheral neuropathy. Diabetes Res Clin Pract 2013; 101: 99-105.
38. Deng H, Yin JJ, Zhang J, Xu Q, Liu X, Liu L, et al. Meta-analysis of methylcobalamin alone and in combination with prostaglandin E1 in the treatment of diabetic peripheral neuropathy. Endocrine 2014; 46:445-54.
39. Jiang DQ, Li MX, Wang Y, Wang Y. Effects of prostaglandin E1 plus methylcobalamin alone and in combination with lipoic acid on nerve conduction velocity in patients with diabetic peripheral neuropathy: A meta-analysis. Neurosci Lett 2015; 594: 23-9.
40. Zheng C, Ou W, Shen H, Zhou Z, Wang J. Combined therapy of diabetic peripheral neuropathy with breviscapine and mecobalamin: a systematic review and a meta-analysis of Chinese studies. Biomed Res Int 2015; 680756. doi: 10.1155/2015/ 680756.
41. Bruxelle J, Pinchinat S. Effectiveness of antiviral treatment on acute phase of herpes zoster and development of post herpetic neuralgia: Review of international publications. Med Mal Infect 2012;42:53-8.
42. Li Q, Chen N, Yang J, Zhou M, Zhou D, Zhang Q, et al. Antiviral treatment for preventing postherpetic neuralgia. Cochrane Database Syst Rev 2009; 15 :CD006866. doi:10.1002/14651858CD006866pub2.
43. Ikeda K, Iwasaki Y, Kaji R. Neuroprotective effect of ultra-high dose methylcobalamin in wobbler mouse model of amyotrophic lateral sclerosis. J Neurol Science 2015; 354: 70-4.
44. Kaji R, Kodama M, Imamura A, Hashida T, Kohara N, Ishizu M, et al. Effect of ultrahigh-dose methylcobalamin on compound muscle action potentials in amyotrophic lateral sclerosis: a double-blind controlled study. Muscle Nerve 1998; 21:1775-8.
45. Estebe JP. Intravenous lidocaine. Best Pract Res Clin Anaesthesiol 2017;31:513-21.
46. Wolff RF, Bala MM, Westwood M, Kessels AG, Kleijnen J. 5% lidocaine-medicated plaster vs other relevant interventions and placebo for post-herpetic neuralgia (PHN): a systematic review. Acta Neurol Scand 2011;123: 295–309.
47. Jayabalan B, Low LL. Vitamin B supplementation for diabetic peripheral neuropathy. Singapore Med J 2016;57: 55-9.
48. Liang H, Coyle ME, Wang K, Zhang AL, Guo X, Li H, et al. Oral chinese herbal medicine for post-herpetic neuralgia: A systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Eur J Integr Med 2017;10: 46-56.