ความตรงและความเที่ยงของแบบวัดความร่วมมือในการใช้ยาสำหรับชาวไทย: การทดสอบในผู้ป่วยโรคเบาหวาน
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อทดสอบความตรงและความเที่ยงของแบบวัดความร่วมมือในการใช้ยาสำหรับชาวไทย (Medication Adherence Scale in Thais หรือ MAST) ในผู้ป่วยโรคเบาหวาน พร้อมทั้งหาจุดตัดคะแนนที่บ่งชี้ถึงระดับความร่วมมือในการใช้ยาที่เหมาะสม วิธีการ: ผู้เข้าร่วมโครงการวิจัย คือ ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลสมเด็จพระบรมราชเทวี ณ ศรีราชา จังหวัดชลบุรี จำนวน 251 คน ผู้เข้าร่วมโครงการวิจัยทุกคนตอบแบบวัด MAST, Diabetes-39, Thai Health Literacy Assessment using Word List และ Marlowe-Crowne Social Desirability Scale (MCSD) และได้รับการประเมินความร่วมมือด้วยการนับเม็ดยาที่เหลือ นอกจากนี้ตัวอย่างยังได้รับการตรวจระดับน้ำตาล fasting plasma glucose (FPG) และ glycated hemoglobin (HbA1C) ที่เวลา 6 เดือนหลังเข้าร่วมการวิจัย จุดตัดคะแนนหาโดยใช้โค้ง receiver operating characteristic curve (ROC curve) ผลการวิจัย: การทดสอบความตรงตามเกณฑ์สัมพันธ์พบว่า MAST มีความสัมพันธ์กับการนับเม็ดยาที่เหลือ (P < 0.001) การทดสอบความตรงเชิงทำนายพบว่า MAST มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับ FPG และ HbA1C ในอีก 6 เดือนข้างหน้า (P < 0.001) การทดสอบความตรงตามโครงสร้างพบว่า MAST มีความสัมพันธ์กับคุณภาพชีวิตและความแตกฉานด้านสุขภาพ (P < 0.001) และ MAST สามารถแยกกลุ่มที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดดี (HbA1C < 7%) และไม่ดี (HbA1C ≥ 7%) ออกจากกันได้ (P < 0.001) MAST ไม่มีความสัมพันธ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติกับ MCSD จากการประเมินความเที่ยงของ MAST 2 ครั้งพบว่า Cronbach’s Alpha มีค่า 0.828 และ 0.925 ความเที่ยงจากการทดสอบซ้ำอยู่ในเกณฑ์ดี (r = 0.840) จุดตัดคะแนน คือ 34 คะแนน โดยมีค่าความไวร้อยละ 85.8 ค่าความจำเพาะร้อยละ 89.7 ค่าพยากรณ์บวกร้อยละ 90.6 ค่าพยากรณ์ลบร้อยละ 84.7 สรุป: แบบวัด MAST มีความตรงและความเที่ยงดี มีค่าความไว ค่าความจำเพาะ และค่าพยากรณ์ที่สูง จึงเหมาะในการนำมาใช้ประเมินความร่วมมือในการใช้ยาในผู้ป่วยโรคเบาหวาน
Article Details
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
2. Osterberg L, Blaschke T. Adherence to medication. N Engl J Med 2005;353:487-97.
3. World Health Organization. Global report on diabetes [online]. 2016 [cited March 20, 2017]. Available from: www.who.int/diabetes/country-profiles/en/.
4. Simpson SH, Lin M, Eurich DT. Medication adherence affects risk of new diabetes complications: a cohort study. Ann Pharmacother 2016;50:741-6.
5. Clark M. Adherence to treatment in patients with type 2 diabetes. J Diabetes Nurs 2004;8:386-91.
6. Odegard PS, Capoccia K. Medication taking and diabetes: a systematic review of the literature. Diabetes Educ 2007;33:1014-29.
7. Farmer KC. Methods for measuring and monitoring medication regimen adherence in clinical trials and clinical practice. Clin Ther 1999;21:1074-90.
8. Morisky DE, Ang A, Krousel-Wood M, Ward HJ. Predictive validity of a medication adherence measure in an outpatient setting. J Clin Hypertens 2008; 10: 348-54.
9. Kim MT, Hill MN, Bone LR, Levine DM. Development and testing of the Hill-Bone compliance to high blood pressure therapy scale. Prog Cardiovasc Nurs 2000; 15: 90-6.
10. Svarstad BL, Chewning BA, Sleath BL, Claesson C. The brief medication questionnaire: a tool for screening patient adherence and barriers to adherence. Patient Educ Couns 1999;37:113-24.
11. Morisky DE, Green LW, Levine DM. Concurrent and predictive validity of a self-reported measure of medication adherence. Medical care 1986;24:67-74.
12. Sperber AD. Translation and validation of study instruments for cross-cultural research. Gastroentero- logy 2004;126:S124-8.
13. Zongo A, Guenette L, Moisan J, Guillaumie L, Lauzier S, Gregoire JP. Revisiting the internal consistency and factorial validity of the 8-item Morisky Medication Adherence
Scale. Sage Open Med 2016;4:1-7.
14. Lee WY, Ahn J, Kim JH, Hong YP, Hong SK, Kim YT, et al. Reliability and validity of a self-reported measure of medication adherence in patients with type 2 diabetes mellitus in Korea. J Int Med Res 2013;41:1098-110.
15. Sakthong P, Chabunthom R, Charoenvisuthiwongs R. Psychometric properties of the Thai version of the 8-item Morisky Medication Adherence Scale in patients with type 2 diabetes. Ann Pharmacother 2009; 43:950-7.
16. Jongwilaikasem K. Development of a measure for Medication Adherence Scale in Thais [master thesis]. Songkhla: Prince of Songkla University; 2018.
17. Radwan M, Elsous A, Al-Sharif H, Abu Mustafa A. Glycemic control among primary care patients with type 2 diabetes mellitus in the Gaza Strip, Palestine. Ther Adv Endocrinol Metab 2018;9:3-14.
18. Streiner DL, Norman GR. Health measurement scales: a practical guide to their development and use. 2nd ed. New York: Oxford University Press; 1995
19. Crowne DP, Marlowe D. A new scale of social desirability independent of psychopathology. J Consult Psychol 1960;24:349-54.
20. Chaowalit A. Development and psychometric evaluation of the Ethical Issues Scale (EIS) for HIV/AIDs patient care in Thailand [dissertation]. Massachusetts: Boston College School of Nursing; 1997.
21. Songraksa K, Lerkiatbundit S. Development of a disease specific quality of life instrument: Thai version of the Diabetic-39. Songkla Med J 2009;27:35-49.
22. Phanthong W. Development of the Thai Health Literacy Assessment using Word List (THLA-W) [master thesis]. Songkhla: Prince of Songkla University; 2017.
23. Achieng L, Musangi H, Billingsley K, Onguit S, Ombegoh E, Bryant L, et al. The use of pill counts as a facilitator of adherence with antiretroviral therapy in resource limited settings. PLoS One 2013;8:e67259.
24. Rajgadhi H, Patel V, Sabu B, Malhotra S. Medication adherence and health related quality of life in adult patients suffering from diabetes mellitus type 2 and its association with glycosylated hemoglobin and lipids-a prospective study at tertiary care hospital. Int J Pharm Sci Res 2018;9:3347-54.
25. Osborn CY, Cavanaugh K, Wallston KA, Kripalani S, Elasy TA, Rothman RL, et al. Health literacy explains racial disparities in diabetes medication adherence. J Health Commun 2011;16:268-78.
26. Burge S, White D, Bajorek E, Bazaldua O, Trevino J, Albright T, et al. Correlates of medication knowledge and adherence: findings from the residency research network of South Texas. Fam Med 2005;37:712-8.
27. Kyngas HA, Skaar-Chandler CA, Duffy ME. The development of an instrument to measure the compliance of adolescents with a chronic disease. J Adv Nurs 2000;32:1499-506.
28. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioural sciences. 2nd ed. Lawrence: Erlbaum Associates; 1988.
29. Krapek K, King K, Warren SS, George KG, Caputo DA, Mihelich K, et al. Medication adherence and associated hemoglobin A1c in type 2 diabetes. Ann Pharmacother 2004;38:1357-62.
30. Saleh F, Mumu SJ, Ara F, Hafez MA, Ali L. Non-adherence to self-care practices & medication and health related quality of life among patients with type 2 diabetes: a cross-sectional study. BMC public health 2014;14:431.
31. American Diabetes Association. Glycemic targets: standards of medical care in diabetes. Diabetes care 2017;40:S48-S56.
32. Riffenburgh RH. Statistics in medicine. 3rd ed. United States: Academic Press; 2012.
33. Fletcher RH, Fletcher SW, Fletcher GS. Clinical epidemiology: the essentials. 5th ed. Baltimore: Lippincott Williams and Wilkins; 2013.
34. Jaeschke R, Guyatt G, Sackett DL. Users' guides to the medical literature. III. How to use an article about a diagnostic test. A. Are the results of the study valid? Evidence-Based Medicine Working Group. JAMA 1994; 271: 389-91.
35. Al-Qazaz H, Hassali MA, Shafie AA, Sulaiman SA, Sundram S, Morisky DE. The eight-item Morisky Medication Adherence Scale MMAS: translation and validation of the Malaysian version. Diabetes Res Clin Pract 2010;90:216-21.
36. Putsch RW III, Joyce M. Dealing with patients from other cultures. In: Walker HK, Hall WD, Hurst JW, editors. Clinical methods: the history, physical, and laboratory examinations. 3rd ed. Boston: Butterworths ; 1990. p.1050-64.
37. Sakthong P, Sonsa-Ardjit N, Sukarnjanaset P, Munpan W, Suksanga P. Development and psychometric testing of the medication taking behavior tool in Thai patients. Int J Clin Pharm 2016; 38: 438-45.
38. Baumgartner H, Steenkamp JBEM. Response styles in marketing research: a cross-national investigation. J Mark Res 2001; 38: 143-56.