ความชุกและลักษณะของภาวะง่วงนอนมากระหว่างวันในผู้ป่วยไทยโรคพาร์กินสัน

Main Article Content

สุนิสา แสงทอง
สิริพรรณ พัฒนาฤดี
ศุภกิจ วงศ์วิวัฒนนุกิจ
จุฑามณี สุทธิสีสังข์
รุ่งโรจน์ พิทยศิริ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์:เพื่อศึกษาความชุกและลักษณะของภาวะง่วงนอนมากระหว่างวันในผู้ป่วยไทยโรคพาร์กินสันวิธีการ: การศึกษานี้เป็นการวิจัยแบบภาคตัดขวางในผู้ป่วยโรคพาร์กินสันจำนวน 160 คน ณ ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคพาร์กินสันและกลุ่มโรคความเคลื่อนไหวผิดปกติ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ระหว่างเดือน มกราคม -พฤษภาคม 2560  การศึกษาประเมินภาวะความง่วงนอนมากระหว่างวันใช้แบบวัด Epworth Sleepiness Scale (ESS) ฉบับภาษาไทย และการประเมินภาวะโงกหลับกะทันหันโดยใช้แบบสอบถามชนิดตอบเอง ผลการศึกษา: กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยเพศชายร้อยละ 51.25 อายุเฉลี่ย 64.03±10.97 ปี จากการประเมินระดับความง่วงนอนระหว่างวัน ด้วยแบบสอบถาม ESS ร่วมกับสอบถามประวัติการเกิดภาวะโงกหลับกะทันหัน สามารถจำแนกผู้ป่วยได้เป็น 4 ลักษณะ ได้แก่ 1) ผู้ป่วยที่มีภาวะง่วงนอนมากระหว่างวัน (คะแนน ESS > 10 คะแนน) (ร้อยละ 22.50)  2) ผู้ป่วยที่มีภาวะง่วงนอนมากระหว่างวันร่วมกับมีภาวะโงกหลับกะทันหัน (ร้อยละ 6.25) 3) ผู้ป่วยที่มีภาวะโงกหลับกะทันหันจำนวน (ร้อยละ 3.12) และ 4) ผู้ป่วยที่ไม่มีภาวะง่วงนอนมากระหว่างวันและไม่มีภาวะโงกหลับกะทันหัน (ร้อยละ 68.13) การศึกษานี้พบความชุกของภาวะง่วงนอนมากระหว่างวันและภาวะโงกหลับกะทันหัน คือ ร้อยละ 28.75 และร้อยละ 9.38 ตามลำดับ ทั้งนี้พบว่า ผู้ป่วยที่มีภาวะง่วงนอนมากระหว่างวัน มีแนวโน้มอาจมีปัญหาการนอนในตอนกลางคืนซึ่งอาจเป็นปัจจัยอย่างหนึ่งในการนำไปสู่การเกิดภาวะที่มีภาวะง่วงนอนมากระหว่างวันได้  สรุป: ภาวะง่วงนอนมากระหว่างวันและภาวะโงกหลับกะทันหันเป็นปัญหาการนอนที่พบได้ในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน ดังนั้นผู้ป่วยโรคพาร์กินสันควรได้รับการคัดกรองเกี่ยวกับภาวะง่วงนอนมากระหว่างวันและภาวะโงกหลับกะทันหัน

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

1. de Lau LM, Breteler MM. Epidemiology of Parkinson's disease. Lancet Neurol 2006; 5: 525-35.

2. Bhidayasiri R, Wannachai N, Limpabandhu S, Choey- tim S, Suchonwanich Y, Tananyakul S, et al. A national registry to determine the distribution and prevalence of Parkinson's disease in Thailand: implications of urbanization and pesticides as risk factors for Parkinson's disease. Neuroepidemiology 2011;37:222-30.

3. Sukying C, Bhokakul V, Udomsubpayakul U. An epide- miological study on insomnia in an elderly Thai population. J Med Assoc Thai. 2003;86:316-24.

4. Kumar S, Bhatia M, Behari M. Sleep disorders in Parkinson's disease. Mov Disord. 2002;17:775-81.

5. Tandberg E, Larsen JP, Karlsen K. A community-based study of sleep disorders in patients with Parkinson's disease. Mov Disord. 1998;13:895-9.

6. Lolekha P, Kulkantrakorn K. Quality of life and sleep-related problems in patients with Parkinson’s disease at Thammasat University Hospital. Thammasat Medical Journal. 2010;10:165-74.

7. Van Laar AD, Jain S. non-motor symptoms of Parkinson disease: update on the diagnosis and treatment. Neurologist. 2004;10:185.

8. Avidan A, Hays RD, Diaz N, Bordelon Y, Thompson AW, Vassar SD, et al. Associations of sleep disturbance symptoms with health-related quality of life in Parkinson’s disease. J Neuropsychiatry Clin Neurosc 2013;25:319-26.

9. Duncan GW, Khoo TK, Yarnall AJ, O'Brien JT, Coleman SY, Brooks DJ, et al. Health‐related quality of life in early Parkinson's disease: The impact of nonmotor symptoms. Mov disord 2014;29:195-202.

10. Joo S, Baik I, Yi H, Jung K, Kim J, Shin C. Prevalence of excessive daytime sleepiness and associated factors in the adult population of Korea. Sleep Med. 2009;10:182-8.

11. Pagel J. Excessive daytime sleepiness. Am Fam Physician. 2009;79:391-6.

12. Slater G, Steier J. Excessive daytime sleepiness in sleep disorders. J Thorac Dis. 2012;4:608.

13. Ghorayeb I, Loundou A, Auquier P, Dauvilliers Y, Bioulac B, Tison F. A nationwide survey of excessive daytime sleepiness in Parkinson's disease in France. Mov Disord 2007;22:1567-72.

14. Ondo WG, Dat Vuong K, Khan H, Atassi F, Kwak C, Jankovic J. Daytime sleepiness and other sleep disorders in Parkinson's disease. Neurology. 2001; 57 : 1392-6.

15. Poryazova R, Benninger D, Waldvogel D, Bassetti CL. Excessive daytime sleepiness in Parkinson's disease: characteristics and determinants. Eur Neurol 2010;63:129-35.

16. Tandberg E, Larsen JP, Karlsen K. Excessive daytime sleepiness and sleep benefit in Parkinson's disease: a community-based study. Mov Disord. 1999; 14:922-7.

17. Zhu K, van Hilten JJ, Marinus J. Course and risk factors for excessive daytime sleepiness in Parkinson 's disease. Parkinsonism Relat Disord. 2016;24:34-40

18. Ferreira J, Desboeuf K, Galitzky M, Thalamas C, Brefel‐Courbon C, Fabre N, et al. Sleep disruption, daytime somnolence and ‘sleep attacks’ in Parkin- son's disease: a clinical survey in PD patients and age‐matched healthy volunteers. Eur J Neurol 2006; 13: 209-14.

19. Távora DGF, de Bruin VMS, Gama RL, Lopes EMS, Jorge IF, de Bruin PFC. The nature of excessive sleepiness and sudden sleep onset in Parkinson׳ s disease. Sleep Sci 2014;7:13-8.

20. Gjerstad M, Aarsland D, Larsen J. Development of daytime somnolence over time in Parkinson’s disease Neurology. 2002;58:1544-6.

21. Körner Y, Meindorfner C, Möller JC, Stiasny‐Kolster K, Haja D, Cassel W, et al. Predictors of sudden onset of sleep in Parkinson's disease. Mov disord 2004; 19: 1298-305.

22. Paus S, Brecht HM, Köster J, Seeger G, Klockgether T, Wüllner U. Sleep attacks, daytime sleepiness, and dopamine agonists in Parkinson's disease. Mov Disord 2003; 18: 659-67.

23. Melamed S, Oksenberg A. Excessive daytime sleepi- ness and risk of occupational injuries in non-shift daytime workers. Sleep. 2002;25:315-22.

24. Setthawatcharawanich S, Limapichat K, Sathirapan- ya P, Phabphal K. Excessive daytime sleepiness and nighttime sleep quality in Thai patients with Parkinson 's disease. J Med Assoc Thai 2014;97:1022-7.

25. Cochran WG. Sampling Techniques. 2nd ed. New York: John Wiley and Sons; 1963.

26. Banhiran W, Assanasen P, Nopmaneejumruslers C, Metheetrairut C. Epworth sleepiness scale in obstruct- tive sleep disordered breathing: the reliability and validity of the Thai version. Sleep and Breath 2011; 15:571-7.

27. Johns MW. Sensitivity and specificity of the multiple sleep latency test (MSLT), the maintenance of wake- fulness test and the Epworth sleepiness scale: failure of the MSLT as a gold standard. J Sleep Res 2000; 9:5-11.

28. Trenkwalder C, Kohnen R, Högl B, Metta V, Sixel‐Döring F, Frauscher B, et al. Parkinson's disease sleep scale—validation of the revised version PDSS‐2. Mov Disord 2011;26:644-52.

29. Suzuki K, Miyamoto T, Miyamoto M, Suzuki S, Numao A, Watanabe Y, et al. Evaluation of cutoff scores for the Parkinson's disease sleep scale-2. Acta Neurol Scand. 2015;131:426-30.

30. Zhao YJ, Wee HL, Chan YH, Seah SH, Au WL, Lau PN, et al. Progression of Parkinson's disease as evaluated by Hoehn and Yahr stage transition times. Mov Disord 2010;25:710-6.

31. Tomlinson CL, Stowe R, Patel S, Rick C, Gray R, Clarke CE. Systematic review of levodopa dose equivalency reporting in Parkinson's disease. Mov Disord 2010;25:2649-53.

32. Gjerstad MD, Alves G, Wentzel-Larsen T, Aarsland D, Larsen JP. Excessive daytime sleepiness in Parkinson disease: is it the drugs or the disease? Neurology. 2006;67:853-8.

33. Abbott RD, Ross GW, White LR, Tanner CM, Masaki KH, Nelson JS, et al. Excessive daytime sleepiness and subsequent development of Parkinson disease. Neurology. 2005;65:1442-6.

34. Videnovic A, Golombek D. Circadian and sleep disorders in Parkinson's disease. Exp Neurol. 2013; 243: 45-56.

35. Prudon B, Duncan GW, Khoo TK, Yarnall AJ, Anderson KN. Primary sleep disorder prevalence in patients with newly diagnosed Parkinson's disease. Mov Disord. 2014;29:259-62.

36. Knie B, Mitra MT, Logishetty K, Chaudhuri KR. Excessive daytime sleepiness in patients with Parkin- son 's disease. CNS Drugs. 2011;25:203-12.