ผลของการใช้ฉลากภาพที่บ่งบอกวิธีใช้ยาเม็ดชนิดรับประทานในผู้ป่วยชาวไทยมุสลิมที่ไม่รู้หนังสือ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อทดสอบความเข้าใจต่อฉลากภาพที่บ่งบอกวิธีใช้ยาเม็ดชนิดรับประทานในผู้ป่วยชาวไทยมุสลิมที่ไม่รู้หนังสือ และศึกษาผลของการใช้ฉลากภาพต่อความร่วมมือในการใช้ยา การจดจำวิธีใช้ยา และความพึงพอใจต่อฉลากยาของผู้ป่วยกลุ่มดังกล่าว วิธีการ: การวิจัยแบ่งเป็น 2 การศึกษา การศึกษาแรกเป็นการทดสอบความเข้าใจฉลากภาพในผู้ป่วยชาวไทยมุสลิมที่ไม่รู้หนังสือ 126 คน ฉลากภาพที่ทดสอบเป็นฉลากที่บ่งบอกวิธีใช้ยาเม็ดชนิดรับประทาน 10 วิธีที่พบบ่อยในโรงพยาบาลสุไหงปาดี ฉลากภาพที่ใช้เป็นฉลากที่พัฒนาโดยบวรรัตน์ อังศุวัฒนากุล และสงวน ลือเกียรติบัณฑิต ผู้วิจัยแสดงฉลากภาพ 4 ฉลากที่เลือกมาอย่างสุ่มแก่ตัวอย่างแต่ละราย จากนั้นสัมภาษณ์ตัวอย่างถึงความหมายของแต่ละภาพ ในการศึกษาส่วนที่สอง ตัวอย่าง คือ ผู้ป่วยชาวไทยมุสลิมที่ไม่รู้หนังสือและได้รับยารายการใหม่ ซึ่งถูกสุ่มแยกเป็นกลุ่มควบคุม 61 คนซึ่งได้รับฉลากยาข้อความ และกลุ่มทดลอง 61 คนที่ได้รับฉลากภาพเพิ่มเติมจากฉลากข้อความ ผลลัพธ์ที่ประเมินเมื่อผู้ป่วยกลับมาพบแพทย์อีกครั้งได้แก่ ความร่วมมือในการใช้ยา การจดจำวิธีใช้ยา และความพึงพอใจต่อฉลากยา การประเมินความร่วมมือในการใช้ยาทำโดยการนับเม็ดยาที่เหลือ การประเมินการจดจำวิธีใช้ยาและความพึงพอใจต่อฉลากยาใช้การสัมภาษณ์ ผลการวิจัย: ในการศึกษาส่วนแรก ตัวอย่างมากกว่าร้อยละ 93.9 เข้าใจความหมายของฉลากภาพถูกต้องครบทุกประเด็นทั้งจำนวนเม็ดต่อมื้อ ความถี่ในการรับประทานยา เวลาที่รับประทานยา และเวลาที่ใช้ยาเมื่อเทียบกับมื้ออาหาร (ก่อนหรือหลังอาหาร) ซึ่งผ่านเกณฑ์มาตรฐานของ American National Standard Institute (ANSI) ผลการศึกษาในส่วนที่สอง พบว่า กลุ่มทดลองมีความร่วมมือในการใช้ยา การจดจำวิธีการใช้ยา และพึงพอใจต่อฉลากยามากกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ สรุป: สถานพยาบาลต่าง ๆ สามารถนำฉลากภาพที่พัฒนาโดยบวรรัตน์ อังศุวัฒนากุล และสงวน ลือเกียรติบัณฑิต ไปใช้ในผู้ป่วยชาวไทยมุสลิมที่ไม่รู้หนังสือ ฉลากภาพดังกล่าวสามารถเข้าใจได้โดยผู้ป่วยกลุ่มนี้ และสามารถเพิ่มความร่วมมือในการใช้ยา การจดจำวิธีการใช้ยา และความพึงพอใจของผู้ป่วยต่อฉลากยาได้