อิทธิพลของการเกิดอันตรกริยาระหว่างยาระดับที่ 2 ต่อความผันแปรภายในบุคคล ของระดับยา tacrolimus ในเลือดในผู้ป่วยปลูกถ่ายไตชาวไทย
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ก.พ. 2, 2019
คำสำคัญ:
การปลูกถ่ายไต เภสัชจลนศาสตร์ อันตรกริยาระหว่างยา ทาโครลิมุส
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อเปรียบเทียบความผันแปรภายในบุคคลของระดับยา tacrolimus ระหว่างกลุ่มผู้ป่วยที่ไม่ได้รับ และได้รับยาที่เกิดอันตรกริยากับ tacrolimus ที่มีนัยสำคัญทางคลินิกระดับที่ 2 (Sig. 2 DI) ในช่วง 3-12 เดือน หลังการปลูกถ่ายไต วิธีการ: รวบรวมข้อมูลย้อนหลังของผู้ป่วยชาวไทยที่ปลูกถ่ายไตที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทยตั้งแต่เดือน มกราคม พ.ศ. 2554 ถึง กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2558 ที่ได้รับ tacrolimus เพื่อป้องกันปฏิกิริยาปฏิเสธไต และคำนวณหาค่าร้อยละของสัมประสิทธิ์ของความผันแปร (coefficient of variation, CV%) ของความเข้มข้นของ tacrolimus ในเลือดต่อขนาดที่ได้รับ (C0/dose) ของผู้ป่วยแต่ละรายจากผลการตรวจเลือดในคลินิกปฏิบัติ ผลการวิจัย: จากข้อมูลของผู้ป่วยปลูกถ่ายไตที่อยู่สภาวะคงที่ 125 ราย ซึ่งมีมัธยฐาน (IQR) ของจำนวน C0 ที่นำมาคำนวณค่า CV% ของผู้ป่วยแต่ละรายเท่ากับ 7 (6-10) ตัวอย่าง ค่ามัธยฐาน (IQR) CV% ของ C0/dose ของผู้ป่วยทั้งหมดเท่ากับร้อยละ 22.62 (17.38-30.08) มีผู้ป่วยที่ได้รับยาที่มี Sig. 2 DI เท่ากับ 57 ราย (ร้อยละ 45.3) ค่ามัธยฐาน (IQR) CV% ของ C0/dose ของผู้ป่วยที่ไม่ได้รับยาและได้รับยาที่มี Sig.2 DI เท่ากับร้อยละ 20.62 (16.52-27.53) และ 23.95 (19.72-31.23) ตามลำดับ (p = 0.022) ยาที่ถูกจัดอยู่ในกลุ่ม Sig. 2 DI ที่มีการใช้ร่วมกับ tacrolimus บ่อยที่สุดคือ omeprazole (50 ราย, ร้อยละ 40) สรุป: CV% ของ C0/dose ของ tacrolimus ในช่วง 3-12 เดือน หลังการปลูกถ่ายไตของผู้ป่วยที่ได้รับยาในกลุ่ม Sig. 2 DI สูงกว่ากลุ่มที่ไม่ได้รับยาเหล่านี้อย่างมีนัยสำคัญ จึงควรพิจารณาเลือกใช้ยาในกลุ่ม Sig. 2 DI และติดตามระดับยาในเลือดอย่างเหมาะสม
Article Details
บท
บทความวิจัย
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
1. Walfe RA AV, Milford EL, Ojo AO, Ettenger RE, Agoda LY. Comparison of mortality in all patients on dialysis, patients on dialysis awaiting transplantation, and recipients of a first cardaveric transplant. N Eng J Med 1999; 341: 1725-30.
2. Howard K, Salkeld G, White S, McDonald S, Chadban S, Craig JC, et al. The cost-effectiveness of increasing kidney transplantation and home-based dialysis. Nephrology 2009; 14: 123-32.
3. Pinsky BW, Takemoto SK, Lentine KL, Burroughs TE, Schnitzler MA, Salvalaggio PR. Transplant outcomes and economic costs associated with patient noncompliance to immunosuppression. Am J Transplant 2009;9:2597-606.
4. Thai Transplantation Society. Organ transplan- tation in Thailand annual report 2014. Bangkok: Bangkok Medical Publisher; 2015.
5. Staatz CE, Tett SE. Clinical pharmacokinetics and pharmacodynamics of tacrolimus in solid organ transplantation. Clin Pharmacokinet 2004; 43: 623-53.
6. Masuda S, Inui K-i. An up-date review on individualized dosage adjustment of calcineurin inhibitors in organ transplant patients. Pharmacol Ther 2006;112:184-98.
7. Iwasaki K. Metabolism of tacrolimus (FK506) and recent topics in clinical pharmacokinetics. Drug Metab Pharmacokinet 2007;22:328-35.
8. El-Zoghby ZM, Stegall MD, Lager DJ, Kremers WK, Amer H, Gloor JM, et al. Identifying specific causes of kidney allograft loss. Am J Transplant 2009;9:527-35.
9. Ojo A, Wolfe RA, Agodoa LY, Held PJ, Port FK, Leavey SF, et al. Prognosis after primary renal transplant failure and the beneficial effects of repeat transplantation: multivariate analyses from the United States Renal Data System. Transplantation 1998; 66: 1651-9.
10. Stifft F, Stolk LML, Undre N, van Hooff JP, Christiaans MHL. Lower variability in 24-hour exposure during once-daily compared to twice-daily tacrolimus formulation in kidney transplan- tation. Transplantation 2014;97: 775-80.
11. O'Regan JA, Canney M, Connaughton DM, O'Kelly P, Williams Y, Collier G, et al. Tacrolimus trough-level variability predicts long-term allograft survival following kidney transplantation. J Nephrol 2016; 29: 269-76.
12. Whalen HR, Glen JA, Harkins V, Stevens KK, Jardine AG, Geddes CC, et al. High intrapatient tacrolimus variability is associated with worse outcomes in renal transplantation using a low-dose tacrolimus immunosuppressive regime. Transplantation 2016. doi: 10.1007/s40620-015-0230-0.
13. Ro H, Min SI, Yang J, Moon KC, Kim YS, Kim SJ, et al. Impact of tacrolimus intraindividual variability and CYP3A5 genetic polymorphism on acute rejection in kidney transplantation. Ther Drug Monit 2012; 34: 680-5.
14. Hsiau M, Fernandez HE, Gjertson D, Ettenger RB, Tsai EW. Monitoring nonadherence and acute rejection with variation in blood immunesuppres- sant levels in pediatric renal transplantation. Transplantation 2011; 92: 918-22.
15. Pollock-Barziv SM, Finkelstein Y, Manlhiot C, Dipchand AI, Hebert D, Ng VL, et al. Variability in tacrolimus blood levels increases the risk of late rejection and graft loss after solid organ transplantation in older children. Pediatr Transplant 2010; 14: 968-75.
16. Sapir-Pichhadze R, Wang Y, Famure O, Li Y, Kim SJ. Time-dependent variability in tacrolimus trough blood levels is a risk factor for late kidney transplant failure. Kidney Int 2014;85:1404-11.
17. Shuker N, Shuker L, van Rosmalen J, Roodnat JI, Borra LC, Weimar W, et al. A High intra-patient variability in tacrolimus exposure is associated with poor long-term outcome of kidney transplantion. Transplant international 2016 doi: 10.1111/tri.12798.
18. Borra LC, Roodnat JI, Kal JA, Mathot RA, Weimar W, van Gelder T. High within-patient variability in the clearance of tacrolimus is a risk factor for poor long-term outcome after kidney transplantation. Nephrology, Dialysis, Transplantation 2010; 25: 2757-63.
19. Rodrigo E, Segundo DS, Fernandez-Fresnedo G, Lopez-Hoyos M, Benito A, Ruiz JC, et al. Within-patient variability in tacrolimus blood levels predicts kidney graft loss and donor-specific antibody development. Transplantation 2015. doi: 10.1097/tp.0000000000001040.
20. Pizzo HP, Ettenger RB, Gjertson DW, Reed EF, Zhang J, Gritsch HA, et al. Sirolimus and tacrolimus coefficient of variation is associated with rejection, donor-specific antibodies, and nonadherence. Pediatric Nephrology 2016. doi: 10.1007/s00467-016-3422-5
21. Hesselink DA, Ngyuen H, Wabbijn M, Gregoor PJ, Steyerberg EW, van Riemsdijk IC, et al. Tacrolimus dose requirement in renal transplant recipients is significantly higher when used in combination with corticosteroids. Br J Clin Pharma col 2003;56:327-30.
22. Vavic N, Rancic N, Dragojevic-Simic V, Draskovic-Pavlovic B, Bokonjic D, Ignjatovic L, et al. The influence of comedication on tacrolimus blood concentration in patients subjected to kidney transplantation: a retrospective study. Eur J Drug Metab Pharmacokinet 2014;39:243-53.
23. Daly AK. Significance of the minor cytochrome P450 3A isoforms. Clin Pharmacokinet 2006; 45: 13-31.
24. Tatro DS. Drug interaction facts 2015. St. Louis Missouri: Wolter Kluwer Health; 2015.
25. Abbott laboratories. ARCHITECT iSystem: tacrolimus [manufacturer 's information]. USA2015.
26. Vanhove T, Vermeulen T, Annaert P, Lerut E, Kuypers DR. High intrapatient variability of tacrolimus concentrations predicts accelerated progression of chronic histologic lesions in renal recipients. Am J Transplant 2016. doi: 10.1111/ajt. 13803.
27. Hosohata K, Masuda S, Katsura T, Takada Y, Kaido T, Ogura Y, et al. Impact of intestinal CYP2C19 genotypes on the interaction between tacrolimus and omeprazole, but not lansoprazole, in adult living-donor liver transplant patients. Drug Metab Dispos 2009; 37: 821-6.
28. Spriet I, Grootaert V, Meyfroidt G, Debaveye Y, Willems L. Switching from intravenous to oral tacrolimus and voriconazole leads to a more pronounced drug-drug interaction. Eur J Clin Pharmacol 2013; 69: 737-8.
29. Mori T, Kato J, Yamane A, Sakurai M, Kohashi S, Kikuchi T, et al. Drug interaction between vorico- nazole and tacrolimus and its association with the bioavailability of oral voriconazole in recipients of allogeneic hematopoietic stem cell transplantation. Int J Hematol 2012; 95: 564-9.
30. Jones TE, Morris RG. Pharmacokinetic interaction between tacrolimus and diltiazem: dose-response relationship in kidney and liver transplant recipients. Clin Pharmacokinet 2002; 41: 381-8.
31. Seifeldin RA, Marcos-Alvarez A, Gordon FD, Lewis WD, Jenkins RL. Nifedipine interaction with tacrolimus in liver transplant recipients. Ann Pharmacother 1997;31:571-5.
32. Maes BD, Lemahieu W, Kuypers D, Evenepoel P, Coosemans W, Pirenne J, et al. Differential effect of diarrhea on FK506 versus cyclosporine A trough levels and resultant prevention of allograft rejection in renal transplant recipients. Am J Transplant 2002; 2: 989-92.
2. Howard K, Salkeld G, White S, McDonald S, Chadban S, Craig JC, et al. The cost-effectiveness of increasing kidney transplantation and home-based dialysis. Nephrology 2009; 14: 123-32.
3. Pinsky BW, Takemoto SK, Lentine KL, Burroughs TE, Schnitzler MA, Salvalaggio PR. Transplant outcomes and economic costs associated with patient noncompliance to immunosuppression. Am J Transplant 2009;9:2597-606.
4. Thai Transplantation Society. Organ transplan- tation in Thailand annual report 2014. Bangkok: Bangkok Medical Publisher; 2015.
5. Staatz CE, Tett SE. Clinical pharmacokinetics and pharmacodynamics of tacrolimus in solid organ transplantation. Clin Pharmacokinet 2004; 43: 623-53.
6. Masuda S, Inui K-i. An up-date review on individualized dosage adjustment of calcineurin inhibitors in organ transplant patients. Pharmacol Ther 2006;112:184-98.
7. Iwasaki K. Metabolism of tacrolimus (FK506) and recent topics in clinical pharmacokinetics. Drug Metab Pharmacokinet 2007;22:328-35.
8. El-Zoghby ZM, Stegall MD, Lager DJ, Kremers WK, Amer H, Gloor JM, et al. Identifying specific causes of kidney allograft loss. Am J Transplant 2009;9:527-35.
9. Ojo A, Wolfe RA, Agodoa LY, Held PJ, Port FK, Leavey SF, et al. Prognosis after primary renal transplant failure and the beneficial effects of repeat transplantation: multivariate analyses from the United States Renal Data System. Transplantation 1998; 66: 1651-9.
10. Stifft F, Stolk LML, Undre N, van Hooff JP, Christiaans MHL. Lower variability in 24-hour exposure during once-daily compared to twice-daily tacrolimus formulation in kidney transplan- tation. Transplantation 2014;97: 775-80.
11. O'Regan JA, Canney M, Connaughton DM, O'Kelly P, Williams Y, Collier G, et al. Tacrolimus trough-level variability predicts long-term allograft survival following kidney transplantation. J Nephrol 2016; 29: 269-76.
12. Whalen HR, Glen JA, Harkins V, Stevens KK, Jardine AG, Geddes CC, et al. High intrapatient tacrolimus variability is associated with worse outcomes in renal transplantation using a low-dose tacrolimus immunosuppressive regime. Transplantation 2016. doi: 10.1007/s40620-015-0230-0.
13. Ro H, Min SI, Yang J, Moon KC, Kim YS, Kim SJ, et al. Impact of tacrolimus intraindividual variability and CYP3A5 genetic polymorphism on acute rejection in kidney transplantation. Ther Drug Monit 2012; 34: 680-5.
14. Hsiau M, Fernandez HE, Gjertson D, Ettenger RB, Tsai EW. Monitoring nonadherence and acute rejection with variation in blood immunesuppres- sant levels in pediatric renal transplantation. Transplantation 2011; 92: 918-22.
15. Pollock-Barziv SM, Finkelstein Y, Manlhiot C, Dipchand AI, Hebert D, Ng VL, et al. Variability in tacrolimus blood levels increases the risk of late rejection and graft loss after solid organ transplantation in older children. Pediatr Transplant 2010; 14: 968-75.
16. Sapir-Pichhadze R, Wang Y, Famure O, Li Y, Kim SJ. Time-dependent variability in tacrolimus trough blood levels is a risk factor for late kidney transplant failure. Kidney Int 2014;85:1404-11.
17. Shuker N, Shuker L, van Rosmalen J, Roodnat JI, Borra LC, Weimar W, et al. A High intra-patient variability in tacrolimus exposure is associated with poor long-term outcome of kidney transplantion. Transplant international 2016 doi: 10.1111/tri.12798.
18. Borra LC, Roodnat JI, Kal JA, Mathot RA, Weimar W, van Gelder T. High within-patient variability in the clearance of tacrolimus is a risk factor for poor long-term outcome after kidney transplantation. Nephrology, Dialysis, Transplantation 2010; 25: 2757-63.
19. Rodrigo E, Segundo DS, Fernandez-Fresnedo G, Lopez-Hoyos M, Benito A, Ruiz JC, et al. Within-patient variability in tacrolimus blood levels predicts kidney graft loss and donor-specific antibody development. Transplantation 2015. doi: 10.1097/tp.0000000000001040.
20. Pizzo HP, Ettenger RB, Gjertson DW, Reed EF, Zhang J, Gritsch HA, et al. Sirolimus and tacrolimus coefficient of variation is associated with rejection, donor-specific antibodies, and nonadherence. Pediatric Nephrology 2016. doi: 10.1007/s00467-016-3422-5
21. Hesselink DA, Ngyuen H, Wabbijn M, Gregoor PJ, Steyerberg EW, van Riemsdijk IC, et al. Tacrolimus dose requirement in renal transplant recipients is significantly higher when used in combination with corticosteroids. Br J Clin Pharma col 2003;56:327-30.
22. Vavic N, Rancic N, Dragojevic-Simic V, Draskovic-Pavlovic B, Bokonjic D, Ignjatovic L, et al. The influence of comedication on tacrolimus blood concentration in patients subjected to kidney transplantation: a retrospective study. Eur J Drug Metab Pharmacokinet 2014;39:243-53.
23. Daly AK. Significance of the minor cytochrome P450 3A isoforms. Clin Pharmacokinet 2006; 45: 13-31.
24. Tatro DS. Drug interaction facts 2015. St. Louis Missouri: Wolter Kluwer Health; 2015.
25. Abbott laboratories. ARCHITECT iSystem: tacrolimus [manufacturer 's information]. USA2015.
26. Vanhove T, Vermeulen T, Annaert P, Lerut E, Kuypers DR. High intrapatient variability of tacrolimus concentrations predicts accelerated progression of chronic histologic lesions in renal recipients. Am J Transplant 2016. doi: 10.1111/ajt. 13803.
27. Hosohata K, Masuda S, Katsura T, Takada Y, Kaido T, Ogura Y, et al. Impact of intestinal CYP2C19 genotypes on the interaction between tacrolimus and omeprazole, but not lansoprazole, in adult living-donor liver transplant patients. Drug Metab Dispos 2009; 37: 821-6.
28. Spriet I, Grootaert V, Meyfroidt G, Debaveye Y, Willems L. Switching from intravenous to oral tacrolimus and voriconazole leads to a more pronounced drug-drug interaction. Eur J Clin Pharmacol 2013; 69: 737-8.
29. Mori T, Kato J, Yamane A, Sakurai M, Kohashi S, Kikuchi T, et al. Drug interaction between vorico- nazole and tacrolimus and its association with the bioavailability of oral voriconazole in recipients of allogeneic hematopoietic stem cell transplantation. Int J Hematol 2012; 95: 564-9.
30. Jones TE, Morris RG. Pharmacokinetic interaction between tacrolimus and diltiazem: dose-response relationship in kidney and liver transplant recipients. Clin Pharmacokinet 2002; 41: 381-8.
31. Seifeldin RA, Marcos-Alvarez A, Gordon FD, Lewis WD, Jenkins RL. Nifedipine interaction with tacrolimus in liver transplant recipients. Ann Pharmacother 1997;31:571-5.
32. Maes BD, Lemahieu W, Kuypers D, Evenepoel P, Coosemans W, Pirenne J, et al. Differential effect of diarrhea on FK506 versus cyclosporine A trough levels and resultant prevention of allograft rejection in renal transplant recipients. Am J Transplant 2002; 2: 989-92.