การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบและการวิเคราะห์อภิมาน ประสิทธิภาพของไฟโตสเตอรอลในการลดระดับไขมันในเลือด ในผู้ป่วยที่ได้รับยากลุ่ม HMG CoA reductase inhibitors
Article Sidebar
เผยแพร่แล้ว:
ก.พ. 1, 2019
คำสำคัญ:
ไฟโตสเตอรอลฃ สตานอลจากพืช สเตอรอลจากพืช การลดระดับไขมันในเลือด การวิเคราะห์อภิมาน การทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบ
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: การศึกษาในอดีตพบว่า phytosterol อาจทำให้ระดับไขมันในเลือดของผู้ป่วยที่ได้รับยากลุ่ม HMG CoA reductase inhibitor ดีขึ้น อย่างไรก็ตาม ผลการศึกษาทางคลินิกของ phytosterol ไม่เป็นไปในทิศทางเดียวกันอย่างต่อเนื่อง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทบทวนวรรณกรรมอย่างเป็นระบบและวิเคราะห์อภิมานประสิทธิภาพของ phytosterol ในการควบคุมระดับไขมันในเลือด วิธีการวิจัย: ผู้วิจัยสืบค้นข้อมูลงานวิจัยจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ได้แก่ Pubmed, CENTRAL, Science Direct, SciSearch และ Thailis หลังจากนั้น รวบรวมงานวิจัยทางคลินิกเชิงสุ่ม (RCT) ในมนุษย์ที่เป็นภาษาไทยหรือภาษาอังกฤษที่ตีพิมพ์ในอดีตจนถึงปี 2558 เพื่อใช้ในการวิเคราะห์ ผลการวิจัย: การศึกษาที่คัดเข้าจำนวน 11 การศึกษาถูกประเมินคุณภาพงานวิจัยตามเกณฑ์การประเมินของ Jadad และคณะ งานวิจัยส่วนใหญ่มีคุณภาพงานวิจัยอยู่ในระดับดี โดยมีระดับคะแนน 2-5 คะแนน กลุ่มตัวอย่างมีตั้งแต่ 8-192 ผลการวิจัยพบว่า plant stanol สามารถลดระดับ low-density lipoprotein (LDL) (ความแตกต่างเฉลี่ย (MD)=-0.45, 95% CI=-0.53, -0.37, p<0.001) และ total cholesterol (TC) (MD=–0.33, 95% CI=-0.45, 0.21, p<0.001) ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ไม่มีผลต่อระดับไขมันในเลือดอื่น ๆ (triglyceride; TG และ High density lipoprotein; HDL) ส่วน plant sterol ไม่สามารถลดระดับไขมันในเลือดทุกชนิด การศึกษาไม่พบอาการไม่พึงประสงค์ที่รุนแรงจากการใช้ phytosterol สรุป: การศึกษานี้เป็นข้อมูลสนับสนุนว่า plant stanol เป็นผลิตภัณฑ์จาก phytosterol สามารถลดระดับ LDL และ TC ได้ แต่ควรทำการศึกษาแบบ RCT เพื่อยืนยันประสิทธิภาพต่อไขมันในเลือดชนิดอื่น ๆ
Article Details
บท
บทความวิจัย
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
1. World Health Organization. Cardiovascular diseases (CVDs) fact sheet [online]. 2009 [cited 2015 Aug 15]. Available from: http://www.who.int/ mediacentre/ factsheets/fs317/en/.
2. Falko M. Balancing efficacy and tolerability issues with statin therapy— considerations for the use of pitavastatin in special patient populations. US Endocrinology 2015; 7:30-39.
3. Chapman MJ, Ginsberg HN, Amarenco P, Andreotti F, Borén J, Catapano AL, et al. Triglyceride-rich lipoproteins and high-density lipoprotein cholesterol in patients at high risk of cardiovascular disease: evidence and guidance for management. Eur Heart J 2011; 32:1345-61.
4. Tian L, Liu Y, Qin Y, Long S, Xu Y, Fu M. Associ- ation of the low-density lipoprotein cholesterol/ high-density lipoprotein cholesterol ratio and concentrations of plasma lipids with high-density lipoprotein subclass distribution in the Chinese population. Lipids Health Dis 2010; 9:1-10.
5. Wu T, Fu J, Yang Y, Zhang L, Han J. The effects of phytosterols/stanols on blood lipid profiles: a systematic review with meta-analysis. Asia Pac J Clin Nutr 2009; 18:179-186.
6. Grundy SM. Stanol esters as a component of maximal dietary therapy in the national cholesterol education program adult treatment panel III report. Am J Cardiol 2005; 96 (Suppl. 1):47e50.
7. Larosa JC. Low-density lipoprotein cholesterol reduction: the end is more important than the means. Am J Cardiol 2007: 100: 240–2.
8. Gupta AK, Savopoulos CG, Ahuja J, Hatzitolios AI. Role of phytosterols in lipid-lowering: current perspectives. Q J Med 2011; 104: 301–8.
9. Blair SN, Capuzzi DM, Gottlieb SO, Nguyen T, Morgan JM, Cater NB. Incremental reduction of serum total cholesterol and low-density lipoprotein cholesterol with the addition of plant stanol ester-containing spread to statin therapy. Am J Cardiol 2000; 86: 46–52.
10. Scholle JM, Baker WL, Talati R, Coleman C. The effect of adding plant sterols or stanols to statin therapy in hypercholesterolemic patients: systema- tic review and meta-analysis. J Am Coll Nutr 2009; 28:517-24,
11. Jadad R, Moore RA, Carroll D, Jenkinson C, Reynolds DJ, Gavaghan DJ, et al. Assessing the quality of reports of randomized clinical trials: Is blinding necessary? Control Clinical Trials 1996; 17:1-12.
12. Higgins JPT, Altman DG, Gøtzsche PC. The Cochrane Collaboration’s tool for assessing risk of bias in randomised trials. BMJ 2011; 343:d 5928 doi: 10.1136/bmj.d5928
13. Higgins JPT, Thomson SG, Deeks JJ, Altman DG. Measuring inconsistency in meta-analyses. BMJ 2003; 327:557-60.
14. Deeks JJ, Altman DG, Bradburn MJ: Statistical methods for examining heterogeneity and combin-ing results from several studies in meta-analysis. In: Egger M, Smith GD, Altman DG, editors. Systematic reviews in health care: meta-analysis in context. 2nd ed. United Kingdom: BMJ publishing group; 2001. p.:289–90.
15. Petitti DB. Meta-analysis decision analysis and cost effectiveness analysis. 2nd ed. Oxford University; New York; 2000.
16. Egger M, Davey SG, Schneider M, Minder C: Bias in meta-analysis detected by a simple, graphical test. BMJ 1997; 315:629–34.
17. Blair SN, Capuzzi DM, Gottlieb SO, Nguyen t, Morgan JM, Cater NB. Incremental reduction of serum total cholesterol with the addition of plant stanol ester-containing spread to statin therapy. Am J Cardiol 2000; 86:46-52.
18. Cater NB, Garcia-Garcia AB, Vega GL, Grundy SM. Responsiveness of plasma lipids and lipo- proteins to plant stanol esters. Am J Cardiol 2005; 96(suppl):23–8.
19. Castro CM, de Vries JH, Van Oostrom AJ, Iestra J, van Staveren WA. Effects of a stanol-enriched diet on plasma cholesterol and triglycerides in patients treated with statins. J Am Diet Assoc. 2006;106:1564-69.
20. Goldberg AC, Ostlund RE, Bateman JH, Schimmoeller L, McPherson TB, Spilburg CA. Effect of plant stanol tablets on low-density lipoprotein cholesterol lowering in patients on statin drugs. Am J Cardiol 2006;97:376–79.
21. Fuentes F, López-Miranda J, García A, Pérez-Martínez P, Moreno J, Cofan M, et al. Basal plasma concentrations of plant sterols can predict LDL-C response to sitosterol in patients with familial hypercholesterolemia. Eur J Clin Nutr 2008 ; 62:495-501.
22. de Jong A, Plat J, Lütjohann D, Mensink RP. Effects of long-term plant sterol or stanol ester consumption on lipid and lipoprotein metabolism in subjects on statin treatment. Br J Nutr 2008;100 :937-41.
23. Kelly ER, Plat J, Mensink RP, Berendschot TT. Effects of long term plant sterol and stanol consumption on the retinal vasculature: A randomized controlled trial in statin users. Atherosclerosis 2011; 214: 225-30.
24. Ramos SC, Fonseca FA, Kasmas SH, Moreira FT, Helfenstein T, Borges NC, et al. The role of soluble fiber intake in patients under highly effective lipid-lowering therapy. Nutr J 2011; doi: 10.1186/1475-2891-10-80.
25. Miettinen TA, Nissinen M, Lepantalo M, Alback A, Railo M, Vikatmaa P, et al. Non-cholesterol sterols in serum and endarterectomized carotid arteries after a short-term plant stanol and sterol ester challenge. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2011; 21: 182-8.
26. Hallikainen M, Kurl S, Laakso M, Miettinen TA, Gylling H. Plant stanol esters lower LDL cholesterol level in statin-treated subjects with type 1 diabetes by interfering the absorption and synthesis of cholesterol. Atherosclerosis 2011; 217 : 473-8.
27. Becker DJ, French B, Morris PB, Silvent E, Gordon RY. Phytosterols, red yeast rice, and lifestyle changes instead of statins: A randomized, double-blinded, placebo-controlled trial. Am Heart J 2013; 166: 187-96.
28. Heinemann T, Kullak-Ublick GA, Pietruck B, von Bergmann K. Mechanisms of action of plant sterols on inhibition of cholesterol absorption. comparison of sitosterol and sitostanol. Eur J Clin Pharmacol 1991, 40 (Suppl 1): 59–63.
29. Tobert JA. Lovastatin and beyond: the history of the HMG-CoA reductase inhibitors. Nat Rev Drug Discov 2003; 2: 517-26.
30. AbuMweis SS, Barake R, Jones P. Plant sterols/ stanols as cholesterol lowering agents: a meta-analysis of randomized controlled trials. Food Nutr Res 2008; 52; doi:10.3402/fnr.v52i0.1811.
31. Talati R, Sobieraj DM, Makanji SS, Phung OJ, Coleman CI. The comparative efficacy of plant sterols and stanols on serum lipids: a systematic review and meta-analysis. J Am Diet Assoc 2010; 110: 719–26.
32. Demonty I, Ras RT, van der Knaap HC, Duchateau GS, Meijer L, Zock PL, et al. Continuous dose-response relationship of the LDL-cholesterol-lowering effect of phytosterol intake. J Nutr 2009; 139:271–84.
33. Mensink RP, de Jong A, Lutjohann D, Haenen GR, Plat J. Plant stanols dose-dependently decrease LDL-cholesterol concentrations, but not cholesterol-standardized fat-soluble antioxidant concentrations, at intakes up to 9 g/d. Am J Clin Nutr 2010; 92: 24–33.
2. Falko M. Balancing efficacy and tolerability issues with statin therapy— considerations for the use of pitavastatin in special patient populations. US Endocrinology 2015; 7:30-39.
3. Chapman MJ, Ginsberg HN, Amarenco P, Andreotti F, Borén J, Catapano AL, et al. Triglyceride-rich lipoproteins and high-density lipoprotein cholesterol in patients at high risk of cardiovascular disease: evidence and guidance for management. Eur Heart J 2011; 32:1345-61.
4. Tian L, Liu Y, Qin Y, Long S, Xu Y, Fu M. Associ- ation of the low-density lipoprotein cholesterol/ high-density lipoprotein cholesterol ratio and concentrations of plasma lipids with high-density lipoprotein subclass distribution in the Chinese population. Lipids Health Dis 2010; 9:1-10.
5. Wu T, Fu J, Yang Y, Zhang L, Han J. The effects of phytosterols/stanols on blood lipid profiles: a systematic review with meta-analysis. Asia Pac J Clin Nutr 2009; 18:179-186.
6. Grundy SM. Stanol esters as a component of maximal dietary therapy in the national cholesterol education program adult treatment panel III report. Am J Cardiol 2005; 96 (Suppl. 1):47e50.
7. Larosa JC. Low-density lipoprotein cholesterol reduction: the end is more important than the means. Am J Cardiol 2007: 100: 240–2.
8. Gupta AK, Savopoulos CG, Ahuja J, Hatzitolios AI. Role of phytosterols in lipid-lowering: current perspectives. Q J Med 2011; 104: 301–8.
9. Blair SN, Capuzzi DM, Gottlieb SO, Nguyen T, Morgan JM, Cater NB. Incremental reduction of serum total cholesterol and low-density lipoprotein cholesterol with the addition of plant stanol ester-containing spread to statin therapy. Am J Cardiol 2000; 86: 46–52.
10. Scholle JM, Baker WL, Talati R, Coleman C. The effect of adding plant sterols or stanols to statin therapy in hypercholesterolemic patients: systema- tic review and meta-analysis. J Am Coll Nutr 2009; 28:517-24,
11. Jadad R, Moore RA, Carroll D, Jenkinson C, Reynolds DJ, Gavaghan DJ, et al. Assessing the quality of reports of randomized clinical trials: Is blinding necessary? Control Clinical Trials 1996; 17:1-12.
12. Higgins JPT, Altman DG, Gøtzsche PC. The Cochrane Collaboration’s tool for assessing risk of bias in randomised trials. BMJ 2011; 343:d 5928 doi: 10.1136/bmj.d5928
13. Higgins JPT, Thomson SG, Deeks JJ, Altman DG. Measuring inconsistency in meta-analyses. BMJ 2003; 327:557-60.
14. Deeks JJ, Altman DG, Bradburn MJ: Statistical methods for examining heterogeneity and combin-ing results from several studies in meta-analysis. In: Egger M, Smith GD, Altman DG, editors. Systematic reviews in health care: meta-analysis in context. 2nd ed. United Kingdom: BMJ publishing group; 2001. p.:289–90.
15. Petitti DB. Meta-analysis decision analysis and cost effectiveness analysis. 2nd ed. Oxford University; New York; 2000.
16. Egger M, Davey SG, Schneider M, Minder C: Bias in meta-analysis detected by a simple, graphical test. BMJ 1997; 315:629–34.
17. Blair SN, Capuzzi DM, Gottlieb SO, Nguyen t, Morgan JM, Cater NB. Incremental reduction of serum total cholesterol with the addition of plant stanol ester-containing spread to statin therapy. Am J Cardiol 2000; 86:46-52.
18. Cater NB, Garcia-Garcia AB, Vega GL, Grundy SM. Responsiveness of plasma lipids and lipo- proteins to plant stanol esters. Am J Cardiol 2005; 96(suppl):23–8.
19. Castro CM, de Vries JH, Van Oostrom AJ, Iestra J, van Staveren WA. Effects of a stanol-enriched diet on plasma cholesterol and triglycerides in patients treated with statins. J Am Diet Assoc. 2006;106:1564-69.
20. Goldberg AC, Ostlund RE, Bateman JH, Schimmoeller L, McPherson TB, Spilburg CA. Effect of plant stanol tablets on low-density lipoprotein cholesterol lowering in patients on statin drugs. Am J Cardiol 2006;97:376–79.
21. Fuentes F, López-Miranda J, García A, Pérez-Martínez P, Moreno J, Cofan M, et al. Basal plasma concentrations of plant sterols can predict LDL-C response to sitosterol in patients with familial hypercholesterolemia. Eur J Clin Nutr 2008 ; 62:495-501.
22. de Jong A, Plat J, Lütjohann D, Mensink RP. Effects of long-term plant sterol or stanol ester consumption on lipid and lipoprotein metabolism in subjects on statin treatment. Br J Nutr 2008;100 :937-41.
23. Kelly ER, Plat J, Mensink RP, Berendschot TT. Effects of long term plant sterol and stanol consumption on the retinal vasculature: A randomized controlled trial in statin users. Atherosclerosis 2011; 214: 225-30.
24. Ramos SC, Fonseca FA, Kasmas SH, Moreira FT, Helfenstein T, Borges NC, et al. The role of soluble fiber intake in patients under highly effective lipid-lowering therapy. Nutr J 2011; doi: 10.1186/1475-2891-10-80.
25. Miettinen TA, Nissinen M, Lepantalo M, Alback A, Railo M, Vikatmaa P, et al. Non-cholesterol sterols in serum and endarterectomized carotid arteries after a short-term plant stanol and sterol ester challenge. Nutr Metab Cardiovasc Dis 2011; 21: 182-8.
26. Hallikainen M, Kurl S, Laakso M, Miettinen TA, Gylling H. Plant stanol esters lower LDL cholesterol level in statin-treated subjects with type 1 diabetes by interfering the absorption and synthesis of cholesterol. Atherosclerosis 2011; 217 : 473-8.
27. Becker DJ, French B, Morris PB, Silvent E, Gordon RY. Phytosterols, red yeast rice, and lifestyle changes instead of statins: A randomized, double-blinded, placebo-controlled trial. Am Heart J 2013; 166: 187-96.
28. Heinemann T, Kullak-Ublick GA, Pietruck B, von Bergmann K. Mechanisms of action of plant sterols on inhibition of cholesterol absorption. comparison of sitosterol and sitostanol. Eur J Clin Pharmacol 1991, 40 (Suppl 1): 59–63.
29. Tobert JA. Lovastatin and beyond: the history of the HMG-CoA reductase inhibitors. Nat Rev Drug Discov 2003; 2: 517-26.
30. AbuMweis SS, Barake R, Jones P. Plant sterols/ stanols as cholesterol lowering agents: a meta-analysis of randomized controlled trials. Food Nutr Res 2008; 52; doi:10.3402/fnr.v52i0.1811.
31. Talati R, Sobieraj DM, Makanji SS, Phung OJ, Coleman CI. The comparative efficacy of plant sterols and stanols on serum lipids: a systematic review and meta-analysis. J Am Diet Assoc 2010; 110: 719–26.
32. Demonty I, Ras RT, van der Knaap HC, Duchateau GS, Meijer L, Zock PL, et al. Continuous dose-response relationship of the LDL-cholesterol-lowering effect of phytosterol intake. J Nutr 2009; 139:271–84.
33. Mensink RP, de Jong A, Lutjohann D, Haenen GR, Plat J. Plant stanols dose-dependently decrease LDL-cholesterol concentrations, but not cholesterol-standardized fat-soluble antioxidant concentrations, at intakes up to 9 g/d. Am J Clin Nutr 2010; 92: 24–33.