การกระจายเชิงพื้นที่ของการหกล้มของผู้สูงอายุในประเทศไทย

บทคัดย่อ

การหกล้มเป็นสาเหตุหลักของการบาดเจ็บที่เข้ารักษาในแผนกฉุกเฉินของโรงพยาบาลทั่วโลกรวมทั้งในประเทศไทยและการหกล้มเป็นสาเหตุหลักที่นำไปสู่ความพิการและเสียชีวิตในกลุ่มผู้สูงอายุ ซึ่งการกระจายเชิงพื้นที่ของการหกล้มของผู้สูงอายุในประเทศไทยนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่ง

การศึกษาแบบภาคตัดขวางนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและการกระจายเชิงพื้นที่ของการหกล้มของผู้สูงอายุประเทศไทยศึกษาในกลุ่มตัวอย่าง 40,489 ราย ใช้ข้อมูลทุติยภูมิจากแบบสํารวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2560 สำนักงานสถิติแห่งชาติ วิเคราะห์ข้อมูลทั้งสถิติเชิงพรรณนา และสถิติอนุมานโดยการวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงพื้นที่ด้วย Spatial Autocorrelation นำเสนอด้วยค่า Local Indicators of Spatial Association (LISA), Moran’s I

ผลการศึกษาพบว่ากลุ่มตัวอย่างมีความชุกของการหกล้มในผู้สูงอายุ ร้อยละ 6.47 (95%CI=5.943-7.026) ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุตอนปลาย (80 ปีขึ้นไป) มีความชุกของการหกล้ม ร้อยละ 8.14 (95%CI=7.433-8.897) เพศชายมีความชุกของการหกล้ม ร้อยละ 5.23 (95CI=4.905-5.569) ผู้สูงอายุที่อาศัยในพื้นที่ภาคใต้มีความชุกของการหกล้ม ร้อยละ 7.80 (95%CI=7.102-8.538) ซึ่งจังหวัดที่พบการหกล้มมากที่สุดคือจังหวัดกระบี่ ร้อยละ 16.51 และน้อยที่สุดคือจังหวัดอุดรธานี ร้อยละ 0.93 และเมื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์เชิงพื้นที่แบบ Univariate Moran’s I พบว่าพื้นที่ใกล้เคียงรอบข้างมีสหสัมพันธ์เชิงพื้นที่ที่มีรูปแบบการกระจายตัวในทิศทางเดียวกันกับความชุกของการหกล้ม (p<0.05) โดยมีค่า Moran’s I เป็น 0.053 ซึ่งพบบริเวณที่มีการกระจุกตัวของพื้นที่ใกล้เคียงรอบข้างกับความชุกของการหกล้มที่มีค่าสูงหรือพื้นที่เสี่ยง (Hot spot or High-High) ในพื้นที่กลุ่มจังหวัดยโสธรและจังหวัดภูเก็ต

ดังนั้นหน่วยงานระดับประเทศ ภูมิภาคที่เกี่ยวข้องควรนำผลการกระจายเชิงพื้นที่นี้ไปวางแผนงานนโยบายด้านสุขภาพเพื่อเป็นการเฝ้าระวัง ป้องกันการหกล้ม ลดความพิการ และเสียชีวิตจากการหกล้มของผู้สูงอายุในระยะยาวต่อไป