ผลของสารสกัดจากผลฟักข้าวต่อการเจริญของเชื้อแบคทีเรียประจำถิ่นบนผิวหนัง Staphylococcus epidermidis และยับยั้งการเจริญของเชื้อก่อโรค Staphylococcus aureus

บทคัดย่อ

ฟักข้าว (Momordica Cochinchinensis (Lour.) Spreng.) เป็นพืชที่อุดมไปด้วยสาระสำคัญหลายชนิด โดยเฉพาะสารประกอบฟีนอลิกและฟลาโวนอยด์ ซึ่งมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระและฤทธิ์ต้านจุลชีพของเชื้อแบคทีเรียก่อโรค ในขณะเดียวกันมีประโยชน์ต่อการเจริญของเชื้อโพรไบโอติก เช่น เชื้อ Staphylococcus epidermidis ซึ่งช่วยป้องกันเชื้อจุลินทรีย์ที่เป็นสาเหตุของโรคบนผิวหนัง การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปริมาณสารประกอบฟีนอลิกทั้งหมดและฟลาโวนอยด์ทั้งหมด ของสารสกัดจากฟักข้าว รวมถึงฤทธิ์การส่งเสริมการเจริญของเชื้อ S. epidermidis ซึ่งส่งผลต่อการยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อก่อโรค Staphylococcus aureus จากการศึกษาพบว่า เยื่อหุ้มเมล็ดได้ปริมาณสารสกัดสูงที่สุด และสารสกัดส่วนเปลือกชั้นนอกมีปริมาณสารประกอบฟีนอลิกทั้งหมดสูงที่สุด (29.17 ± 0.28 มิลลิกรัมสมมูลกรดแกลลิก/กรัมน้ำหนักแห้ง) ขณะที่สารสกัดส่วนเยื่อหุ้มเมล็ดมีปริมาณสารประกอบฟลาโวนอยด์สูงที่สุด (18.28 ± 0.89 มิลลิกรัมสมมูลกรดเควอซิทิน/กรัมน้ำหนักแห้ง) และพบว่าสารสกัดส่วนเปลือกชั้นนอกมีฤทธิ์ยับยั้งแบคทีเรียที่ดีที่สุด โดยมีค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่สามารถยับยั้งเชื้อแบคทีเรียได้ที่ 50.00 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร และมีค่าความเข้มข้นต่ำสุดที่สามารถฆ่าเชื้อแบคทีเรียได้ ที่ 100.00 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร และในส่วนการทดสอบการส่งเสริมการเจริญของเชื้อ S. epidermidis พบว่าที่ความเข้มข้นของสารสกัดจากเปลือกชั้นนอกที่ 12.50 มิลลิกรัม/มิลลิลิตร ส่งเสริมให้เชื้อ S. epidermidis เจริญเติบโตได้ดีใกล้เคียงกลุ่มควบคุม ยิ่งไปกว่านั้นเมื่อนำ cell free supernatant ไปเพาะเลี้ยงเชื้อ S. aureus กลับส่งผลในการควบคุมเชื้อได้ดีที่สุด (10.37 ± 0.31 log โคโลนี/มิลลิลิตร) จากการค้นพบครั้งนี้บ่งชี้ถึงคุณประโยชน์ฟักข้าวในแง่ของการควบคุมเชื้อก่อโรคบนผิวหนัง และสามารถนำไปต่อยอดเพื่อการพัฒนาผลิตภัณฑ์ถนอมผิวเพื่อสุขภาพในอนาคต