การประเมินคุณภาพชีวิตและอาการไม่พึงประสงค์ในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอที่ได้รับ การรักษาด้วยยาเคมีบำบัดร่วมรังสีรักษา ณ โรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินการเปลี่ยนแปลงของคุณภาพชีวิตและอาการไม่พึงประสงค์ของผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอก่อนและหลังได้รับยาเคมีบำบัดร่วมรังสีรักษา วิธีการ: การวิจัยแบบติดตามไปข้างหน้าครั้งนี้ทำในผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดร่วมรังสีรักษาในโรงพยาบาลมะเร็งอุบลราชธานี การศึกษาประเมินคุณภาพชีวิตด้วยแบบประเมิน FACT-H&N version 4.0 และประเมินความรุนแรงของอาการไม่พึงประสงค์ด้วยแบบประเมิน CTCAE version 5 การศึกษาประเมินคุณภาพชีวิต 5 ครั้ง คือ ก่อนได้รับยาเคมีบำบัดร่วมรังสีรักษา (T1) หลังได้รับยาเคมีบำบัดร่วมรังสีรักษา 2 สัปดาห์ (T2) หลังได้รับยาเคมีบำบัดร่วมรังสีรักษา 4 สัปดาห์ (T3) หลังได้รับยาเคมีบำบัดร่วมรังสีรักษาเสร็จสิ้น (T4) และหลังได้รับยาเคมีบำบัดร่วมรังสีรักษาครบ 1 เดือน (T5) ผลการศึกษา: ผู้ป่วยเข้าร่วมการศึกษามีจำนวน 51 ราย ค่าเฉลี่ยคะแนนคุณภาพชีวิตโดยรวมที่ T4 เท่ากับ 84.55±16.63 คะแนน มีระดับลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติเมื่อเทียบกับคะแนนคุณภาพชีวิตที่ T1 ซึ่งเท่ากับ 100.82±14.98 คะแนน (P < 0.001) ผู้ป่วยร้อยละ 64.71 มีคะแนนคุณภาพชีวิตโดยรวมลดลงมากกว่า 12 คะแนนซึ่งถือว่าลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางคลินิก คะแนนคุณภาพชีวิตโดยรวมที่ T5 เท่ากับ 99.99±14.70 คะแนน ซึ่งเพิ่มขึ้นจาก T4 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) อุบัติการณ์ของภาวะเยื่อบุช่องปากอักเสบในผู้ป่วยเท่ากับ ร้อยละ 86.30 การศึกษายังพบความสัมพันธ์ระหว่างระดับความรุนแรงของอาการเยื่อบุช่องปากอักเสบกับการลดลงของคะแนนคุณภาพชีวิต (P = 0.007) สรุป: ผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและคอที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดร่วมรังสีรักษามีคุณภาพชีวิตลดลงเมื่อเทียบกับก่อนได้รับการรักษา และเริ่มดีขึ้นหลังการรักษาเสร็จสิ้นแล้ว 1 เดือน ระดับความรุนแรงของภาวะเยื่อบุช่องปากอักเสบเป็นปัจจัยส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงคะแนนคุณภาพชีวิต
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
เอกสารอ้างอิง
International Agency for Research on Cancer. Global cancer observatory [online]. 2020 [cited May 14, 2023]. Available from: gco.iarc.fr/today.
National Cancer Institute: Hospital-based cancer registry annual report [online]. 2021 [cited May 14, 2023]. Available from: www.nci.go.th/e_book/hosbas ed_2564/index.html.
National Cancer Institute: Head and neck cancer [online]. 2021 [cited May 14, 2023]. Available from: www.cancer.gov/types/head-and-neck/head-neck-fact-sheet.
DeVita Jr. VT, Lawrence TS, Rosenberg SA. DeVita, Hellman, and Rosenberg's cancer: Principles & practice of oncology. 12th ed. Philadelphia: Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins; 2023.
Wendt TG, Grabenbauer GG, Rödel CM, Thiel HJ, Aydin H, Rohloff R, et al. Simultaneous radiochemo- therapy versus radiotherapy alone in advanced head and neck cancer: a randomized multicenter study. J Clin Oncol 1998; 16: 1318-24.
Cooper JS, Pajak TF, Forastiere AA, Jacobs J, Campbell BH, Saxman SB, et al. Postoperative concurrent radiotherapy and chemotherapy for high-risk squamous-cell carcinoma of the head and neck. N Engl J Med. 2004; 350: 1937–44.
Chaiaroon W. The Effect of nursing service system on satisfaction and self care practices to prevent complications in patients with head and neck cancer who received radiation therapy at Maha Vajiralongkorn Cancer Center [master thesis]. Bangkok: Sukhothai Thammathirat Open University; 2007.
Sookprasert A. Cancer therapy [online]. 2011 [cited May 14, 2023]. Available from: www.chonlatit.com/ da ta/bse/cancerTherapy.pdf.
Jasemi M, Valizadeh L, Zamanzadeh V, Keogh B. A concept analysis of holistic care by hybrid model. Indian J Palliat Care 2017; 23: 71-80.
Chumachote A. Quality of life in head and neck cancer patients receivied radiotherapy. Journal of Thai Association of Radiation Oncology 2016; 22: 24-39.
Epstein JB, Wilkie DJ, Fischer DJ, Kim YO. Neuropathic and nociceptive pain in head and neck cancer patients receiving chemoradiation. Head Neck 2019; 41: 927–33.
Trotti A, Bellm LA, Epstein JB, Frame D, Fuchs HJ, Gwede CK, et al. Mucositis incidence, severity and associated outcomes in patients with head and neck cancer receiving radiotherapy with or without chemotherapy: a systematic literature review. Radiother Oncol 2003; 66: 253–62.
Bjordal K, Kaasa S, Hammerlid E, Ahlner-Elmqvist M, Boysen M, Evensen JF, et al. Quality of life in head and neck cancer patients: validation of the European Organization for Research and Treatment of Cancer Quality of Life Questionnaire–H&N35. J Clin Oncol 2001; 17: 1008–19.
Faul F, Erdfelder E, Lang A-G, Buchner A. G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods 2007; 39: 175–91.
Cohen J. A power primer. Psychol Bull 1992; 112: 155-9.
FACIT group. FACIT questionnaires: Functional Assessment of Cancer Therapy – Head & Neck [online]. 2023 [cited May 31, 2023]. Available from: www.facit.org/measures/FACT-HN.
National Cancer Institute. Common terminology criteria for adverse events: CTCAE Version 5.0 [online]. 2017 [cited May 31, 2023]. Available from: dctd.cancer.gov/research/ctep-trials/for-sites/advers e-events/ctcae-v5-8x11.pdf
National Cancer Institute. Hospital-based cancer registry annual report [online]. 2022 [cited Mar 14, 2024]. Available from: www.nci.go.th/th/cancer_recor d/download/Hosbased-2022-1.pdf.
Tsan YH, Wung SH, Lin MW, Lo WL, Wang YJ. Predictors of quality of life change in head-and-neck cancer survivors during concurrent chemoradio- therapy: A prospective study. Asia Pac J Oncol Nurs 2021; 8: 237-45.
Chaput G, Regnier L. Radiotherapy: Clinical pearls for primary care. Can Fam Physician 2021; 67: 753-7.
Ringash J, O'Sullivan B, Bezjak A, Redelmeier DA. Interpreting clinically significant changes in patient-reported outcomes. Cancer 2007; 110: 196-202.
Givens DJ, Karnell LH, Gupta AK, Clamon GH, Pagedar NA, Chang KE, et al. Adverse events associated with concurrent chemoradiation therapy in patients with head and neck cancer. Arch Otolaryngol Head Neck Surg 2009; 135: 1209-17.
Khamho M, Wanitkun N, Danaidutsadeekul S, Thephamongkhol K. Predictive model of quality of life in patients with head and neck cancer after radiotherapy. Journal of Nursing Science 2018; 36: 55-66.
Vera-Llonch M, Oster G, Hagiwara M, Sonis S. Oral mucositis in patients undergoing radiation treatment
for head and neck carcinoma. Cancer 2006; 106: 329-36.
Al-Rudayni AHM, Gopinath D, Maharajan MK, Menon RK. Impact of oral mucositis on quality of life in patients undergoing oncological treatment: a systematic review. Transl Cancer Res 2020; 9: 3126-34.
