ประสิทธิผลของทีมสหสาขาวิชาชีพต่อคุณภาพชีวิตและปัญหาจากการใช้ยาใน ผู้ป่วยโรคเบาหวานและ/หรือความดันโลหิตสูงที่ได้รับการวินิจฉัยเป็นโรคไตเรื้อรัง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินคุณภาพชีวิตและปัญหาการใช้ยาของผู้ป่วยที่ได้รับการดูแลจากคลินิกโรคไตเรื้อรังโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ โดยมีเภสัชกรให้คำแนะนำเรื่องยาและการดูแลตนเองเพื่อควบคุมปัจจัยเสี่ยงของโรค ตลอดจนค้นหาปัญหาจากการใช้ยา วิธีการ: การศึกษาส่วนแรกเป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบเก็บข้อมูลไปข้างหน้าเพื่อรวบรวมปัญหาจากการใช้ยาและคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยโรคไตก่อนเข้ารับการดูแลจากคลินิกโรคไตเรื้อรัง การศึกษาส่วนที่สองเป็นการวิจัยกึ่งทดลองเพื่อประเมินการเปลี่ยนแปลงของคุณภาพชีวิตในผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในคลินิกโรคไตเรื้อรังโดยทีมสหสาขาวิชาชีพ ตัวแปรหลักที่ใช้ในการศึกษา คือ ปัญหาจากการใช้ยาและคุณภาพชีวิตซึ่งวัดโดยแบบประเมิน EQ-5D-5L ผลการวิจัย: ตัวอย่างเป็นผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง จำนวน 234 คน อายุเฉลี่ย 64.53±10.12 ปี ผู้ป่วยส่วนใหญ่มีโรคประจำตัวเป็นโรคความดันโลหิตสูง พบปัญหาจากการใช้ยาทั้งสิ้น 134 ปัญหาในผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังระยะที่ 1-2 ปัญหาที่พบส่วนใหญ่ คือ ผู้ป่วยใช้/รับประทานยาน้อยกว่าแพทย์สั่งหรือไม่ได้รับประทานยา (ร้อยละ 77.61) การศึกษาแก้ไขปัญหาที่ตัวผู้ป่วยหรือผู้ดูแลโดยการให้คำปรึกษาด้านยาเป็นหลัก ส่วนใหญ่คำแนะนำในการแก้ไขปัญหาได้รับการยอมรับและดำเนินการตามทั้งหมด ผลลัพธ์ของการจัดการปัญหา คือ ปัญหาส่วนใหญ่ได้รับการแก้ไข ค่าเฉลี่ยคะแนนอรรถประโยชน์ของผู้ป่วยโรคไตเรื้อรังก่อนเข้าร่วมการศึกษาเท่ากับ 0.9526±0.0617 ในเวลา 3 เดือน ผู้ป่วยโรคไตระยะที่ 3a-3b และ 4-5 มีค่าอรรถประโยชน์สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.044 และ <0.001 ตามลำดับ) และที่ 6 เดือน ผู้ป่วยโรคไตระยะที่ 4-5 ที่มีค่าอรรถประโยชน์ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P=0.005) สรุป: การให้คำแนะนำดูแลผู้ป่วยโรคไตโดยเภสัชกรร่วมกับทีมสหสาขาวิชาชีพในคลินิกโรคไตเรื้อรังสามารถแก้ไขปัญหาเรื่องการใช้ยาและสามารถเพิ่มคะแนนอรรถประโยชน์ในผู้ป่วยโรคไตระยะที่ 3-5 ได้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ