ประสบการณ์การถูกตีตราทางสังคมในผู้ป่วยมุสลิมที่ป่วยเป็นวัณโรค: การวิจัยเชิงคุณภาพ
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาถึงตราบาปในผู้ป่วยวัณโรคชาวมุสลิมและการจัดการกับตราบาปในผู้ป่วยดังกล่าว วิธีการ: การวิจัยเชิงคุณภาพครั้งนี้เก็บข้อมูลโดยใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกในผู้ป่วยวัณโรคชาวมุสลิม 10 คนของโรงพยาบาลสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส ที่มีความรู้สึกถูกตีตราอยู่ในระดับที่สูงหรือในระดับต่ำเมื่อเทียบกับผู้ป่วยวัณโรครายอื่น ๆ เมื่อประเมินด้วยแบบวัดการรับรู้ถึงตราบาปเกี่ยวกับวัณโรค ผลการศึกษา: เหตุผล 3 ประการที่ทำให้วัณโรคเป็นตราบาป ได้แก่ ความเชื่อว่าวัณโรคเป็นโรคอันตรายร้ายแรงที่ติดต่อกันได้ง่าย วัณโรคเป็นสิ่งที่สังคมรังเกียจ และการแยกบริการสุขภาพสำหรับผู้ป่วยวัณโรคจากผู้ป่วยทั่วไปซึ่งตอกย้ำความเชื่อในสองประเด็นแรก ผู้ที่มีความเชื่อดังกล่าวสูงรู้สึกว่าตนถูกตีตราบาปอย่างมาก ความรู้สึกถูกตีตรามี 5 แง่มุม คือ 1) รู้สึกถูกรังเกียจ 2) รู้สึกอาย 3) รู้สึกกังวล 4) รู้สึกสูญเสีย และ 5) รู้สึกถูกลดบทบาทและสิทธิ ความรู้สึกถูกตีตราบาปทำให้ผู้ให้ข้อมูลจัดการกับภาวะบีบคั้นที่เกิดขึ้นด้วยวิธีการ 4 ประการ คือ 1) หลีกเลี่ยงการบอกความจริง 2) แยกตัวเองออกจากการดำเนินชีวิตปกติ 3) เศร้าโศก เสียใจ และ 4) มุ่งมั่นตั้งใจรักษาโรคให้หาย สิ่งที่ช่วยให้การจัดการกับภาวะบีบคั้นจากตราบาปได้อย่างประสบผลสำเร็จ คือ การใช้ศาสนาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจและชี้นำการกระทำ การได้รับกำลังใจจากบุคคลรอบข้างในการต่อสู้กับโรคที่เป็นอยู่ และการหากิจกรรมทดแทนเพื่อหลีกเลี่ยงการคิดถึงตราบาปจากโรค สรุป: การแก้ปัญหาเรื่องตราบาปของวัณโรคสามารถทำได้โดยบุคลากรทางการแพทย์ที่มีสมรรถนะทางวัฒนธรรมในการให้ความรู้แก่ผู้ป่วยวัณโรคชาวมุสลิมและชุมชนมุสลิมบนพื้นฐานทางวัฒนธรรมของเขา เช่น หลักการทางศาสนาในการรักษาโรค การส่งเสริมให้สมาชิกในครอบครัวมีความเอื้ออาทรกับผู้ป่วย หรือการรวมกลุ่มผู้ป่วยวัณโรคด้วยกัน นอกจากนี้ โรงพยาบาลควรปรับปรุงการบริการผู้ป่วยวัณโรคเพื่อไม่ให้ผู้ป่วยเกิดความรู้สึกถูกตีตราในเชิงโครงสร้าง
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
World Health Organization. Global tuberculosis report 2022. Geneva, Switzerland: WHO; 2022.
Bureau of Tuberculosis. National tuberculosis control programme guideline, Thailand 2021. Bangkok: Aksorn Graphic and Design; 2021.
Ministry of Public Health, Key performance index No 25: Success rate for the treatment of new patients with pulmonary tuberculosis [online]. 2022 [cited Jul 16, 2022]. Available from: healthkpi.moph.go.th /kpi2 /kpi/index/?id=1592&kpi_year=2564
World Health Organization. Guidelines for the programmatic management of drug-resistant tuber-culosis. Geneva, Switzerland: WHO; 2008.
Chang S, Cataldo J. A systematic review of global cultural variations in knowledge, attitudes and health responses to tuberculosis stigma. Int J Tuberc Lung Dis 2014; 18: 168–73.
Bond V, Nyblade L. The importance of addressing the unfolding TB-HIV stigma in high HIV prevalence settings. J Community Appl Soc Psychol 2006; 16: 452–61.
Van Brakel WH. Measuring health-related stigma—a literature review. Psychol Health Med 2006; 11: 307–34.
Jittimanee SX, Nateniyom S, Kittikraisak W, Burapat C, Akksilp S, Chumpathat N, et al. Social stigma and knowledge of tuberculosis and HIV among patients with both diseases in Thailand. PLoS One 2009; 4: e6360. 10.1371/journal.pone.0006360.
Buregyeya E, Kulane A, Colebunders R, Wajja A, Kiguli J, Mayanja H, et al. Tuberculosis knowledge, attitudes and health-seeking behaviour in rural Uganda. Int J Tuberc Lung Dis 2011; 15: 938–42.
Abebe G, Deribew A, Apers L, Woldemichael K, Shiffa J, Tessfaye M, et al. Knowledge, health seeking behavior and perceived stigma towards tuberculosis among tuberculosis suspects in a rural community in southwest Ethiopia. PLoS One 2010; 5: e13339. 10.1371/journal.pone.0013339
Weiss M, Somma D, Karim F, Abouihia A, Auer C, Kemp J et al. Cultural epidemiology of TB with reference to gender in Bangladesh, India and Malawi. Int J Tuberc Lung Dis 2008; 12: 837–47.
Gelaw M, Genebo T, Dejene A, Lemma E, Eyob G. Attitude and social consequences of tuberculosis in Addis Ababa, Ethiopia. E Afr Med J 2001; 78: 382–7.
Heunis JC, van Rensburg HC, Meulemans H. SANTA vs. public tuberculosis hospitals: the patient experience in the Free State, 2001/2002. Curationis 2007; 30: 4–14.
Goffman E. Stigma: notes on the management of spoiled identity. Garden City (NY): Anchor Books; 1963.
Weiss MG, Ramakrishna J. Stigma interventions and research for international health. Lancet 2006; 367: 536-8
Weiss MG, Ramakrishna J, Somma D. Health-related stigma: rethinking concepts and interventions. Psychol Health Med 2006 11: 277–87.
Manunpanich T. Stigma of pulmonary tuberculosis patients in the health service system [master thesis]. Nakhon Pathom: Mahidol University; 2007.
Sengupta S, Pungrassami P, Balthip Q, Strauss R, Kasetjaroen Y, Chongsuvivatwong V, et al. Social impact of tuberculosis in southern Thailand: views from patients, care providers and the community. Int J Tuberc Lung Dis 2006; 10: 1008-12.
National Statistical Office. Population and Housing Census Project 2010 [online]. 2010 [cited Sep 21, 2022] Available from:
Sungai Padi Hospital. Tuberculosis patient registry (TB 03). Narathiwat: Sungai Padi Hospital; 2013.
Arab Student Association of Thailand. The Holy Quran with translation into Thai. place unknown: publisher unknown; date unknown.
Van Rie A, Sengupta S, Pungrassami P, Balthip Q, Choonuan S, Kasetjaroen Y, et al. Measuring stigma associated with tuberculosis and HIV/AIDS in southern Thailand: Exploratory and confirmatory factor analyses of two new scales. Trop Med Int Health 2008; 13: 21-30.
Kipp AM, Pungrassami P, Stewart PW, Chongsuvivatwong V, Strauss RP, Van Rie A. Study of tuberculosis and AIDS stigma as barriers to tuberculosis treatment adherence using validated stigma scales. Int J Tuberc Lung Dis 2011; 15: 1540-5.
Miles MB, Huberman AM. Qualitative data. 2nd ed. Thousand Oaks, CA: Sage; 1994.
Baral SC, Karki DK, Newell JN. Causes of stigma and discrimination associated with tuberculosis in Nepal: a qualitative study. BMC Public Health 2007; 7: 211. doi.org/10.1186/1471-2458-7-211
Dodor EA, Kelly S. “We are afraid of them”: attitudes and behaviours of community members towards tuberculosis in Ghana and implications for TB control efforts. Psychol Health Med 2009; 14: 170-9.
Hatzenbuehler ML. Structural stigma: Research evidence and implications for psychological science. Am Psychol. 2016; 71: 742-751. doi: 10.1037/amp00 00068.
Somma D, Thomas BE, Karim F, Kemp J, Arias N, Auer C, et al. Gender and socio-cultural determi- nants of TB-related stigma in Bangladesh, India, Malawi and Colombia. Int J Tuberc Lung Dis 2008; 12: 856-66.
Zolowere D, Manda K, Panulo B Jr, Muula AS. Experiences of self disclosure among tuberculosis patients in rural Southern Malawi. Rural Remote Health 2008; 8: 1037.
Westaway MS, Wolmarans L. Cognitive and affective reactions of black urban South Africans towards tuberculosis. Tuber Lung Dis 1994; 75: 447-53
Mata JI. Integrating the client’s perspective in planning a tuberculosis education and treatment program in Honduras. Med Anthropol 1985; 9: 57-64.
Juniarti N, Evans D. A qualitative review: the stigma of tuberculosis. J Clin Nurs 2011; 20: 1961-70
Atre SA, Kudale Am, Morankar SN, Rangan SG & Weiss MG. Cultural concepts of tuberculosis and gender among the general population without tuberculosis in rural Maharashtra, India. Trop Med Int Health 2004; 9: 1228–38.
Ganapathy S, Thomas BE, Jawahar MS, Selvi KJ, Sivasubramaniam, Weiss M. Perceptions of gender and tuberculosis in a south Indian urban community. Indian J Tuberc 2008; 55: 9-14.
Nair DM, George A, Chacko KT. Tuberculosis in Bombay: new insights from poor urban patients. Health Policy Plan 1997; 12: 77-85.
Suri A, Gan K, Carpenter S. Voices from the field: perspectives from community health workers on health care delivery in rural KwaZulu-Natal, South Africa. J Infect Dis 2007; 196 Suppl 3: S505-11.
Naidoo P, Dick J, Cooper D. Exploring tuberculosis patients’ adherence to treatment regimens and prevention programs at a public health site. Qual Health Res 2009; 19: 55-70.
Yimer S, Bjune G, Alene G. Diagnostic and treatment delay among pulmonary tuberculosis patients in Ethiopia: a cross sectional study. BMC Infect Dis. 2005; 5: 112. doi: 10.1186/1471-2334-5-112.
Woith WM, Larson JL. Delay in seeking treatment and adherence to tuberculosis medications in Russia: a survey of patients from two clinics. Int J Nurs Stud 2008 45: 1163–74.
Pungrassami P, Kipp AM, Stewart PW, Chongsuvivatwong V, Strauss RP, Van Rie. Tuberculosis and AIDS stigma among patients who delay seeking care for tuberculosis symptoms. Int J Tuberc Lung Dis. 2010; 14: 181-7.