ผลของการอบรมและการนิเทศต่อคุณภาพการบริหารคลังยาของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาถึงผลของการอบรมและการนิเทศต่อการเพิ่มคุณภาพของการบริหารคลังยาในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพสต.) ใน 4 จังหวัดทางภาคใต้ วิธีการ: การวิจัยเป็นแบบการทดลองแบบสุ่มที่มีกลุ่มควบคุม ตัวอย่าง คือ รพ.สต. 63 แห่งใน 4 จังหวัดทางภาคใต้ ได้แก่ สตูล กระบี่ ปัตตานี และนครศรีธรรมราช ตัวอย่างถูกจับฉลากสุ่มแยกเป็นกลุ่มควบคุม (N=30) และกลุ่มทดลอง (N=33) กลุ่มทดลองได้รับการแทรกแซง คือ 1) การอบรมจากเภสัชกรเรื่องการบริหารเวชภัณฑ์ที่ดีและการนำบัญชีควบคุมเวชภัณฑ์มาใช้ และ 2) การนิเทศติดตามและช่วยแก้ปัญหาโดยเภสัชกร จำนวน 2-3 ครั้งหลังการอบร 16-45 วัน หรือ 60 วัน หรือ 90 วันหรือ 135 วันขึ้นกับการตกลงกันภายในจังหวัด ผู้วิจัยประเมินคุณภาพของการบริหารเวชภัณฑ์ใน 10 ด้าน (ด้านละ 1 คะแนน รวมคะแนนเต็ม 10) จำนวน 3 ครั้ง คือ ครั้งที่ 1 ก่อนการอบรม ครั้งที่ 2 หลังการอบรม 30 หรือ 60 วัน หรือ 90 วันขึ้นกับการตกลงกันภายในจังหวัด และครั้งที่ 3 หลังการอบรม 90 วันหรือ 180 วันขึ้นกับการตกลงกันภายในจังหวัด การประเมินทำโดยการสังเกตคลังยา การสัมภาษณ์ผู้ปฏิบัติงาน และการตรวจสอบเอกสาร ผลการวิจัย: ก่อนการแทรกแซง กลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลองมีคะแนนการประเมินคุณภาพไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P>0.05) (2.84±0.39, N=30 และ 3.17±0.38, N=33 จากคะแนนเต็ม 10 ตามลำดับ) การประเมินหลังการแทรกแซง 30-60 วัน พบว่า กลุ่มทดลอง (7.74±0.46, N=13) มีคะแนนมากกว่ากลุ่มควบคุม (2.96±0.48, N=12) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.001) การประเมินหลังการแทรกแซง 90 วัน พบว่า กลุ่มทดลอง (8.03±0.44, N=33) มีคะแนนมากกว่ากลุ่มควบคุม (3.58±0.47, N=30) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.001) ส่วนการประเมินครั้งที่สาม พบว่า กลุ่มทดลอง (8.47±0.64, N=20) มีคะแนนมากกว่ากลุ่มควบคุม (4.89±0.65, N=18) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.001) สรุป: การแก้ไขปัญหาการบริหารคลังยาใน รพ.สต. สามารถทำได้โดยใช้การอบรมให้ความรู้และการนิเทศติดตามที่มีการให้ข้อมูลย้อนกลับ ผู้เกี่ยวข้องสามารถประยุกต์ใช้วิธีการนี้เพื่อแก้ไขปัญหา