สถานการณ์การจัดการด้านยาในโรงเรียนของจังหวัดเชียงราย

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อวิเคราะห์สถานการณ์การจัดการด้านยาในโรงเรียนในจังหวัดเชียงราย วิธีการ: การวิจัยเชิงปริมาณครั้งนี้เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามทางไปรษณีย์ที่ผู้วิจัยพัฒนาตามแนวคิด six building blocks ขององค์การอนามัยโลก และระบบยาของ Management Sciences of Health การศึกษาเก็บข้อมูลจากโรงเรียนระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จังหวัดเชียงราย จำนวน 566 แห่งระหว่างเดือนกรกฎาคม ถึง กันยายน 2564 ผู้ตอบแบบสอบถามคือครูที่รับผิดชอบงานพยาบาล ผลการวิจัย: โรงเรียนตอบแบบสอบถามกลับจำนวน 272 โรงเรียน (ร้อยละ 48.06) แบ่งเป็นโรงเรียนประถมและมัธยมศึกษา จำนวน 234 และ 38 โรงเรียนตามลำดับ โรงเรียนมีห้องพยาบาลประจำโรงเรียนร้อยละ 90.44 ครูพยาบาลร้อยละ 73.48 ไม่ได้อบรมการใช้ยาในหนึ่งปีที่ผ่านมา เกณฑ์ในการคัดเลือกยา 3 อันดับแรก ได้แก่ ข้อบ่งชี้ ความปลอดภัย และประสิทธิภาพ ยาในห้องพยาบาลส่วนใหญ่เป็นยาสามัญประจำบ้าน แต่พบยาที่ไม่ใช่ยาสามัญประจำบ้านใน 35 โรงเรียน (ร้อยละ 12.87) แหล่งที่ซื้อยาคือร้านยาร้อยละ 82.19 ร้อยละ 68.01 ของโรงเรียนไม่มีคู่มือการจ่ายยา ครูพยาบาลร้อยละ 89.34 จึงสืบค้นข้อมูลด้านยาจากฉลากและเอกสารกำกับยา การให้บริการของห้องพยาบาลมีขั้นตอนที่ปฏิบัติเป็นประจำ ได้แก่ ถามชื่อสกุล การแพ้ยา อาการป่วย การจ่ายยา และติดตามการรักษา พร้อมทั้งบันทึกข้อมูลการใช้ห้องพยาบาล (ร้อยละ 85) การส่งต่อการรักษาส่วนใหญ่มักส่งต่อไปยังโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ส่วนนโยบายด้านยายังไม่มีนโยบายจากภาครัฐที่ชัดเจน สรุป: การจัดการด้านยาในโรงเรียนต้องมีการพัฒนาอีกหลายด้าน ได้แก่ กำลังคน นโยบายที่ชัดเจน การจัดซื้อหายา การกำหนดบัญชียา และกำหนดแนวปฏิบัติการให้บริการ เป็นต้น ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือของภาคีเครือข่ายทั้งในส่วนภาคการศึกษา และหน่วยงานสาธารณสุข ได้แก่ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัด โรงพยาบาล และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ในการพัฒนารูปแบบการจัดการด้านยาเพื่อให้นักเรียนมีความปลอดภัยและเกิดการใช้ยาอย่างสมเหตุผล