การจัดการบำบัดด้านยาโดยเภสัชกรต่อความร่วมมือในการใช้ยาใน ผู้ป่วยโรคหัวใจขาดเลือดและโรคหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของการจัดการบำบัดด้านยา (Medication Therapy Management, MTM) โดยเภสัชกรต่อความร่วมมือในการใช้ยา (Medication Adherence, MA) และผลลัพธ์ทางคลินิก คือ สัญญาณชีพและการควบคุมค่า international normalized ratio (INR) ตามเป้าหมายในผู้ป่วยโรคหัวใจขาดเลือดและโรคหัวใจห้องบนสั่นพลิ้ว วิธีการ: การวิจัยแบบกึ่งทดลองแบบมีกลุ่มควบคุมครั้งนี้คัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจงตามคุณสมบัติที่กำหนด จำนวน 60 ราย แบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มละ 30 ราย กลุ่มทดลอง (กลุ่ม MTM) ได้รับบริการ MTM เป็นเวลา 4 เดือน กลุ่มควบคุมได้รับบริการตามมาตรฐาน การศึกษาวัด MA 2 วิธี คือ การนับเม็ดยาและการใช้แบบประเมินความร่วมมือในการใช้ยาสำหรับคนไทย (Medication Adherence Scale in Thais, MAST) การศึกษาเปรียบเทียบความแตกต่างของ MA และผลลัพธ์ทางคลินิก ณ เดือนที่ 4 ระหว่างกลุ่ม ผลการวิจัย ทั้งสองกลุ่มตัวอย่างมีลักษณะทั่วไปทางประชากร ระยะเวลาการเป็นโรค การมีโรคร่วม ชนิดของยาที่ได้รับ ไม่แตกต่างกัน (P>0.05) ค่าเฉลี่ย MA โดยวิธีนับเม็ดยาของกลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลองวันเริ่มต้นการศึกษา (เดือนที่ 0) ไม่แตกต่างกัน (ร้อยละ 71.0, 72.1 ตามลำดับ P>0.05) ในเดือนที่ 4 พบว่า MA ที่ประเมินโดยการนับเม็ดยาเพิ่มขึ้นทั้งสองกลุ่ม โดยกลุ่ม MTM ดีกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญ (ร้อยละ 90.6, 86.0 ตามลำดับ P<0.001) ผลจากการประเมินโดยใช้ MAST สอดคล้องกับการนับเม็ดยา กลุ่ม MTM มีจำนวนผู้ป่วยที่ควบคุมค่า INR ตามเป้าหมายและค่าสัญญาณชีพปกติเพิ่มขึ้นเมื่อเทียบกับก่อนรับบริการ (P<0.05) แต่ไม่พบความแตกต่างเมื่อเปรียบเทียบกับกลุ่มควบคุม (P>0.05) สรุป ผู้ป่วยที่รับบริการแบบ MTM มีความร่วมมือในการใช้ยาเดือนที่ 4 สูงกว่าการได้รับบริการแบบมาตรฐาน อย่างไรก็ตามผลลัพธ์ทางคลินิกไม่แตกต่างจากกลุ่มควบคุม