การสำรวจโปรแกรมการใช้ยาต้านจุลชีพอย่างสมเหตุสมผลในโรงพยาบาลเขตสุขภาพที่ 6

Main Article Content

จาฏพัจน์ เหมพรรณไพเราะ
พัชรสุดา สถาพรพานิชย์
พัชรวิภา พรประเสริฐ
ณัฐณิชา ยุทธาวรกูล
สุพรรณิการ์ พรวัฒนกวี
พรทิพย์ พามนตรี

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจกลยุทธ์ ปัญหา และการวัดผลลัพธ์ของการดำเนินการโปรแกรมควบคุมกำกับดูแลการใช้ยาต้านจุลชีพอย่างเหมาะสม (Antimicrobial Stewardship Program; ASP) ของโรงพยาบาลในเขตสุขภาพที่ 6 วิธีการ: การวิจัยเชิงสำรวจครั้งนี้ทำในกลุ่มตัวอย่างเภสัชกรในโรงพยาบาลรัฐบาลและเอกชนในเขตสุขภาพที่ 6 จำนวน 124 แห่ง การศึกษาใช้แบบสอบถามเก็บข้อมูลการควบคุมกำกับดูแลการใช้ยาต้านจุลชีพอย่างเหมาะสมด้านกลยุทธ์ ปัญหาการดำเนินการ และการติดตามและประเมินผล การศึกษาดำเนินการระหว่างวันที่ 30 พฤศจิกายน 2563 – 31 ธันวาคม 2563 ผลการวิจัย: ตัวอย่างในโรงพยาบาล 41 แห่งตอบแบบสำรวจ (อัตราการตอบกลับ ร้อยละ 33.1) โรงพยาบาลทุกแห่งดำเนินการ ASP ตั้งแต่ 3 กลยุทธ์ขึ้นไป โดยกลยุทธ์ที่พบมากที่สุด คือ การทบทวนคำสั่งยาและให้คำแนะนำเพิ่มเติม (ร้อยละ 97.4) รองลงมาได้แก่ การจำกัดการใช้ยาและการขออนุมัติการใช้ยาต้านจุลชีพ (ร้อยละ 86.8) ปัญหาของการดำเนินการ ASP ที่พบโดยส่วนใหญ่ คือ ภาระงานมากและการไม่ปฏิบัติตามเกณฑ์หรือข้อกำหนด โรงพยาบาลร้อยละ 93.6 ที่เข้าร่วมการศึกษาใช้ตัวชี้วัดปริมาณการใช้ยาต้านจุลชีพในหน่วย defined daily dose สรุป: โรงพยาบาลส่วนใหญ่ในเขตสุขภาพที่ 6 มีการดำเนินการ ASP อย่างเหมาะสม โดยทุกแห่งดำเนินการตั้งแต่ 3 กลยุทธ์ขึ้นไป จากปัญหาการดำเนินการที่พบ ทีมงานผู้รับผิดชอบ ASP ควรกำหนดเกณฑ์ให้ชัดเจนเกี่ยวกับการดำเนินการในกลยุทธ์ต่าง ๆ 

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Sumpradit N, Suttajit S, Poonpholsap S, Chuanchuen R. Landscape of antimicrobial resistance situation and action in Thailand. Bangkok: Aksorn Graphic and Design Publishing; 2014.

National Antimicrobial Resistance Surveillance Center Antimicrobial resistance 2000-2019 [online]. 2019 [cited May 8, 2020]. Available from: narst.dmsc.mo ph.go.th/data/AMR%202000-2019-06M.pdf

Yingkhajorn S, Sutthichot S, Hongthong N, Boonrod T, Simla W, Sriraksa S. Occurrence of antimicrobial resistance in hospital: A systematic review and meta-analysis. Journal of Health Science 2021; 30: 916-27.

Ministry of Health, Ministry of Agriculture and Coope- ratives. Strategic plan for antimicrobial resistance management in Thailand 2017-2021 [online]. 2017 [cited May 10, 2020]. Available from: narst.dmsc.m oph.go.th/documentation.html.

Centers for Disease Control and Prevention. The core elements of hospital antibiotic stewardship programs [online]. 2019 [cited May 9, 2020]. Availa ble from: www.cdc.gov/antibiotic-use/core-elements /hospital.html.

World Health Organization. Global action plan on antimicrobial resistance [online]. 2016 [cited Apr 19, 2020]. Available from: www.who.int/publications /i/item/9789241509763.

Barlam TF, Cosgrove SE, Abbo LM, MacDougall C, Schuetz AN, Septimus EJ, et al. Implementing an antibiotic stewardship program: Guidelines by the Infectious Diseases Society of America and the Society for Healthcare Epidemiology of America. Clin Infect Dis 2016; 62: e51-77.

Suttajit S, Sumpradit N, Hunnangkul S, Prakongsai P, Thamlikitkul V. Hospital Infection Control and Antimicrobial Stewardship Programs among Public and Private Hospitals in Thailand. Journal of Health System Research 2013; 7: 281-95.

Office of Inspector General, Ministry of Public Health. Comprehensive Ministry of Public Health inspection report round 1, fiscal year 2019 [online]. 2019 [Cited Oct 23, 2020]. Available from: data.ptho.mop h.go.th/inspec/2562/inspec62_2/.

World Health Organization. Antimicrobial Steward ship Programmes in health-care facilities in low-and middle-income countries [online]. 2019 [cited Apr 19, 2020]. Available from: apps.who.int/iris/discove r?&query=antimicrobial%20stewardship.

Dellit TH, Owens RC, McGowan JE, Jr., Gerding DN, Weinstein RA, Burke JP, et al. Infectious Diseases Society of America and the Society for Healthcare Epidemiology of America guidelines for developing an institutional program to enhance antimicrobial stewardship. Clin Infect Dis 2007; 44: 159-77.

Moehring RW, Anderson DJ, Cochran RL, Hicks LA, Srinivasan A, Dodds Ashley ES. Expert consensus on metrics to assess the impact of patient-level antimicrobial stewardship interventions in acute-care settings. Clin Infect Dis 2017; 64: 377-83.

Rattanaumpawan P. Antimicrobial stewardship in hospitals. Bangkok: Faculty of Medicine Siriraj Hospital; 2018.

Anon. ASHP statement on the pharmacist's role in antimicrobial stewardship and infection prevention and control. Am J Health Syst Pharm 2010; 67: 575-7.

Ananwattanakit M, Usayaporn S, Tantawichien T, Puttilerpong C, Pengsuparp T. Effects of pharma cist participation in an antimicrobial stewardship program on appropriate antibiotic use. Thai Pharma ceutical and Health Science Journal 2015; 10: 1-9.