ยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติที่มีจำหน่ายในร้านขายยาแผนปัจจุบัน จังหวัดอุดรธานี
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจรายการยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติฉบับ พ.ศ. 2561 ที่มีจำหน่ายในร้านขายยาแผนปัจจุบันของจังหวัดอุดรธานี เปรียบเทียบค่าเฉลี่ยรายการยาจำแนกตามลักษณะของร้านขายยา และรวบรวมรายการยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติที่ผู้มารับบริการเรียกหา วิธีการ: ผู้วิจัยเก็บข้อมูลจากร้านขายยา 200 ร้านที่ได้จากการสุ่มอย่างง่ายจากฐานข้อมูลการขออนุญาตเปิดร้านขายยาของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุดรธานี ด้วยการสัมภาษณ์ ผู้ให้ข้อมูลคือเภสัชกรผู้มีหน้าที่ปฏิบัติการ ผลการวิจัย: เภสัชกรผู้มีหน้าที่ปฏิบัติการที่เป็นเจ้าของร้านยา และที่ไม่ใช่เจ้าของร้านยา มีจำนวน 76 และ 124 คน ตามลำดับ ยาสมุนไพรที่พบจำหน่ายมากที่สุด 5 ลำดับแรกคือ ขมิ้นชัน (198 ร้าน ร้อยละ 99.0) ฟ้าทะลายโจร (195 ร้าน ร้อยละ 97.5) มะขามแขก (190 ร้าน ร้อยละ 95.0) ว่านหางจระเข้ (173 ร้าน ร้อยละ 86.5) รางจืด (129 ร้าน ร้อยละ 64.5) ร้านยามีจำนวนรายการยาจำหน่ายเฉลี่ย 18.1 รายการจาก 74 รายการที่บรรจุในบัญชียาหลักแห่งชาติ (ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน 7.0 ค่าสูงสุด 42 ค่าต่ำสุด 4) ร้านขายยาที่มีจำนวนชั่วโมงในการเปิดทำการ 10 ชั่วโมงขึ้นไปต่อวัน มีจำนวนรายการยาสมุนไพรมากกว่าร้านที่เปิดน้อยกว่า 10 ชั่วโมงต่อวันอย่าง (ผลต่างค่าเฉลี่ย 3.22, 95% CI= 1.00,5.44, P= 0.005) ยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติที่ถูกเรียกหามากที่สุด 5 ลำดับแรก จาก 630 คำตอบที่ได้ คือ ฟ้าทะลายโจร (125 รายการ ร้อยละ19.8) ขมิ้นชันแคปซูล (120 รายการ ร้อยละ 19.1) มะขามแขก (62 รายการ ร้อยละ 9.8) ยาน้ำแก้ไอมะขามป้อม (59 รายการ ร้อยละ 9.4) เพชรสังฆาต (56 รายการ ร้อยละ 8.9) สรุป: จำนวนยาสมุนไพรในบัญชียาหลักแห่งชาติที่มีจำหน่ายในร้านขายยาในจังหวัดอุดรธานี ยังมีอยู่ไม่ถึงร้อยละ 25 ของรายการยาสมุนไพรทั้งหมดในบัญชียาหลักแห่งชาติ ยาที่ผู้รับบริการส่วนใหญ่เรียกหาเป็นยาในกลุ่มยาพัฒนาจากสมุนไพร
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
Department of Thai Traditional and Alternative Medicine, Ministry of Public Health. Handbook for Administrators of Thai Traditional and Integrated Medicine Bangkok: Thammasat University; 2017.
National Drug Committee. Notification of the National List of Essential Medicine A.D. 1999. List of herbal medicine products. Bangkok. Subcommittee for the Development of the National List of Essential Medicine; 1999.
National Drug Committee. List of herbal medicine products A.D. 2006 according to the Notification of the National Drug Committee (No 5) A.D. 1999 regarding National List of Essential Medicine A.D. 1997 (No 4). Bangkok: Agricultural Cooperative Federation of Thailand; 2006.
Notification of the National Drug Committee on the National List of Essential Medicine A.D. 2018 (No 4). Royal Gazette No.128, Part 72D special (Jun 28, 2018).
Notification of the National Drug Committee on the National List of Essential Medicine A.D. 2018. Royal Gazette No.135 Part 230D special (Sep 19, 2018).
Daniel WW. Biostatistics: A foundation for analysis in the health sciences. 6th eds. Singapore: John Wiley & Sons; 1995.
Notification of the Ministry of Public Health on traditional household remedy A.D. 2013. Royal Gazette No 130 Part 21D special (Feb 14, 2013).
Notification of the Ministry of Public Health on traditional household remedy (No 2) A.D. 2014. Royal Gazette No 131 Part 78D special (May 16, 2014).
Notification of the Ministry of Public Health on traditional household remedy (No 3) A.D. 2019. Royal Gazette No.136 Part 164D special (Jun 27, 2019).
Notification of the Ministry of Public Health on guideline, procedure, and conditions of herbal products for general sale. Royal Gazette No 138 Part 39D special (Apr 30, 2021).
Notification of the National Drug Committee on the National List of Essential Medicine (No 2) A.D. 2012. Royal Gazette No 122 Part 50D (Aug 21, 2012).
Pithayanukul S, Chara-um S. The decision making of Thai Consumers towards pharmacies using. Journal of Business Administration the Association of Private Education Institutions of Thailand 2017; 6: 135-45.
Mueangchang W. Factors related to self-treatment with herbal remedies of people in Mea Chai district, Phayao province [master thesis]. Bangkok: Thammasat University; 2016.