ปริมาณงานและความต้องการอัตรากำลังเภสัชกรเพื่อปฏิบัติงานปฐมภูมิในจังหวัดเชียงใหม่
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์ : เพื่อหาปริมาณงานและความต้องการอัตรากำลังเภสัชกรเพื่อปฏิบัติงานปฐมภูมิตามปัจจัยด้านลักษณะของคณะกรรมการพัฒนาสาธารณสุขระดับอำเภอ (คพ.สอ.) จังหวัดเชียงใหม่ วิธีการ: การศึกษาเชิงวิเคราะห์แบบภาคตัดขวางครั้งนี้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับปริมาณงานจากหน่วยบริการปฐมภูมิทั้งหมด 24 คพ.สอ. ในจังหวัดเชียงใหม่ โดยใช้แบบเก็บข้อมูลระหว่างเดือนเมษายนถึงมิถุนายน ปี พ.ศ. 2564 ผลการวิจัย : คพ.สอ. ในจังหวัดเชียงใหม่ส่วนใหญ่ (ร้อยละ 79.17) มีโรงพยาบาลแม่ข่ายที่มีศักยภาพเป็นโรงพยาบาลชุมชนระดับ F ปฏิบัติงานเภสัชกรรมปฐมภูมิ 7 งานได้ครอบคลุมแตกต่างกัน ได้แก่ งานบริหารเวชภัณฑ์ งานส่งมอบและแนะนำการใช้ยา งานบริบาลเภสัชกรรมในหน่วยปฐมภูมิ งานจัดระบบดูแลต่อเนื่องในชุมชน งานคุ้มครองผู้บริโภค งานด้านสมุนไพร และงานบริหารและนิเทศติดตาม งานที่เภสัชกรปฏิบัติและมีปริมาณงานมากที่สุด คือ งานส่งมอบและแนะนำการใช้ยา ค่ามัธยฐานของปริมาณงานเฉลี่ยทั้งจังหวัด คือ 1.05 FTE (full time equivalent) (ค่าต่ำสุด 0.25 FTE, ค่าสูงสุด 4.72 FTE) จำนวนเภสัชกรปฐมภูมิที่ต้องการโดยประมาณ 1 คน ในโรงพยาบาลขนาด F และเพิ่มเป็น 4 คนสำหรับโรงพยาบาลขนาด A ซึ่งรับผิดชอบประชากรและพื้นที่ที่กว้างกว่า ปัจจัยทางด้านลักษณะ คพ.สอ. ที่มีผลต่อค่ามัธยฐานของปริมาณงานของเภสัชกรอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ คือ จำนวนผู้สูงอายุ (P=0.01) และจำนวนร้านยา คลินิกและโรงงานในพื้นที่ (P=0.03) สรุป : กำลังคนเภสัชกรเพื่อปฏิบัติงานปฐมภูมิที่ได้รับการจัดสรร 1 คน ต่อ 1 คพ.สอ. นั้นยังไม่เพียงพอและเหมาะสมกับระบบบริการการแพทย์ที่พึงประสงค์ ดังนั้นควรพิจารณาปัจจัยด้านลักษณะ คพ.สอ. เป็นเกณฑ์เพิ่มเติมในการจัดสรรอัตรากำลังเภสัชกรในงานเภสัชกรรมปฐมภูมิ
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
World Health Organization and the United Nations Children’s Fund (UNICEF). A vision for primary health care in the 21st century: towards universal health coverage and the Sustainable Development Goals. Geneva, World Health Organization; 2018.
Network of Pharmacists, Ministry of Public Health. Pharmacist behind the scences [online]. 2017 [cited May 1, 2022]. Available from: www.hfocus.org /con tent /2017/06/14035.
Wanthong C, Lochid-amnuay S. Opinions of physi- cians and nurses toward the roles of pharmacists in primary health care. Thai Journal of Pharmacy Practice. 2017; 9: 119-29.
Primary Care Pharmacy Working Group. Handbook for pharmacist to work in primary care unit. Bangkok: Office of Health Consumer Protection Plan; 2011.
Thongyung P. Guidelines for consumer protection in primary health care. Bangkok: National Health Security Office; 2010.
Salee D. Sumaman T, Yana T. District health system. Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2014.
Mekthon S, Munkjit P, Vetchaphanpasat S. Guideline for primary care cluster. Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2016.
Strategy and Planning Division of Public Health Department. Guideline for subdistrict health promo- tion hospital. Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2019.
Hasuwankit S, Tenambergen E. CUP management. Nonthaburi: Namo Printing and Publishing; 2007.
Ministry of Interior, Department of Older Persons. Information on the number of elderly pharmacists [online]. 2014 [cited May 1, 2022]. Available from: www.dop.go.th/th/know/side/1/1/1159
Vatcharavongvan P, Puttawanchai V. Polypharmacy, medication adherence and medication manage ment at home in elderly patients with multiple non-communicable diseases in Thai primary care. Fam Med Prim Care Rev 2017;19: 412-6.
Ploylearmsang C, Kanjanasilp J, Ubonsarn J, Kham jan N, Namprai P. Effect of drug counseling at home on medication adherence and safety in elderly at donviangjun community. Thai Journal of Public Health and Health Sciences. 2018; 1: 1-16.
Jithitikulchai T. Area-based network allocations: A solution to mitigate the shortage of health workforce. Journal of Health Systems Research. 2020; 14: 243-73.
World Health Organization. Global strategy on human resources for health: workforce 2030. Geneva: WHO; 2016.
Human Resource Management Division, Office of permanent Secretary, Ministry of Public Health. Guideline of structure and manpower. Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2017.
Chiangmai Provincial Public Health Office. Popula tion by service and type of residence [online]. 2020 [cited May 1, 2022]. Available from: cmi.hdc.moph. go .th/hdc/main/index.php
Sakulbumrungsil R, Kessomboon N, Udomaksorn K. Forecasting pharmacist workforce demand by the year 2026. Bangkok: Health Systems Research Institute; 2017.
Orachon P. Criteria for potential improvement of health service. Journal of Department of Health Service Support. 2018; 14: 37-46.
Chiangmai Provincial Public Health Office. Health service facility information [online]. 2020 [cited May 1, 2022]. Available from: www.chiangmaihealth.go. th/cmpho_web/all_it.php
Chiangmai Provincial Public Health Office. Pharma- cist workforce information [online]. 2020 [cited May 1, 2022]. Available from: www.chiangmai health.go .th/cmpho_web/human.php.
Ministry of Public Health. Geographic information system of health resources [online]. 2019 [cited May 1, 2022]. Available from: gishealth.moph.go.th /healthmap/gmap.php.
Kanawaty G. Introduction to work study. 4th ed. Geneva, International Labour Organization; 1992.
Strategy and Planning Division of Public Health Department. Ministry of Public Health Strategic Plan 2018. Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2018.
Strategy and Planning Division of Public Health Department. Details of public health indicators 2020 . Nonthaburi: Ministry of Public Health; 2019.
Food and Drug Administration. People purpose and passion: The pathway to success for RDU country. Nonthaburi, Food and Drug Administration; 2020.
Chirunthorn R, Singpaiboonporn N, Lohanavakul P, Treratthanapaiboon P. Factors affecting the role performance of pharmacists in primary care units (PCU): a case study in the upper southern region of Thailand. Songklanagarind Medical Journal. 2006; 24: 505-16.
Praprukdee M. Development of a medical supplies management system in Tambon Health Promoting Hospitals of Phra Phrom District, Nakhon Si Thammarat Province. Journal of Health Sciences and Pedagogy. 2021; 1: 16-29.
World Health Organization, Drug and therapeutics committees a practical guide. Geneva: WHO; 2003.
Wattanapokasin J, Daosodsai P. Workload measure ment and determination of manpower requirement in hospital pharmacy: Case study in Manchakiri Hospital, Khon Kaen Province. MBA - KKU Journal. 2014; 7: 126-41.
Noree T, Thanomwat Y, Phanthunane P, Gongkula wat K. Research for synthesize options and policy recommendations for planning the human resources for health needs in the future decade. Nonthaburi: The Human Resources for Health Research and Development Office (HRDO). International Health Policy Program (IHPP); 2017.
Nata P, Suwannaprom P, Awiphan R. Integrating pharmacist’s roles in health consumer protection into community health system. Thai Journal of Pharmacy Practice. 2019; 11: 61-75.