การใช้กฎความสัมพันธ์เพื่อหารูปแบบการสั่งใช้ยาต้านจุลชีพ และยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ร่วมกับยาวาร์ฟาริน

Main Article Content

เอลียา ฟ้ามิตินนท์
วีรยุทธ์ เลิศนที

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อรายงานอัตราการสั่งจ่ายยาวาร์ฟาริน (warfarin) ร่วมกับกลุ่มยาที่สนใจที่เกิดอันตรกิริยาระหว่างยา คือ ยาต้านจุลชีพหรือยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) และรายงานกฎความสัมพันธ์การสั่งจ่ายยาร่วมกัน วิธีการ: การศึกษาเก็บข้อมูลการสั่งจ่ายยาผู้ป่วยนอกซึ่งเคยมีประวัติได้รับยา warfarin ตั้งแต่ พ.ศ. 2559 ถึง พ.ศ. 2562 (ระยะเวลา 3 ปี) โดยรายการกลุ่มยาที่สนใจคือมีแนวโน้มเกิดปฏิกิริยาต่อยา warfarin ที่ระดับความรุนแรงสูงสุด และมีหลักฐานเชิงประจักษ์ที่น่าเชื่อถือสูงสุดในกลุ่มตามนิยามฐานข้อมูล Micromedex การศึกษาใช้อัลกอริทึมอพริโอริ (Apriori algorithm) วิเคราะห์หาอัตราการสั่งจ่ายยาร่วมกันโดยใช้ค่าสนับสนุน ค่าความเชื่อมั่น และค่าลิฟท์ในแต่ละกฎความสัมพันธ์ โดยรายงานเป็น 2 แบบ คือ 1) แบบแบ่งยาเป็น 3 กลุ่ม คือ กลุ่มยาต้านจุลชีพ กลุ่มยา NSAIDs และ ยา warfarin  และ 2) แบบรายงานยาแต่ละรายการ ผลการวิจัย: ในการแบ่งยาเป็น 3 กลุ่ม การหาอัตราการสั่งจ่ายยา (% support: S) และค่าความเชื่อมั่นการจ่ายยาร่วมกัน (% confidence: C) จากกฎความสัมพันธ์ที่มียา warfarin เป็นข้อสรุป พบกฎความสัมพันธ์ 3 รูปแบบ ได้แก่ การสั่งจ่ายกลุ่มยาต้านจุลชีพร่วมกับยา warfarin  (S=0.7318%, C=16.00%) การสั่งจ่ายกลุ่มยา NSAIDs ร่วมกับยา warfarin  (S=0.2866%, C=13.67%) และ การสั่งจ่ายยาร่วมกันทั้ง 3 กลุ่ม (S=0.0114%, C=23.08%) หากแบ่งเป็นยาแต่ละรายการ พบกฎความสัมพันธ์ทั้งหมด 35 รูปแบบ อย่างไรก็ตาม รูปแบบกฎความสัมพันธ์ส่วนใหญ่ มีค่าลิฟท์น้อยกว่า 1 หมายถึง กฎความสัมพันธ์นั้นเป็นอิสระต่อกัน คือ การสั่งจ่ายยาไม่ขึ้นต่อกัน สรุป: แม้จะพบค่าสนับสนุนการสั่งจ่ายยาร่วมกันไม่มาก แต่มีผู้ป่วยจำนวนหนึ่งได้รับกลุ่มยาต้านจุลชีพและ/หรือกลุ่มยา NSAIDs ร่วมกับยา warfarin  โดยมีค่าความเชื่อมั่นค่อนข้างสูง ทั้งนี้เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดผลข้างเคียงจากการใช้ยาที่มีปฏิกิริยาต่อกันร่วมกัน จึงควรมีการแทรกแซงด้วยวิธีการที่เหมาะสมในยาแต่ละรายการ

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Cruciol-Souza JM, Thomson JC. Prevalence of potential drug-drug interactions and its associated factors in a Brazilian teaching hospital. J Pharm Pharm Sci. 2006; 9: 427-33.

Holbrook AM, Pereira JA, Labiris R, McDonald H, Douketis JD, Crowther M, et al. Systematic overview of warfarin and its drug and food interactions. Arch Intern Med 2005; 165: 1095-106.

Juurlink DN. Drug interactions with warfarin: what clinicians need to know. CMAJ 2007; 177: 369-71.

Thammatacharee N, Waleekhachonloet O, Limwat tananon C. Antibacterials prescribed to universal health coverage beneficiaries in outpatient departments, Thailand. Journal of Health Systems Research. 2017; 11: 471-80.

Health Insurance System Research Office. Reporting on the development of drug information storage systems to monitor and assess drug prescribing and result in the analysis of feedback to the hospital 2011-2012 [cited Jan 23, 2022]. Available from: digital.nlt.go.th/items/show/9119.

Shikdar S, Bhattacharya PT. International normalized ratio (INR). In: StatPearls [online]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2019. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK507707/

Peerapattanapokin. V, Ajalanond. C, Sanprasert. K. Prevalence of drug-drug interactions among outpatients on anti-platelet or anticoagulant therapy at emergency department, Phramongkultklao Hospital. Royal Thai Army Medical Journal. 2018; 71: 87-93.

Bjerrum L, Andersen M, Petersen G, Kragstrup J. Exposure to potential drug interactions in primary health care. Scand J Prim Health Care. 2003; 21: 153-8.

Lindh JD, Andersson ML, Mannheimer B. Adherence to guidelines for avoiding drug interactions associated with warfarin--a Nationwide Swedish Register Study. PLoS One. 2014; 9: e97388.

Wittkowsky AK, Boccuzzi SJ, Wogen J, Wygant G, Patel P, Hauch O. Frequency of concurrent use of warfarin with potentially interacting drugs. Pharmacotherapy. 2004; 24: 1668-74.

Shirzad E, Ataei G, Saadatfar H. Applications of data mining in healthcare area: A survey. Engineering and Applied Science Research. 2021; 48: 314-23.

Kumbhare TA, Chobe SVJIJoCS, Technologies I. An overview of association rule mining algorithms. Int J Comput Sci Inf Tech 2014; 5: 927-30.

Warfarin. In: Drug interaction results [online data base]. Greenwood Village (CO): IBM Corporation; 2021 [cited Nov 5, 2021] [online]. Available from: www.micromedexsolutions.com.

Gnome Data Mine. Apriori association rules [online]. 2006 [cited Jan 20, 2022]. Available from: www.tog aware.com/datamining/gdatamine/gdmapriori.html.

Pacharawongsakda E. An introduction to data mining techniques. Bangkok: Data cube. 2014.

Hirsh J, Fuster V, Ansell J, Halperin JL. American Heart Association/American College of Cardiology Foundation guide to warfarin therapy. Circulation. 2003; 107: 1692-711.

University of Wisconsin Hospitals and Clinics Authority. Hematology and coagulation| warfarin management-adult - ambulatory [online]. 2021[cited Nov 20, 2020]. Available from: www.uwhealth.org/c ckm/cpg/hematology-and-coagulation/name-97527 -en.html.

Bungard TJ, Yakiwchuk E, Foisy M, Brocklebank C. Drug interactions involving warfarin: practice tool and practical management tips. Can Pharm J 2011; 144: 21-5.

Villa Zapata L, Hansten PD, Panic J, Horn JR, Boyce RD, Gephart S, et al. Risk of bleeding with exposure to warfarin and nonsteroidal anti-inflammatory drugs: A systematic review and meta-analysis. Thromb Haemost 2020; 120: 1066-74.

Choi KH, Kim AJ, Son IJ, Kim KH, Kim KB, Ahn H, et al. Risk factors of drug interaction between warfarin and nonsteroidal anti-inflammatory drugs in practical setting. J Korean Med Sci. 2010; 25: 337-41.

Schnitzer TJ. Update of ACR guidelines for osteoar thritis: Role of the coxibs. J Pain Symptom Manage 2002; 23 (4, Supplement 1): S24-S30.

Carpenter M, Berry H, Pelletier AL. Clinically relevant drug-drug interactions in primary care. Am Fam Physician. 2019; 99: 558-64.

Hale SF, Lesar TS. Interaction of vitamin K antago nists and trimethoprim-sulfamethoxazole: ignore at your patient's risk. Drug Metabol Drug Interact. 2014; 29: 53-60.

Bungard TJ, Yakiwchuk E, Foisy M, Brocklebank C. Drug interactions involving warfarin: practice tool and practical management tips. Can Pharma J 2011; 144: 21-5.

Montney JC, Cyrus LE, Risky business: Overanti coagulation from high-risk antimicrobials and warfarin [online]. 2016 [cited Dec 5, 2021]. Availa- ble from: www.pharmacytimes.com/view/risky-busi ness-overanticoagulation-from-high-risk-antimicrobi als-and-warfarin.

Lane MA, Zeringue A, McDonald JR. Serious bleeding events due to warfarin and antibiotic co-prescription in a cohort of veterans. Am J Med. 2014; 127: 657-63.

Baillargeon J, Holmes HM, Lin YL, Raji MA, Sharma G, Kuo YF. Concurrent use of warfarin and antibiotics and the risk of bleeding in older adults. Am J Med. 2012; 125: 183-9.

Self TH, Oliphant CS, Reaves AB, Richardson AM, Sands CW. Fever as a risk factor for increased response to vitamin K antagonists: A review of the evidence and potential mechanisms. Thromb Res 2015; 135: 5-8.

Pottegård A, Henriksen DP, Madsen KG, Hellfritzsch M, Damkier P, Stage TB. Change in international normalized ratio among patients treated with dicloxacillin and vitamin K antagonists. JAMA. 2015; 314: 296-7.

Stage TB, Graff M, Wong S, Rasmussen LL, Nielsen F, Pottegård A, et al. Dicloxacillin induces CYP2 C19, CYP2C9 and CYP3A4 in vivo and in vitro. Br J Clin Pharmacol 2018; 84: 510-9.

Hellfritzsch M, Lund LC, Ennis Z, Stage T, Damkier P, Bliddal M, et al. Ischemic stroke and systemic embolism in warfarin users with atrial fibrillation or heart valve replacement exposed to dicloxacillin or flucloxacillin. Clin Pharmacol Ther 2020; 107: 607-16.

Lacey C. Interaction of dicloxacillin with warfarin. Ann Pharmacother 2004; 38: 898.

Clarke CA, Patel AD. The potential effects of diclo xacillin on warfarin management. J Pharm Tech 2013; 29: 139-42.

Taplitz RA, Kennedy EB, Bow EJ, Crews J, Gleason C, Hawley DK, et al. Antimicrobial prophylaxis for adult patients with cancer-related immunosup- pression: ASCO and IDSA clinical practice guide- line update. J Clin Oncol. 2018; 36: 3043-54.

Baden LR, Swaminathan S, Angarone M, Blouin G, Camins BC, Casper C, et al. Prevention and treatment of cancer-related infections, version 2.2016, NCCN clinical practice guidelines in oncology. J Natl Compr Canc Netw. 2016; 14: 882-913.

Fishman JA, Alexander BD. Prophylaxis of infections in solid organ transplantation [online]. 2020 [cited Nov 9, 2021]. Available from: www.uptodate.com/ contents/prophylaxis-of-infections-in-solid-organ-tra nsplantation