การศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการยอมรับเกลือสินเธาว์เสริมไอโอดีน ของผู้ผลิตและผู้บริโภคในอำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาปัจจัยที่สัมพันธ์กับการยอมรับเกลือสินเธาว์เสริมไอโอดีนของผู้ผลิตและผู้บริโภคเกลือสินเธาว์ อำเภอบ่อเกลือ จังหวัดน่าน วิธีการ: การศึกษาเก็บข้อมูลโดยสัมภาษณ์เชิงลึกในผู้ผลิต 14 คน และผู้บริโภค 39 คนจากหมู่บ้านแหล่งผลิต ใกล้แหล่งผลิต และไกลแหล่งผลิต จำนวน 12, 14 และ 13 คน ตามลำดับ และยังจัดสนทนากลุ่มในกลุ่มผู้ผลิตและผู้บริโภค กลุ่มละ 2 ครั้ง แต่ละครั้งมีสมาชิก 6 คน ผลการวิจัย: ปัจจัยที่สนับสนุนให้เกิดการยอมรับเกลือสินเธาว์เสริมไอโอดีน ได้แก่ การผลิตและใช้เกลือสินเธาว์เสริมไอโอดีนไม่ขัดต่อขนบธรรมเนียมประเพณีของชุมชน การมีอาสาสมัครประจำหมู่บ้านที่เข้มแข็งในการขับเคลื่อนมาตรการเกลือเสริมไอโอดีนถ้วนหน้า และการมีเด็กเป็นสมาชิกในครัวเรือน ปัจจัยที่เป็นอุปสรรคต่อการยอมรับเกลือสินเธาว์เสริมไอโอดีน ได้แก่ การมีวิถีชีวิตที่คุ้นเคยกับการใช้เกลือสินเธาว์แบบดั้งเดิม การมีประสบการณ์ทางลบในการใช้เกลือสินเธาว์เสริมไอโอดีน เช่น ไม่สามารถใช้หมักดองได้เพราะทำให้เกิดการเน่าเสีย เป็นต้น การได้รับอิทธิพลจากกลุ่มชาติพันธุ์อื่นที่มีความเชื่อว่า การใช้เกลือสินเธาว์เสริมไอโอดีนทำให้เสื่อมสมรรถภาพทางเพศและเป็นหมัน การมีบริบทสังคมแบบเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่โดยมีการแบ่งปันเกลือสินเธาว์แบบดั้งเดิมโดยไม่ต้องซื้อหรือซื้อในราคาถูก และความรู้เกี่ยวกับโรคขาดสารไอโอดีนที่เชื่อว่าเป็นโรคทางพันธุกรรม นอกจากนี้การบังคับใช้กฎหมายควบคุมการผลิตในพื้นที่เป็นการขอความร่วมมือโดยไม่มีการลงโทษและขาดความสะดวกในการเข้าถึงสถานที่ผลิต ร่วมกับการมีนโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยวและหนึ่งตำบล
หนึ่งผลิตภัณฑ์ (OTOP) ทำให้เกลือสินเธาว์แบบดั้งเดิมและผลิตภัณฑ์แปรรูปเป็นที่นิยมและสร้างรายได้มากกว่า สรุป: ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการยอมรับเกลือสินเธาว์เสริมไอโอดีนผูกโยงกับมิติการดำเนินชีวิตและสังคม การจะจัดการหรือจัดกระทำกับปัจจัยเหล่านี้จึงต้องอาศัยความร่วมมือจากหลายภาคส่วนเพื่อให้เกิดการการเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรมเชิงบวกอย่างยั่งยืน