ปัจจัยที่มีผลต่อความคลาดเคลื่อนในการตวงยาน้ำสำหรับเด็กของผู้ปกครอง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลของความหนืดของยา ปริมาตรของยาที่ต้องตวง อุปกรณ์ที่ใช้ตวงยา หน่วยของปริมาตรบนฉลากยา และระดับความแตกฉานด้านสุขภาพ (health literacy: HL) ของผู้ตวงยาต่อความคลาดเคลื่อนในการตวงยาน้ำสำหรับเด็กของผู้ปกครอง วิธีการ: การศึกษาเริ่มด้วยการขอให้ผู้ปกครองที่มีเด็กอายุไม่เกิน 12 ปีในความดูแลจำนวน 333 คน ตอบแบบวัด THLA-W+ (Thai Health Literacy Assessment Using Word List with Extended Questions to Test Comprehension) เพื่อประเมิน HL และแบ่งอาสาสมัครเป็นกลุ่มผู้ที่มี HL ในระดับที่เพียงพอและไม่เพียงพอ อาสาสมัครทั้งสองกลุ่มถูกขอให้ตวงยาตามเงื่อนไขที่ผู้วิจัยเลือกให้ด้วยวิธีการสุ่ม โดยเงื่อนไขในการศึกษามี 8 แบบ คือ 2 ความหนืด (น้อย-มาก) x 2 หน่วยปริมาตร (ช้อนชาหรือมิลลิลิตร) x 2 อุปกรณ์ (ช้อนชาหรือกระบอกตวงยา) อาสาสมัครแต่ละรายตวงยาใน 5 ปริมาตร นั่นคือ ครึ่ง, 0.6, ค่อน, 1 และ 1.5 ช้อนชาสำหรับผู้ที่ได้หน่วยปริมาตรเป็นช้อนชา และ 2.5, 3, 3.75, 5 และ 7.5 มิลลิลิตรสำหรับผู้ที่ได้หน่วยปริมาตรเป็นมิลลิลิตร การวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ generalized estimating equation ผลการวิจัย: ปฏิสัมพันธ์ระหว่างอุปกรณ์ x หน่วย x HL และปฏิสัมพันธ์ระหว่างอุปกรณ์ x หน่วย x ปริมาตร มีผลต่อความคลาดเคลื่อนในการตวงยาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ความหนืดไม่มีผลต่อความคลาดเคลื่อนในการตวงยา ความไม่สอดคล้องของหน่วยปริมาตรที่ระบุบนฉลากและอุปกรณ์ตวงยาเพิ่มความคลาดเคลื่อน เมื่อหน่วยปริมาตรเป็นช้อนชา และอุปกรณ์ตวงยาเป็นช้อนชา เกิดความคลาดเคลื่อนที่น้อยกว่ากรณีที่หน่วยเป็นช้อนชา และอุปกรณ์เป็นกระบอกตวงยา (พบความคลาดเคลื่อนสัมบูรณ์ร้อยละ 13.05-27.99 และ 26.12-42.96 ตามลำดับ) ในกรณีที่หน่วยปริมาตรเป็นช้อนชา และอุปกรณ์เป็นช้อนชา อาสาสมัครร้อยละ 68.29 และ 76.83 สามารถตวงยาในปริมาตรครึ่ง และ 1 ช้อนชาได้อย่างถูกต้อง ตามลำดับ แต่อาสาสมัครเพียงร้อยละ 47.56-57.31 ตวงยาได้ถูกในปริมาตร 0.6, ค่อน และ 1.5 ช้อนชา ขณะที่การใช้หน่วยปริมาตรเป็นมิลลิลิตร และอุปกรณ์เป็นกระบอกตวงยา มีอาสาสมัครร้อยละ 85.88-96.47 ตวงยาได้ถูกต้อง หากหน่วยปริมาตรเป็นมิลลิลิตร และอุปกรณ์เป็นกระบอกตวงยา จะทำให้การตวงยาเป็นเรื่องง่าย ร้อยละ 90 ของผู้ที่มี HL ไม่เพียงพอสามารถตวงยาได้อย่างถูกต้อง หากหน่วยปริมาตรเป็นช้อนชา และอุปกรณ์เป็นช้อนชา จะทำให้การตวงยาเป็นเรื่องที่ยากขึ้น ร้อยละ 55.61 และ 67.32 ของผู้ที่มี HL ไม่เพียงพอและเพียงพอสามารถตวงยาได้อย่างถูกต้อง ตามลำดับ สรุป: ปฏิสัมพันธ์ระหว่างอุปกรณ์ x หน่วย x HL และปฏิสัมพันธ์ระหว่างอุปกรณ์ x หน่วย x ปริมาตร มีผลต่อความคลาดเคลื่อนในการตวงยาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่ความหนืดไม่มีผล องค์กรทางสาธารณสุขควรส่งเสริมให้มีการใช้หน่วยมิลลิลิตรบนฉลากยาและมีการแจกกระบอกตวงยาเมื่อจ่ายยา การใช้หน่วยช้อนชาบนฉลากยาและแจกช้อนชาเป็นอุปกรณ์ ควรทำเฉพาะเมื่อปริมาตรของยาที่ต้องตวง คือ ครึ่งหรือหนึ่งช้อนชาเท่านั้น สิ่งที่ควรหลีกเลี่ยงในการจ่ายยาน้ำสำหรับเด็ก คือ การระบุหน่วยปริมาตรและการแจกอุปกรณ์ตวงยาที่ไม่สอดคล้องกัน
Article Details
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
2. Yin HS, Dreyer BP, van Schaick L, Foltin GL, Dinglas C, Mendelsohn AL. Randomized controlled trial of
a pictogram-based intervention to reduce liquid medication dosing errors and improve adherence among caregivers of young children. Arch Pediatr Adolesc Med 2008; 162: 814–22.
3. Yin HS, Dreyer BP, Ugboaja DC, et al. Unit of measurement used and parent medication dosing errors. Pediatrics 2014; 134: e354-61. doi: 10.1542/peds.2014-0395.
4. Yin HS, Mendelsohn AL, Wolf MS, et al. Parents’ medication administration errors: role of dosing instruments and health literacy. Arch Pediatr Adolesc Med 2010; 164: 181–6.
5. Frush KS, Luo X, Hutchinson P, Higgins JN. Evaluation of a method to reduce over-the-counter medication dosing error. Arch Pediatr Adolesc Med 2004; 158: 620–4.
6. Simon HK, Weinkle DA. Over-the-counter medications. Do parents give what they intend to give? Arch Pediatr Adolesc Med 1997; 151: 654–6.
7. McPhillips HA, Stille CJ, Smith D, Hecht J, Pearson J, Stull J, et al. Potential medication dosing errors in outpatient pediatrics. J Pediatr 2005; 147: 761-7.
8. Tzimenatos L, Bond GR. Severe injury or death in young children from therapeutic errors: a summary of 238 cases from the American Association of Poison Control Centers. Clin Toxicol 2009; 47: 348-54.
9. Jittangwong J, Lerkiatbundit S, Kaewnopparat N. Measuring errors in pediatric liquid medication among caregivers: magnitudes and related factors. Thai Journal of Pharmacy Practice 2018; 10: 477-93.
10. Choosakul S. Dosing errors of pediatric liquid medications among parents at Huai Yot Hospital, Trang Province [minor thesis]. Songkhla: Prince of Songkla University; 2016.
11. Yin H, Parker R, Sanders L, Dreyer B, Mendelsohn A, Bailey S, et al. Liquid medication errors and dosing tools: A randomized controlled experiment. Pediatrics. 2016; 138: e20160357. doi: 10.1542/peds.2016-0357.
12. Yaffe SJ, Bierman CW, Cann HM, Cohen SN, Freeman J, Segal S, et al. American Academy of Pedatrics Committee on Drugs: Inaccuracies in administering liquid medication. Pediatrics. 1975; 56: 327–8.
13. Shah R, Blustein L, Kuffner E, Davis L. Communicating doses of pediatric liquid medicines to parents/caregivers: a comparison of written dosing directions on prescriptions with labels applied by dispensed pharmacy. J Pediatr 2014; 164: 596–601.
14. Wolf M, Davis T, Curtis L, Webb J, Bailey S, Shrank W, et al. Effect of standardized, patient-centered label instructions to improve comprehension of prescription drug use. Medical care 2011; 49: 96–100.
15. Yin HS, Dreyer BP, Foltin G, van Schaick L, Mendelsohn AL. Association of low caregiver health literacy with reported use of nonstandardized dosing instruments and lack of knowledge of weight-based dosing. Ambul Pediatr 2007; 7: 292–8.
16. McMahon SR, Rimsza ME, Bay RC. Parents can dose liquid medication accurately. Pediatrics 1997; 100: 330–3.
17. US Department of Health and Human Services. Guidance for industry: dosage delivery devices for orally ingested OTC liquid drug products. Silver Spring, MD: Food and Drug Administration 2011.
18. Leyva M, Sharif I, Ozuah P. Health literacy among Spanish-speaking Latino parents with limited English proficiency. Ambul Pediatr 2005; 5: 56–9.
19. Mowry JB, Spyker DA, Brooks DE, Zimmerman A, Schauben JL. 2015 Annual report of the American Association of Poison Control Centers’ National Poison Data System (NPDS): 33rd annual report. Clin Toxicol 2016; 54: 924–1109.
20. Yin HS, Parker RM, Sanders LM, Mendelsohn A, Dreyer BP, Bailey SC, et al. Pictograms, units and dosing tools, and parent medication errors: A randomized study. Pediatrics. 2017; 140: e20163237. doi: 10.1542/peds.2016-3237.
21. Yin HS, Wolf MS, Dreyer BP, Sanders LM, Parker RM. Evaluation of consistency in dosing directions and measuring devices for pediatric nonprescription liquid medications. JAMA. 2010; 304: 2595-602.
22. Williams TA, Wolf MS, Parker RM, Sanders LM, Bailey S, Mendelsohn AL, Dreyer BP, Velazquez JJ, Yin HS. Parent dosing tool use, beliefs, and access: A health literacy perspective. J Pediatr 2019; 215: 244-251. doi: 10.1016/j.jpeds.2019.08.017.
23. Paul IM, Neville K, Galinkin JL, et al. Metric units and the preferred dosing of orally administered liquid medications. Pediatrics. 2015; 135: 784–87.
24. US Department of Health and Human Services, Food and Drug Administration, Center for Drug Evaluation and Research (CDER). Guidance for industry safety considerations for container labels and carton labeling design to minimize medication errors [online]. 2013 [cited Dec 5, 2020]. Available from www.fda.gov/downloads/drugs/guidancecomplianceregulatoryinform ation/ guidances/ucm349009.pdf.
25. Yin HS, Forbis SG, Dreyer BP. Health literacy and pediatric health. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care. 2007; 37: 258–86.
26. Bradshaw M, Tomany-Korman S, Flores G. Language barriers to prescriptions for patients with limited English proficiency: a survey of pharmacies. Pediatrics 2007; 120: e225-35. doi: 10.1542/peds.2006-3151.
27. Padden JE, McConaha J, Cornish N, Bunk E, Hilton L, Modany A, Bucker I. Influence of viscosity and consumer use on accuracy of oral medication dosing devices J Pharm Technol. 2014; 30: 111–7.
28. Brown D, Ford JL, Nunn AJ, Rowe PH. An assessment of dose-uniformity of samples delivered from paediatric oral droppers. J Clin Pharm Ther 2004; 29: 521-9.
29. Engineering ToolBox. Dynamic viscosity of some common liquids [online]. 2008 [cited Aug 10, 2020] Available at: www.engineeringtoolbox.com/absolute-viscosity-liquids-d_1259.html.
30. Prajakrat N, Sirisaeng M. Volume, shape and dimensions of 5 ml plastic measuring spoons in Thai hospitals [undergraduate project]. Songkhla: Prince of Songkla University; 2015.
31. Industry Ministerial Declaration No. 2257 in 1997 on Industrial standard for plastic medicine measuring spoons. Royal Gazette No. 114, Part 66D (Aug 19, 1997).
32. Chanchuto P. Development of the Thai Health Literacy Assessment Using Word List withExtended Questions to Test Comprehension (THLA-W+): testing in Sadao Hospital [master thesis]. Songkhla: Prince of Songkla University; 2017.
33. Pornprasit T, Lerkiatbundit S. Psychometric testing of the THLA-W+ and health literacy among service recipients from outpatient departments of public hospitals in Nakhon Si Thammarat. Thai Journal of Pharmacy Practice 2021; 13: 559-77.
34. Faul F, Erdfelder E, Lang AG, Buchner A. G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods 2007; 39: 175-91.
35. Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. 2nd ed. Hillside, NJ: Lawrence Erlbaum; 1988.
36. Ma Y, Mazumdar M, Memtsoudis SG. Beyond repeated-measures analysis of variance: advanced statistical methods for the analysis of longitudinal data in anesthesia research. Reg Anesth Pain Med 2012; 37: 99-105. doi: 10.1097/AAP.0b013e31823ebc74.