การประเมินผลการจัดบริการดูแลผู้สูงอายุที่อยู่ในภาวะพึ่งพิงโดยทีมหมอครอบครัวตามนโยบายการจัดกลุ่มหน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิ อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินผลการจัดบริการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงโดยทีมหมอครอบครัวของตำบลสะอาด อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น วิธีการศึกษา: การศึกษานี้ใช้วิธีแบบผสมผสาน ได้แก่ 1) การวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้ข้อมูลจากการสัมภาษณ์เชิงลึกและสนทนากลุ่ม ผู้ให้ข้อมูล คือ ผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไปและมีภาวะพึ่งพิง (Barthel Activity of Daily Living:  ADL≤11) จำนวน 37 คน ทีมหมอครอบครัว 10 คนของตำบลสะอาด ประกอบด้วย แพทย์เวชศาสตร์ครอบครัว 1 คน เภสัชกร 1 คน พยาบาลวิชาชีพ 5 คน นักกายภาพบำบัด 1 คน และเจ้าพนักงานสาธารณสุข 2 คน และเจ้าหน้าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 1 คน และยังใช้ข้อมูลจากเอกสารการประชุม และรายงานการดำเนินงานหรือเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง และ 2) การวิจัยเชิงปริมาณ ใช้ข้อมูลคลินิกจากบันทึกของศูนย์ดูแลระยะยาวและฐานข้อมูลเวชระเบียนผู้ป่วยโรงพยาบาลน้ำพอง กลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงทั้งหมด 37 คน การวิเคราะห์ข้อมูลคุณภาพใช้การวิเคราะห์เชิงประเด็นตามจุดประสงค์ของการศึกษา ผลการศึกษา: ตำบลสะอาดมีรูปแบบการจัดบริการการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงโดยทีมหมอครอบครัวที่เน้นผู้ป่วยเป็นศูนย์กลางที่เป็นเชื่อมโยงการทำงานระหว่างทีมสหวิชาชีพกับชุมชนทำให้เกิดการดูแลที่ครอบคลุมและมีประสิทธิภาพ ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงมีจำนวน 37 คน หรือคิดเป็นร้อยละ 24.83 ของผู้สูงอายุทั้งหมด ส่วนใหญ่เป็นผู้สูงอายุติดบ้าน ร้อยละ 78.38 อายุเฉลี่ย 80.81 ปี เป็นผู้หญิง ร้อยละ 62.61 และอยู่กับหลาน ร้อยละ 97.30 ในด้านผลลัพธ์ พบว่า ระดับคะแนน ADL โดยเฉลี่ยของผู้สูงอายุระหว่างก่อนและหลังรับบริการเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติโดยเพิ่มจาก 6.78 (±3.20) เป็น 10.68 (± 6.08) ปัจจัยความสำเร็จที่สำคัญ ได้แก่ การจัดบริการอย่างเป็นระบบ การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ และการมีพยาบาลชุมชนซึ่งเป็นกุญแจสำคัญของการทำงานในชุมชนที่สามารถให้บริการได้ตามนโยบายการจัดกลุ่มหน่วยบริการสุขภาพปฐมภูมิในปัจจุบัน สรุป: รูปแบบการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงในอำเภอน้ำพองเป็นตัวอย่างของการจัดบริการแบบบูรณาการระหว่างการดูแลโดยสถานบริการและชุมชนที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งควรมีการสนับสนุนให้ดำเนินการอย่างต่อเนื่องและขยายผลไปยังพื้นที่อื่น