ผลลัพธ์ของโครงการรับยาใกล้บ้าน เภสัชกรใกล้ใจ โมเดลจังหวัดขอนแก่น

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาผลลัพธ์การดำเนินงานโครงการรับยาใกล้บ้าน เภสัชกรใกล้ใจ โมเดลจังหวัดขอนแก่น (โครงการฯ) ทั้งในเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพในด้านการลดความแออัด ระยะเวลารอคอย และความพึงพอใจของทั้งผู้ให้และผู้รับบริการ วิธีการ: การศึกษาใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสมผสานทั้งเชิงคุณภาพและปริมาณเพื่อประเมินโครงการฯ ซึ่งเริ่มดำเนินการเมื่อ 1 ตุลาคม 2562 โดยความร่วมมือของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติและกระทรวงสาธารณสุข ร้านยาเข้าร่วมโครงการฯ ทั้งหมด 50 ร้าน และเลือกใช้การดำเนินงานโมเดลที่ 1 และโมเดลที่ 2  โครงการจัดให้มีระบบบริการรับยาร้านยาใกล้บ้านในกลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรังที่มีอาการคงที่ได้แก่โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคหืด และโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง การประเมินดำเนินการในระหว่าง เดือนตุลาคม 2562 – เดือน กันยายน 2563 ผลการวิจัย: ขั้นตอนการบริการในโรงพยาบาลที่มีระยะเวลาลดลง คือ การรอบัตรลดจากจาก 39 เป็น 33 นาที และการรอรับยาลดจาก 31.79 เป็น 29.29 นาที จำนวนผู้ป่วยที่ไปรับยาร้านยาใกล้บ้าน คือ 503 ราย คิดเป็นร้อยละ 14.57 ของกลุ่มผู้ป่วยเป้าหมาย เภสัชกรร้านยาจัดการปัญหาเรื่องยาได้ 54 ครั้ง ซึ่งร้อยละ 61.11 เป็นปัญหาความไม่ร่วมมือในการใช้ยา และจัดการปัญหาพฤติกรรมสุขภาพ 206 ครั้ง ร้อยละ 35.92 เป็นปัญหาพฤติกรรมการรับประทานอาหาร ผู้รับบริการพึงพอใจมากที่สุดในด้านลดระยะเวลาในการรอรับบริการจากห้องยา (4.90±0.32 จากคะแนนเต็ม 5) รองลงมาได้แก่ ด้านการให้บริการของเภสัชกรร้านยา (4.88±0.32) เภสัชกรร้านยาพึงพอใจในด้านความพร้อมในการให้บริการของเภสัชกร (4.49±0.58 จากคะแนนเต็ม 5) รองลงมา ได้แก่ ความพึงพอใจในภาพรวม (4.32±0.63) สรุป: การดำเนินงานโครงการรับยาใกล้บ้านเภสัชกรใกล้ใจ โมเดลจังหวัดขอนแก่น ลดระยะเวลารอคอยและลดความแออัดได้ในระดับหนึ่ง ผู้ให้บริการและผู้รับบริการมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด เภสัชกรสามารถจัดการปัญหาเรื่องยาและพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสมได้ จึงควรเพิ่มจำนวนผู้รับบริการและขยายผลไปในผู้ป่วยกลุ่มอื่น ๆ ต่อไป