การวิเคราะห์ทางกฎหมายในการควบคุมการโฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์ : เพื่อ 1) ศึกษามาตรการทางกฎหมายในการควบคุมการโฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหารในประเทศไทยและต่างประเทศ 2) วิเคราะห์ปัญหากฎหมายในการควบคุมการโฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และ 3) เสนอแนะแนวทางในการแก้ไขปัญหาทางกฎหมายดังกล่าว วิธีการ: การศึกษานี้เป็นการวิจัยทางเอกสาร โดยเก็บรวบรวมข้อมูลจากตัวบทกฎหมาย หนังสือ บทความ เอกสารทางวิชาการ งานวิจัย วิทยานิพนธ์ และข้อมูลจากเครือข่ายอินเตอร์เน็ตทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ ผลการวิจัย: การควบคุมการโฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหารอยู่ภายใต้พระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 มาตรการในการควบคุมการโฆษณาอาหาร คือ ห้ามโฆษณาคุณประโยชน์ คุณภาพ หรือสรรพคุณของอาหารอันเป็นเท็จหรือหลอกลวงให้หลงเชื่อโดยไม่สมควร และผู้ใดประสงค์จะโฆษณาคุณประโยชน์ คุณภาพ หรือสรรพคุณอาหารจะต้องนำเสียง ภาพ ภาพยนตร์หรือข้อความที่จะโฆษณาให้ผู้อนุญาตตรวจพิจารณาก่อน เมื่อได้รับอนุญาตแล้วจึงจะโฆษณาได้ ปัญหาของมาตรการทางกฎหมายดังกล่าวในประเทศไทย คือ ยังมีความไม่ชัดเจนในการตีความของบทบัญญัติในมาตรา 40 ของพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ที่ห้ามการโฆษณาคุณประโยชน์ คุณภาพ หรือสรรพคุณของอาหารอันเป็นเท็จหรือหลอกลวงให้หลงเชื่อโดยไม่สมควร ปัญหาโฆษณาเกินจริง ปัญหาการดำเนินคดีตามกฎหมายมีความล่าช้าเนื่องจากไม่มีองค์กรเอกชนพิจารณาเนื้อหาแบบควบคุมกันเอง และปัญหาบทกำหนดโทษที่ไม่รุนแรง ข้อเสนอแนะในการปรับปรุงกฎหมายคือ ควรมีการเพิ่มเติม ปรับปรุงบทบัญญัติในการควบคุมการโฆษณาผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร สรุป: ควรจัดให้มีองค์กรเอกชนพิจารณาเนื้อหาโฆษณาก่อนยื่นขออนุญาตโฆษณาและร่วมตรวจสอบดำเนินคดี เพิ่มอัตราโทษให้รุนแรงขึ้น และในกรณีทำผิดซ้ำให้เพิ่มอัตราโทษเป็น 2 เท่าของบทกำหนดโทษเดิมที่กฎหมายกำหนดไว้ ทั้งนี้เพื่อให้เป็นประโยชน์ต่อการคุ้มครองผู้บริโภคด้านผลิตภัณฑ์สุขภาพ