การประเมินผลการแยกโรคคอหอยอักเสบและทอนซิลอักเสบเฉียบพลันโดยใช้เครื่องมือทำนายโอกาสเสี่ยงต่อการติดเชื้อ Group A Streptococci ในโรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง

Main Article Content

ฤทัยรัตน์ ศรีขวัญ
ประยุทธ ภูวรัตนาวิวิธ
ขวัญชัย รัตนมณี
ชาคริต หริมพานิช

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อประเมินผลการใช้เครื่องมือทำนายโอกาสเสี่ยงต่อการติดเชื้อ Group A Streptococci ได้แก่ Centor score, McIsaac score และ FeverPAIN สำหรับแยกโรคคอหอยอักเสบและทอนซิลอักเสบเฉียบพลัน วิธีการ: เป็นการศึกษาย้อนหลังเชิงพรรณนาในช่วงระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2560 ถึง 31 มีนาคม 2562 ที่โรงพยาบาลชุมชนแห่งหนึ่ง การศึกษารวบรวมข้อมูลลักษณะทางคลินิกของผู้ป่วยนอกที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคหอยอักเสบและทอนซิลอักเสบเฉียบพลันจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ของโรงพยาบาล ผลการวิจัย: จำนวนครั้งของผู้ป่วยนอกที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคคอหอยอักเสบและทอนซิลอักเสบเฉียบพลัน และผ่านเกณฑ์คัดเลือกผู้ป่วยที่กำหนดไว้ คือ 1,228 ครั้ง เมื่อใช้ทั้ง 3 เครื่องมือ ได้แก่ Centor score, McIsaac score และ FeverPAIN ประเมินผู้ป่วยโดยกำหนดคะแนนการตัดสินใจสั่งใช้ยาปฏิชีวนะ คือ 3-4, ≥4 และ ≥4 ตามลำดับ พบว่า จำนวนครั้งที่ผู้ป่วยมีคะแนนถึงเกณฑ์การตัดสินการสั่งใช้ยาปฏิชีวนะ คือ 106, 63 และ 98 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 8.63, 5.13 และ 7.98 ตามลำดับ โดย McIsaac score ทำให้มีคะแนนถึงเกณฑ์การตัดสินสั่งใช้ปฏิชีวนะต่ำที่สุด ร้อยละ 65.02 ของจำนวนครั้งในการสั่งจ่ายยาปฏิชีวนะเป็นการใช้ยาปฏิชีวนะที่ถูกแนะนำให้ใช้ตามแนวทางการดูแลรักษาโรคนี้ ซึ่งได้แก่ amoxicillin, cephalexin, azithromycin, roxithromycin, และ clindamycin สรุป: โรงพยาบาลชุมชนที่เป็นสถานที่วิจัยยังมีการสั่งใช้ยาปฏิชีวนะไม่สอดคล้องตามคำแนะนำของแนวทางการรักษามาตรฐานในโรคคอหอยอักเสบและทอนซิลอักเสบเฉียบพลัน ทั้งในแง่ข้อบ่งใช้ยา ชนิด และระยะเวลาการใช้ยา McIsaac score เป็นเครื่องมือทำนายโอกาสเสี่ยงต่อการติดเชื้อ Group A Streptococci ที่ทำให้ได้ร้อยละของผู้ป่วยมีคะแนนถึงเกณฑ์การตัดสินสั่งใช้ยาปฏิชีวนะต่ำที่สุด

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

Poowaruttanawiwit P, Srikwan R, Wannalerdsakun S. Review of an update on differential diagnosis between acute pharyngitis and tonsillitis. Thai Journal of Pharmacy Practice 2020; 1: 37-49.

Centor RM, Witherspoon JM, Dalton HP, Brody CE, Link K. The diagnosis of strep throat in adults in the emergency room. Med Decis Making 1981; 1: 239-46.

Mclsaac WJ, White D, Tannenbaum D, Low DE. A clinical score to reduce unnecessary antibiotic use in patients with sore throat. Can Med Assoc J 1998; 158: 75-83.

National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Sore throat (acute): Antimicrobial prescribing [online]. 2018 [cited Jun 30, 2020]. Available from: www.nice.org.uk/guidance/ng84.

Aalbers J, O'Brien KK, Chan WS, Falk GA, Teljeur C, Dimitrov BD, Fahey T. Predicting streptococcal pharyngitis in adults in primary care: a systematic review of the diagnostic accuracy of symptoms and signs and validation of the Centor score. BMC Med 2011; 9: 67.

Chayakul C, Jongtrakun P, Vananukul V. et al. Rational Drug Use Hospital Manual. Bangkok. The Agricultural Cooperative Federation of Thailand; 2015.

Thavornwattanayong W. Rational drug use in community pharmacy: RDU Pharmacy. Bangkok; Rational Drug Use in Community Pharmacy Academic; 2017.

Thamlikitkul V. Rational antibiotic use in bacterial infection in sub-district health promoting hospital manual. Bangkok; Thailand Antimicrobial Resistance Containment and Prevention Program; 2015.

Fine AM, Nizet V, Mandl KD. Large-scale validation of the Centor and McIsaac scores to predict group A streptococcal pharyngitis. Arch Intern Med 2012; 172: 847-52. doi:10.1001/archinternmed.2012.950.

Willis BH, Coomar D, Baragilly M. Comparison of Centor and McIsaac scores in primary care: a meta-analysis over multiple thresholds. Br J Gen Pract 2020; 70: e245-e254. doi: 10.3399/bjgp20X708833.

Greer RC, Intralawan D, Mukaka M, Wannapinij P, Day NPJ, Nedsuwan S, Lubell Y. Retrospective review of the management of acute infections and the indications for antibiotic prescription in primary care in northern Thailand. BMJ Open 2018; 8: e022250. doi: 10.1136/bmjopen-2018-022250.

Anon. Acute pharyngitis/ tonsillitis/ pharyngotonsilli tis. In: Lochindarat S, editors. Guidelines for the care of acute respiratory infections in children. Bangkok; The Association of Respiratory Diseases and Critical Care Medicine in Children. The Royal College of Pediatricians of Thailand; 2019. p. 19-26.

Pelucchi C, Grigoryan L, Galeone C, Esposito S, Huovinen P, Little P, et al. Guideline for the manage ment of acute sore throat. Clin Microbiol Infect 2012; 18: 1-27.

Dekker ARJ, Verheij TJM, van der Velden AW. Inappropriate antibiotic prescription for respiratory tract indications: most prominent in adult patients. Fam Pract 2015; 32: 401–7.

Ratanapornsompong K, Poowaruttanawiwit P, Rac hapradit N, Srihirun J, Kosum T, Wannalerdsakun S. Developing a low cost diagnostic device for differen- tiating between acute pharyngitis and acute tonsillitis in community pharmacy setting. Thai Journal of Pharmacy Practice 2020; 2: 560-76.