การพัฒนาแบบทดสอบความรู้เรื่องการใช้ยาเบื้องต้นสำหรับ ผู้ดูแลกล่องยาประจำหอพักที่นิสิตมหาวิทยาลัยพะเยาอาศัย

Main Article Content

ฐาปนี ใจปินตา
อดิณัฐ อำนวยพรเลิศ
ช่อผกา ชุมภูอินทร์
ณัฐพร วังตา
มณีรัตน์ ผิวมณี
วรพรรณ เลิศเจริญปัญญา

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อพัฒนาและตรวจสอบคุณภาพของแบบทดสอบความรู้การใช้ยาเบื้องต้นสำหรับผู้ดูแลกล่องยาประจำหอพักที่นิสิตมหาวิทยาลัยพะเยาอาศัย วิธีการ: ผู้วิจัยทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องกับการใช้ยาเบื้องต้นและยาในหอพัก จากนั้น ผู้วิจัยสร้างแบบทดสอบความรู้ชุดที่ 1 แล้วประเมินความตรงตามเนื้อหาโดยคำนวณดัชนีความสอดคล้อง (Index of Item-Objective Congruence; IOC) จากการประเมินโดยผู้เชี่ยวชาญจำนวน 5 คน จากนั้นจึงปรับปรุงข้อคำถามเพื่อสร้างแบบทดสอบความรู้ชุดที่ 2 แล้วนำเครื่องมือไปทดลองเบื้องต้นในกลุ่มตัวอย่างผู้ดูแลกล่องยาจำนวน 30 คน เพื่อประเมินระยะเวลาการทำแบบทดสอบและตรวจสอบความเข้าใจต่อการใช้ภาษา จากนั้นจึงปรับปรุงข้อคำถามอีกครั้งจนได้แบบทดสอบความรู้ชุดที่ 3 ซึ่งใช้ทดสอบในกลุ่มตัวอย่างผู้ดูแลกล่องยาภาคสนาม จำนวน 150 คน การศึกษาคำนวณความเที่ยงตามสูตรของ Kuder-Richardson 21 (KR-21) ความยากง่าย (ค่า p) และอำนาจจำแนก (ค่า r) ของแบบทดสอบ จากนั้นจึงปรับปรุงข้อคำถามตามผลของการประเมินคุณภาพจนได้แบบทดสอบความรู้ฉบับสุดท้าย ผลการวิจัย: แบบทดสอบความรู้การใช้ยาเบื้องต้นสำหรับผู้ดูแลกล่องยาประจำหอพักที่นิสิตมหาวิทยาลัยพะเยาอาศัยประกอบด้วยคำถาม 20 ข้อ ซึ่งทดสอบความรู้ด้านการใช้ยา 5 ด้าน ได้แก่ การใช้ยาอย่างถูกคน ถูกโรค ถูกวิธี ถูกขนาด และถูกเวลา จำนวนด้านละ 4 ข้อ แบบทดสอบมีความตรงตามเนื้อหา (IOC 0.60-1.00) และมีค่าความเที่ยง 0.54 ตามลำดับ ความยากง่ายอยู่ในระดับที่ยอมรับได้ (ค่า P 0.39-0.80) และมีอำนาจจำแนกระดับยอมรับได้และดี (ค่า r=0.24-0.50) สรุป: แบบทดสอบความรู้การใช้ยาเบื้องต้นที่พัฒนาขึ้น มีคุณภาพตามเกณฑ์มาตรฐานของเครื่องมือ “แบบทดสอบ” และสามารถนำไปใช้วัดความรู้การใช้ยาเบื้องต้นสำหรับผู้ดูแลกล่องยา เพื่อเป็นแนวทางส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในหอพักที่นิสิตมหาวิทยาลัยพะเยาอาศัยต่อไป 

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

1. Arpanantikul M, Putwatana P, Wittayasooporn J. Health status and health practices of Thai nursing students. Thai Journal of Nursing Council 2011; 26: 123-36.

2. Ahooya A, Pannikul C, Ngamaurulert T, Kamolchai N, Thanee P, Nattarangsi W, et al. The illness of the freshmen participating in each faculty’s traditional cheer activity found at first aid site [dissertation]. Khon Kaen: Khon Kaen University; 2005.

3. Dormitory Act B.E.2558. Royal Gazette No. 132, Part 32A (Apr 22, 2015).

4. Kanokwan H. Annual sales report of the community pharmacy laboratory of the University of Phayao by customer category in 2018. In: Kanokwan H, Sudarat P. Annual report of the community pharmacy laboratory of the University of Phayao 2018. Proceedings of Community pharmacy laboratory of the University of Phayao. 2018 Oct 31; Phayao, Thailand. Phayao: University of Phayao ; 2018. p.8.

5. University of Phayao. University of Phayao’s building [online]. 2014 [cited Feb 27, 2019]. Available from: www.clm.up.ac.th/Archives/data04. php.

6. Thai food and drug administration. Rational drug use situations, problems and factors affecting [online]. 2015 [cited Feb 27, 2019]. Available from: ndi.fda.moph.go.th/uploads/policy_file/20170801152053.pdf

7. National Drug System Development Committee. National drug policy and national drug system development strategy A.D.2017-2022 [online]. 2016 [cited Feb 27, 2019]. Available from: ndi.fda.moph.go.th/uploads/policy_file//20170801145933.pdf.

8. Chongtrakul P. All medication must be used reasonably. Yavipakh. 2015;7:3-7.

9. Romero-Sanchez J, Garcia-Cardenas V, Abaurre R, Martínez-Martínez F, Garcia-Delgado P. Preva lence and predictors of inadequate patient medication knowledge. J Eval Clin Pract 2016; 22: 808-15.

10. Aisoonphisarnkul P. A survey of medication know ledge and self-medication practices among first-year students at Srinakharinwirot University. Isan Journal of Pharmaceutical Sciences 2014; 10: 42-55.

11. Sirirussamee B. Antibiotics use behavior of people in Nakhon Pathom Province. Nakhon Pathom: Mahidol University, Institute for Population and Social Research; 1997.

12. James H, Handu SS, Al Khaja KA, Otoom S, Sequeira RP. Evaluation of the knowledge, attitude and practice of self-medication among first-year medical students. Med Princ Pract 2006; 15: 270-5.

13. Hsiao FY, Lee JA, Huang WF, Chen SM, Chen HY. Survey of medication knowledge and behavior among college students in Taiwan. Am J Pharm Educ 2006; 70: 1-7.

14. Suwan T. Drug use behavior of students at Ram khamhaeng University. Bangkok: Ramkhamhaeng University; 2006.

15. Mongkhonchaiphak C, Ruamsuk C, Chaiprathip E. The study of customer’s knowledge and behavior in using antibiotics at community drug store in Pathum Thani province. EAU Heritage Journal 2012; 6: 91-100.

16. Charoenpichitnon S. Knowledge, attitude and practice concerning the use of analgesic drugs of Mathayomsuksa three students in Bangkok metro politan administration schools. Thai Journal of Nursing Council 2012; 15: 13-24.

17. Rodjanabenjakul P. Effects of a participatory learning program on knowledge and behavior regarding non-steroidal anti-inflammatory drugs use among watermelon planters, Phetchaburi province. Southern College Network Journal of Nursing and Public Health 2018; 5: 257-67.

18. Sriuttha P, Suwannaprom P, Niwatananun K. Drug use behaviors and potential risk of hepatotoxicity: A case study of paracetamol in Chiang Mai. Thai Bulletin of Pharmaceutical Sciences 2018; 13: 25-40.

19. Thailand nursing and midwifery council. A guide for drug use of primary disease. Bangkok: Siriyod Printing; 2009.

20. Moawiah K. First aid knowledge among university students in Jordan. Int J Prev Med 2016; 7: 1-5.

21. Joseph N, Kumar GS, Babu YPR, Nelliyanil M, Bhaskaran U. Knowledge of first aid skills among students of a medical college in Mangalore city of south India. Ann Med Health Sci Res 2014; 4: 162 –6.

22. Olumide AO, Asuzu MC, Kale OO. Effect of first aid education on first aid knowledge and skills of commercial drivers in south west Nigeria. Prehos pital and Disaster Medicine 2015; 30: 579-85.

23. Srisatidnarakul B. The methodology in nursing research. 4th ed. Bangkok: You and I Intermedia; 2007.

24. Mishel MH. Methodological studies: instrument development. In: Brink PJ, Wood MJ, editors. Advanced design in nursing research. 2nd ed. Sage Publications; 1998. p.235-82.

25. Fongsee P. The construction and development of research instrument. 2nd ed. Bangkok: Dansoot- tha Publisher; 2010.

26. Techarueangrong A, Posrie R, Suwansantisuk A. A development of cut-off scores on ordinary nation educational mathemathics test for mathayomsuksa 6 students in Uttaradit province. Journal of Graduate Studies in Northern Rajabhat Universi- ties 2018; 8: 103-16.

27. Tuntavanitch P. Application of sequential analysis technique to determine the lengths for criterion-referenced tests [dissertation]. Bangkok: Chula longkorn University; 1986.

28. Cohen MR. Cause of medication errors. In: Cohen MR, editor. Medication errors. Washington DC: American Pharmaceutical Association; 1999. p.1.1 -1.8.

29. Ministry of Public Health Notification. No. 2 in 1999 on household medicine. Royal Gazette No. 116, Part 38D special (May 13, 1999).

30. Maungnon K, Wongmayura A, Saupsatsana S, Tansirikhongkhon A, Kraisit P, Rangsatthong K, et al. Drugs in daily life. Bangkok: Faculty of Pharmacy, Thammasat University; 2016.

31. Thailand Nursing and Midwifery Council. Manual of drug used in treatment of basic diseases. Nontha buri: Shiriyod printing; 2015.

32. Saokeaw S. Chairinkham W. Manual of drug used and basic first aid. Phayao: University of Phayao; 2007.

33. Tanaruethai W. Development criteria-based tests of Thai language about the type of words [master thesis]. Mahasarakham: Mahasarakham University ; 2011.

34. Ruangram M. The development of achievement test in Thai language subject according to the basic education core curriculum B.E. 2551 for grade 8 students. Veridian E-Journal, Silpakorn University 2012; 7: 726-37.

35. Rovinelli R, Hamblrton RK. On the use of content specialists in the assessment of criteria-referenced test item validity. Dutch J Educ Res 1997; 2: 49-60.

36. Saiyod L, Saiyod A. Technical educational research. Bangkok: Srinakharinwirot University; 1995.

37. Phraeratkun C. Measurement techniques. Bangkok : Phithak-Akson; 2009.

38. Tassaboot S, Worakam P, Rittide P. Constructing a test for assessing grade 4th students’ critical thinking abilities in the Thai language learning strand. Rajabhat Maha Sarakham University Jour nal (Humanities and Social Sciences) 2013; 7: 147-56.

39. Anusasananan S. A development of measurement and assessment in classroom achievement test; using bookmark standard setting. Journal of Edu- cation 2011;23:175-88.

40. Kanjanwasee S. Classical test theory. 4th ed. Bangkok: Chulalongkorn University, Faculty of Edu cation; 2011.

41. Viboonsri Y. Measurement and achievement test construction. Bangkok: Chulalongkorn University Printing House; 2011.