ความเหมาะสมและรูปแบบของการได้รับยาปฏิชีวนะในผู้ป่วย โรคคอหอยอักเสบเฉียบพลัน ณ โรงพยาบาลระดับทุติยภูมิแห่งหนึ่ง

Main Article Content

สาวิตรี เหล่าไพบูลย์กุล
จิระวดี กลับนวล
ณิชารีย์ สุวรรณพงศ์
ศิริภรณ์ เดชาพงษ์
วรรณวิภา แก้วมณี
ธนวัฒน์ คงยศ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความเหมาะสมและรูปแบบการได้รับยาปฏิชีวนะในผู้ป่วยโรคคอหอยอักเสบเฉียบพลันโดยใช้ Centor criteria วิธีการ: ผู้วิจัยสืบค้นข้อมูลผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคคอหอยอักเสบเฉียบพลันและมารับการรักษาระหว่างวันที่ 1 มกราคม-30 มิถุนายน พ.ศ. 2560 จากฐานข้อมูลในแผนกผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลระดับทุติยภูมิแห่งหนึ่ง ผู้วิจัยประเมินความเหมาะสมในการได้รับยาปฏิชีวนะด้วยเกณฑ์ของ Centor ผลการวิจัย: ผู้ป่วยทั้งหมดจำนวน 346 ราย ได้รับยาปฏิชีวนะ 304 ราย (ร้อยละ 87.9) การสั่งใช้ยาในผู้ป่วย 9 ราย (ร้อยละ 3.0) มีความเหมาะสม ผู้ป่วยที่ไม่ได้รับยาปฏิชีวนะมี 42 ราย (ร้อยละ 12.1) พบผู้ป่วย 41 รายเมื่อประเมินแล้วไม่จำเป็นต้องได้รับยา (ร้อยละ 97.6)  ส่วนอีก 1 ราย (ร้อยละ 2.4) จำเป็นต้องได้รับยาแต่ไม่ได้รับยา ยาปฏิชีวนะที่มีการสั่งใช้มากที่สุด คือ amoxicillin รูปแบบของการสั่งใช้ที่พบมากที่สุด คือ amoxicillin ขนาด 500 มิลลิกรัม รับประทานครั้งละ 2 แคปซูล วันละ 2 ครั้ง ระยะเวลา 5 วัน ไม่มีผู้ป่วยรายใดได้รับยาขนาด 1,000 มิลลิกรัมต่อวันตามแนวทางการรักษา สรุป: ผู้ป่วยโรคคอหอยอักเสบเฉียบพลันของโรงพยาบาลมากกว่าร้อยละ 90 ไม่จำเป็นต้องได้รับยาปฏิชีวนะ การศึกษาพบรูปแบบการใช้ยาปฏิชีวนะที่ไม่เหมาะสมตามแนวทางการรักษาทั้งในด้านขนาดและระยะเวลาในการรักษา ซึ่งอาจกระทบต่อผลลัพธ์การรักษา ก่อให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา และเพิ่มโอกาสในการเกิดเชื้อดื้อยาได้

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

1. Shulman ST, Bisno AL, Clegg HW, Gerber MA, Kaplan EL, Lee G, et al. Clinical practice guideline for the diagnosis and management of group A streptococcal pharyngitis: 2012 update by the Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis 2012;55:1279-82.

2. Choby BA. Diagnosis and treatment of streptococcal pharyngitis. Am Fam Physician 2009;79:383-90.

3. Chongtrakul P. Antibiotics smart use. 2nd ed. Bang kok: Graphic and design; 2011.

4. Centor RM, Witherspoon JM, Dalton HP, Brody CE , Link K. The diagnosis of strep throat in adults in the emergency room. Med Decis Making 1981; 1: 239-46.

5. Pelucchi C, Grigoryan L, Galeone C, Esposito S, Huovinen P, Little P, et al. Guideline for the mana- gement of acute sore throat. Clin Microbiol Infect 2012; 18: 1-28.

6. Fine AM, Nizet V, Mandl KD. Large-scale validation of the Centor and McIsaac scores to predict group A Streptococcal Pharyngitis. Arch Intern Med 2012 ; 172: 847–52.

7. Saengcharoen W, Lerkiatbundit S. Sore throat from acute pharyngitis. Thai Pharm Health Sci J 2012; 7: 52-9.

8. Sub-Committee on Rational Drug Use Promotion. Rational drug use hospital manual. Bangkok: Agri cultural Cooperatives of Thailand Printing; 2015.

9. Uruekoran R, Phonsena W, Thongdang, Somsaard P, Chaiyasong S, Srisilp T. Treatment outcome and cost of rationale antibiotic use implementation in Mahasarakham University Pharmacy. Isan Journal of Pharmaceutical Sciences 2013;9:31-42.

10. McIsaac WJ, White D, Tannenbaum D, Low DE. A clinical score to reduce unnecessary antibiotic use in patients with sore throat. CMAJ 1998;158:75–83

11. Palla AH, Khan RA, Gilani AH, Marra F. Over prescription of antibiotics for adult pharyngitis is prevalent in developing countries but can be reduced using McIsaac modification of Centor scores: a cross-sectional study. BMC Pulm Med 2012; 12: 1-7

12. Yuniar CT, Anggadiredja K, Islamiyah AN. Evalu- ation of rational drug use for acute pharynxgitis associated with the incidence and prevalence of the disease at two community health centers in Indonesia. Sci Pharm 2017; 85: 1-10.

13. Acerra JR. Pharyngitis [online]. 2018 [cited Jan 9, 2018]. Available from: emedicine.medscape.com/ article/764304-clinical

14. Casey JR, Pichichero ME. Meta-analysis of short course antibiotic treatment for group a streptococ cal tonsillopharyngitis. Pediatr Infect Dis J 2005; 24: 909-17.

15. Cohen R. Defining the optimum treatment regimen for azithromycin in acute tonsillopharyngitis. Pediatr Infect Dis J 2004;23:S129-34.

16. Seppala H, Nissinen A, Jarvinen H, et al. Resist- ance to erythromycin in group A streptococci. N Engl J Med 1992;326:292–7.

17. Tanz RR, Shulman ST, Shortridge VD, et al. Community-based surveillance in the united states of macrolide-resistant pediatric pharyngeal group A streptococci during 3 respiratory disease seasons. Clin Infect Dis 2004;39:1794–801.

18. Jasir A, Tanna A, Noorani A, Mirsalehian A, Efstratiou A, Schalen C. High rate of tetracycline resistance in Streptococcus pyogenes in Iran: an epidemiological study. J Clin Microbiol 2000; 38: 2103-7.