เภสัชบำบัดสำหรับโรคหืดในเด็กก่อนวัยเรียน

บทคัดย่อ

โรคหืดเป็นโรคที่เกิดจากการอักเสบเรื้อรังของหลอดลม ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักได้รับการวินิจฉัยเป็นโรคหืดตั้งแต่วัยเด็ก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงก่อนวัยเรียนที่มีอายุน้อยกว่า 5 ปี การวินิจฉัยโรคในเด็กทำได้ยากเนื่องจากผู้ป่วยมักมีอาการหายใจมีเสียงหวีดกลับเป็นซ้ำได้บ่อย ทั้งยังไม่สามารถให้ความร่วมมือหรือควบคุมการหายใจตามคำสั่งเพื่อทดสอบการทำงานของปอดได้ การวินิจฉัยโรคหืดในเด็กเล็กจึงอาศัยอาการแสดงของผู้ป่วยที่มักมีอาการขณะกำลังวิ่งเล่น หัวเราะ หรือร้องไห้ โดยไม่มีอาการแสดงของการติดเชื้อในทางเดินหายใจ ร่วมกับประวัติการเป็นโรคภูมิแพ้ชนิดอื่น หรือประวัติโรคหืดของบุคคลในครอบครัว และการตอบสนองต่อการทดลองรักษาด้วยยาควบคุมอาการ

ยาที่ใช้ในการรักษาโรคหืดในเด็กเล็กก่อนวัยเรียน แบ่งออกเป็น 2 กลุ่มหลัก ได้แก่ ยาพ่นสูดขยายหลอดลมกลุ่ม β₂-agonist ชนิดออกฤทธิ์สั้น เช่น salbutamol ใช้สำหรับบรรเทาอาการเมื่อโรคหืดกำเริบ และยาควบคุมโรคในระยะยาวได้แก่ corticosteroid ชนิดพ่นสูด และยาต้านตัวรับ leukotriene การเลือกใช้ยาควบคุมโรคขึ้นอยู่กับลักษณะของอาการแสดง ทั้งความรุนแรงและความถี่ ระดับการควบคุมโรค และอายุของผู้ป่วย เนื่องจากส่งผลต่อการเลือกใช้อุปกรณ์สำหรับพ่นสูดยา นอกจากนี้ต้องมีการประเมิน ปรับเปลี่ยน และทบทวนการรักษาอยู่เป็นระยะโดยอาศัยผู้ปกครองหรือผู้ดูแล ร่วมกับทีมสหวิชาชีพสุขภาพเพื่อให้การรักษาโรคหืดเป็นไปตามเป้าหมายการรักษา

ภาวะหืดกำเริบเฉียบพลันเป็นภาวะฉุกเฉินทางการแพทย์ที่ผู้ป่วยควรได้รับการรักษาอย่างเร่งด่วน ผู้ปกครองหรือผู้ดูแลต้องตระหนักถึงอาการกำเริบของโรค ดูแลให้การรักษาเบื้องต้นด้วยการใช้ยาพ่นสูดขยายหลอดลม ประเมินการตอบสนองต่อยาขยายหลอดลม และส่งต่อผู้ป่วยไปยังสถานพยาบาลที่ใกล้ที่สุด เพื่อให้แพทย์ประเมินความรุนแรงของผู้ป่วย เริ่มการรักษาด้วยออกซิเจน ยาขยายหลอดลม corticosteroid ชนิดฉีดหรือกิน และ/หรือ magnesium sulfate รวมถึงพิจารณาส่งต่อผู้ป่วยไปยังหออภิบาลผู้ป่วยวิกฤตเพื่อพยุงการทำงานของระบบทางเดินหายใจ หรือให้การรักษาด้วยวิธีอื่นที่เหมาะสมต่อไป