ภาวะบกพร่องทางระบบประสาทอัตโนมัติในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน

Main Article Content

สิรนันท์ กลั่นบุศย์
สิริพรรณ พัฒนาฤดี
รุ่งโรจน์ พิทยศิริ

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาลักษณะทางคลินิกของภาวะบกพร่องทางระบบประสาทอัตโนมัติ (autonomic dysfunction หรือ AD) ในผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน (Parkinson’s disease: PD) และเปรียบเทียบจำนวน AD ในผู้ป่วย PD ที่มีปัจจัยส่วนบุคคล ความรุนแรงของโรค และยาที่แตกต่างกัน  วิธีการ: การวิจัยนี้เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวางในผู้ป่วย PD 93 คน ที่ผ่านเกณฑ์การคัดเข้างานวิจัยระหว่างเดือนกันยายน-ตุลาคม 2559  และเข้ารับการรักษาที่แผนกผู้ป่วยนอก ณ ศูนย์ความเป็นเลิศทางการแพทย์โรคพาร์กินสันและกลุ่มโรคความเคลื่อนไหวผิดปกติ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ ผู้วิจัยสัมภาษณ์ผู้ป่วยด้วยแบบประเมิน Thammasat University Non-Motor Symptoms Questionnaire (TU-NMSQuest) เพื่อประเมินการเกิดภาวะ AD ได้แก่ ปัญหาระบบทางเดินอาหาร ปัญหาระบบทางเดินปัสสาวะ ปัญหาระบบหัวใจและหลอดเลือดและการหกล้ม และปัญหาทางเพศสัมพันธ์ ผลการวิจัยภาวะ AD ที่พบ คือ ปัญหาระบบทางเดินอาหาร (ร้อยละ 88.17 ของตัวอย่าง) ปัญหาระบบทางเดินปัสสาวะ (ร้อยละ 59.14 ของตัวอย่าง) ปัญหาระบบหัวใจและหลอดเลือดและการหกล้ม (ร้อยละ 54.84 ของตัวอย่าง) และปัญหาทางเพศสัมพันธ์ (ร้อยละ 16.13 ของตัวอย่าง) ลักษณะทางคลินิกที่สัมพันธ์กับการมีภาวะ AD ที่เกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร คือ อายุที่มากกว่าและความรุนแรงของโรค PD ที่มากกว่า (มี Hoehn & Yahr stage ที่สูงกว่า)  ภาวะ AD ที่เกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะมีความสัมพันธ์กับอายุที่มากและอายุที่เริ่มเป็นโรค PD ที่มากกว่า ภาวะ AD ที่เกี่ยวกับเพศสัมพันธ์มีความสัมพันธ์กับอายุและอายุที่เริ่มเป็นโรค PD ที่น้อยกว่า การวิเคราะห์ความแปรปรวนแบบทางเดียวไม่พบว่ามีตัวแปรใดที่สัมพันธ์กับจำนวนของภาวะ AD สรุป: ภาวะ AD พบได้สูงในผู้ป่วย PD ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการมีภาวะ AD ในระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินปัสสาวะ คือ อายุที่มากกว่า  Hoehn & Yahr stage ที่สุงกว่า และอายุที่เริ่มเป็น PD ที่มากกว่า  ขณะที่ผู้ป่วยที่มีปัญหาทางเพศสัมพันธ์มีอายุและอายุที่เริ่มเป็น PD ที่น้อยกว่า อย่างไรก็ตามไม่พบว่ามีตัวแปรใดที่สัมพันธ์กับจำนวน AD

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

1. de Lau LM, Breteler MM. Epidemiology of Parkin son's disease. Lancet Neurol 2006; 5: 525-35.

2. Bhidayasiri R, Wannachai N, Limpabandhu S, Choeytim S, Suchonwanich Y, Tananyakul S, et al. A national registry to determine the distribution and prevalence of Parkinson’s disease in Thailand: implications of urbanization and pesticides as risk factors for Parkinson’s disease. Neuroepidemiology 2011; 37: 222-30.

3. Bhidayasiria R, Truong DD. Therapeutic strategies for nonmotor symptoms in early Parkinson’s dis ease: the case for a higher priority and stronger evidence. Parkinsonism Relat Disord 2012; 18: S 110 -3.

4. Martinez-Martin P, Rodriguez-Blazquez C, Kurtis MM, Chaudhuri KR. The impact of non-motor symptoms on health-related quality of life of patients with Parkinson’sdisease. Mov Disord 2011; 26: 399 –406.

5. Barone P, Antonini A, Colosimo C, Marconi R, Morgante L, Arvarello TP, et al. The PRIAMO study: a multicenter assessment of nonmotor symptoms and their impact on quality of life in Parkinson’s disease. Mov Disord 2009; 24: 1641–9.

6. Dickson DW, Fujishiro H, Orr C, DelleDonne A, Josephs KA, Frigerio R, et al. Neuropathology of non-motor features of Parkinson disease. Parkinso nism Relat Disord 2009; 15: S1-5.

7. Velseboer DC, Haan RJd, Wieling W, Goldstein DS, de Bie RM. Prevalence of orthostatic hypoten sion in Parkinson's disease: a systematic review & meta-analysis. Parkinsonism Relat Disord 2011; 17: 724-9.

8. Shaw BH, Claydon VE. The relationship between orthostatic hypotension and falling in older adults. Clin Auton Res 2014; 24: 3-13.

9. Isaacson SH, Skettini J. Neurogenic orthostatic hypotension in Parkinson’s disease: evaluation, management, and emerging role of droxidopa. Vasc Health Risk Manag 2014; 10: 169-76.

10. Sithinamsuwan P, Orrawanhanothai P, Thithum K, Udommongkol C, Chairangsaris P, Chinvarun Y, et al. Orthostatic hypotension: a non-motor compli cation assessment in 82 patients with idiopathic Parkinson’s disease in Phramongkutklao Hospital. J Med Assoc Thai. 2010; 93: S93-9.

11. Klanbut S, Phattanarudee S, Wongwiwatthana nukit S, Suthisisang C, Bhidayasiri R. Symptomatic orthostatic hypotension in Parkinson's disease patients: prevalence, associated factors and its impact on balance confidence. J Neurol Sci 2018; 385: 168-74.

12. Pfeiffer RF. Gastrointestinal dysfunction in Parkin son's disease. Parkinsonism Relat Disord 2011; 17: 10-5.

13. Chaudhuri KR, Martinez-Martin P, Schapira AH, Stocchi F, Sethi K, Odin P, et al. International multicenter pilot study of the first comprehensive self-completed nonmotor symptoms questionnaire for Parkinson's disease: the NMSQuest study. Mov Disord 2006; 21: 916-23.

14. Crosiers D, Pickut B, Theuns J, Deyn PP, Van Broeckhoven C, Martinez-Martin P, et al. Non-motor symptoms in a Flanders-Belgian population of 215 Parkinson's disease patients as assessed by the non-motor symptoms questionnaire. Am J Neurode gener Dis 2012; 1: 160-7.

15. Blackett H, Walker R, Wood B. Urinary dysfunc tion in Parkinson's disease: a review. Parkinsonism Relat Disord 2009; 15: 81-7.

16. Lolekha P, Kulkantrakorn K. Non-motor symptoms in Thai Parkinson’s disease patients: prevalence, manifestation and health related quality of life. Neuro Asia. 2014; 19: 163-70.

17. Tomlinson CL, Stowe R, Patel S, Rick C, Gray R, Clarke CE. Systematic review of levodopa dose equivalency reporting in Parkinson’s disease. Mov Disord 2010; 25: 2649-85.

18. Vongvaivanich K, Nidhinandana S, Udommong kol C, Chairungsaris P, Chinvarun Y, Wongmek W, et al. Non-motor symptoms in Thai patients with Parkinson's disease studied at Phramongkutklao Hospital. J Med Assoc Thai 2014; 97: S159-67.

19. Sauerbier A, Jitkritsadakul O, Titova N, Klingelho efer L, Tsuboi Y, Carr H, et al. Non-motor symp toms assessed by non-motor symptoms question naire and non-motor symptoms scale in Parkinson 's disease in selected Asian populations. Neuroepide miology. 2017; 49: 1-17.

20. Bae HJ, Cheon SM, Kim JW. Autonomic dysfunc tions in parkinsonian disorders. J Mov Disord 2009; 2: 72-7.

21. Senard JM, Raï S, Lapeyre-Mestre M, Brefel C, Rascol O, Rascol A, et al. Prevalence of orthostatic hypotension in Parkinson’s disease. J Neurol Neu rosurg Psychiatry 1997; 63: 584-9.

22. Uchiyama T, Sakakibara R, Hattori T, Yamanishi T. Short-term effect of a single levodopa dose on micturition disturbance in Parkinson's disease patients with the wearing-off phenomenon. Mov Disord 2003; 18: 573-8.

23. Fasano A, Visanji NP, Liu LW, Lang AE, Pfeiffer RF. Gastrointestinal dysfunction in Parkinson's disease. Lancet Neurol 2015; 14: 625-39.

24. Klingelhoefer L, Jitkritsadakul O, Bhidayasiri R. Objective measurement and monitoring of non motor symptoms in Parkinson's disease. Int Rev Neurobiol 2017;133: 347-87.

25. Okun MS, Walter BL, McDonald WM, Tenover JL, Green J, Juncos JL, et al. Beneficial effects of testosterone replacement for the nonmotor symp toms of Parkinson disease. Arch Neurol 2002; 59: 1750-3.

26. Vilas D, Pont-Sunyer C, Tolosa E. Impulse control disorders in Parkinson's disease. Parkinsonism Relat Disord. 2012; 18: S80-4.