ประสิทธิภาพและความปลอดภัยของการใช้โคลิสตินในทางปฏิบัติ

บทคัดย่อ

colistin หรือ polymyxin E เป็นยาต้านจุลชีพในกลุ่ม polymyxins กลไกลการออกฤทธิ์ของ colistin มีลักษณะคล้ายสารทำความสะอาด ที่ทำให้การแพร่ผ่านของสารชนิดต่าง ๆ เข้าสู่ภายในของเซลล์เชื้อแบคทีเรียผิดปกติ  ตัวยาที่นำมาใช้สำหรับรักษาการติดเชื้ออย่างแพร่หลายในปัจจุบัน ได้แก่ colistin methanesulfonate (CMS) ซึ่งมีความเป็นพิษที่ต่ำกว่า colistin sulfate โดยมีข้อบ่งใช้สำหรับรักษาการติดเชื้อแกรมลบโดยเฉพาะเชื้อที่ดื้อต่อยาต้านจุลชีพหลายขนาน เช่น Acinetobacter spp, Pseudomonas aeruginosa, Escherichia  coli และ Klebsiella pneumoniae เป็นต้น ในปัจจุบัน เชื้อเหล่านี้ยังคงไวต่อยา colistin มากกว่าร้อยละ 90 CMS เป็น prodrug ที่ไม่ออกฤทธิ์ แต่เมื่อยาผ่านการฮัยโดรลัยส์ในร่างกายได้เป็น colistin จึงจะสามารถออกฤทธิ์ได้ ยากระจายตัวอยู่ในเลือดเป็นหลัก โดยกระจายตัวไปยังปอดและน้ำไขสันหลังได้น้อย ยา CMS ถูกขับออกทางไตเป็นหลัก ในขณะที่ colistin ถูกกำจัดทางไตได้น้อย ยา CMS สามารถบริหารด้วยวิธีการฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ฉีดเข้าหลอดเลือดดำ สูดพ่นเข้าสู่ปอด และฉีดเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลางโดยตรง ยา colistin ทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่สำคัญ ได้แก่ ทำให้เกิดพิษต่อไตและระบบประสาท แนวทางการป้องกันการเกิดพิษต่อไตและระบบประสาทจากยา colistin ทำได้โดยการใช้ยาในขนาดและระยะเวลาที่เหมาะสม