การใช้ยาโอเมพราโซลเกินความจำเป็นและความสูญเสียทางการเงินในบริบทโรงพยาบาลชุมชน

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาอัตราการใช้ยาโอเมพราโซลเกินจำเป็น และความสูญเสียทางการเงิน ในผู้ป่วยนอกที่เข้ารับการรักษา ณ โรงพยาบาลชุมชนเขตเมืองแห่งหนึ่ง วิธีการ: การวิจัยนี้เป็นการเก็บข้อมูลย้อนหลังจากฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ของโรงพยาบาล โดยคัดเลือกผู้ป่วยนอกที่ได้รับยาโอเมพราโซลในช่วงวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2555 - 31 ธันวาคม พ.ศ. 2559 ข้อกำหนดการใช้ยาที่เหมาะสมได้แก่ ข้อบ่งใช้ที่ได้รับการรับรองจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาประเทศสหรัฐอเมริกา หรือข้อบ่งใช้ที่มีการแนะนำไว้ในแนวทางเวชปฏิบัติต่าง ๆ   ผลการวิจัย: ผู้ป่วยนอกที่ได้รับยาโอเมพราโซลในช่วงเวลาดังกล่าวมีจำนวนทั้งหมด 6,427 ราย คิดเป็นการเข้ารับบริการ 42,568 ครั้ง จำนวนครั้งของการเข้ารับบริการเป็นการใช้สิทธิตามหลักประกันสุขภาพแห่งชาติมีมากที่สุด (ร้อยละ 70.43) สิทธินี้จึงเป็นสิทธิที่มีความสูญเสียทางการเงินรวมสูงสุด คิดเป็นร้อยละ 75 ของมูลค่าการสูญเสียรวมทั้งหมด แต่เมื่อวิเคราะห์ความสูญเสียทางการเงินเฉลี่ยต่อครั้งที่เข้ารับบริการพบว่า ผู้ป่วยแต่ละสิทธิการรักษามีมูลค่าความสูญเสียทางการเงินเฉลี่ยใกล้เคียงกัน การได้รับยาโอเมพราโซล 17,192/24,568 ครั้ง (ร้อยละ 69.98) เป็นการใช้ยาเกินจำเป็น มูลค่าที่สูญเสียโดยรวมคิดเป็น 401,402 บาท ในระยะเวลา 5 ปี หรือประมาณ 80,280 บาทต่อปี ค่าเฉลี่ยความสูญเสียทางการเงิน คิดเป็น 23.35±18.12 บาทต่อครั้ง สรุป: การใช้ยาโอเมพราโซลในบริบทของโรงพยาบาลส่วนใหญ่เป็นการใช้เกินจำเป็น ร้อยละของการใช้ยาเกินจำเป็นแตกต่างกันเพียงเล็กน้อยระหว่างสิทธิการรักษา อย่างไรก็ตาม มูลค่าความสูญเสียทางการเงินไม่สูงมากนัก เนื่องจากเป็นการศึกษาในยาเพียงตัวเดียว หากทำการศึกษาในยาทั้งหมดอาจพบมูลค่าความสูญเสียที่สูงขึ้นได้ นอกจากนี้หากมีมาตรการในการแก้ปัญหา เช่น การทำ prospective drug utilization review หรือการสร้างแนวทางการสั่งจ่ายยาโอเมพราโซลอย่างสมเหตุสมผล ก็อาจจะสามารถประหยัดค่าใช้จ่ายของโรงพยาบาลได้มากเช่นกัน