ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความร่วมมือในการใช้ยาสำหรับผู้ป่วยเด็ก โรคข้ออักเสบไม่ทราบสาเหตุ ณ สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อค้นหาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความร่วมมือในการใช้ยาสำหรับผู้ป่วยเด็กโรคข้ออักเสบไม่ทราบสาเหตุ ที่เข้ารับบริการที่คลินิกภูมิแพ้และโรคข้อ สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี วิธีการ: ผู้ดูแลของผู้ป่วยที่ได้รับยามาแล้วอย่างน้อย 3 เดือน จำนวน 76 รายได้รับการคัดเลือกให้เข้าสู่การศึกษา  การศึกษาแบบไปข้างหน้านี้ประเมินความร่วมมือในการใช้ยาจากทั้งการนับเม็ดยาหรือปริมาณยา และแบบบันทึกวันและเวลาที่ผู้ดูแลของผู้ป่วยเด็กจัดยาให้จากการติดตามการใช้ยาเป็นเวลา 1-2 เดือน โดยแบ่งเป็นความร่วมมือในการใช้ยาระดับดีและระดับต่ำซึ่งมีความร่วมมือในการใช้ยาโดยรวมตั้งแต่ร้อยละ 80 ขึ้นไป และน้อยกว่าร้อยละ 80 ตามลำดับ ปัจจัยที่เกี่ยวกับผู้ป่วยที่ศึกษา ได้แก่ เพศ อายุ ความซับซ้อนของรายการยา และการไม่มีโรคเรื้อรังอื่นร่วมด้วย การศึกษาเก็บข้อมูลเหล่านี้จากเวชระเบียนของผู้ป่วย ส่วนปัจจัยเกี่ยวกับผู้ดูแลในครอบครัวของผู้ป่วยที่ศึกษา ได้แก่ รายได้ของครอบครัว ระดับการศึกษา ความรู้ อุปสรรคและทัศนคติต่อการใช้ยา ข้อมูลเหล่านี้เก็บโดยใช้การสัมภาษณ์ผู้ดูแลโดยใช้แบบสอบถาม สำหรับความรู้ อุปสรรค และทัศนคติต่อการใช้ยาวัดโดยการใช้แบบวัดความร่วมมือในการใช้ยาที่พัฒนาโดย Wu และคณะ ผลการวิจัย: ผู้ป่วยมีความร่วมมือในการใช้ยาระดับดี จำนวน 55 ราย (ร้อยละ 72.4) เมื่อวิเคราะห์ด้วยสถิติถดถอยแบบโลจิสติกส์  พบว่าทัศนคติเชิงบวกของผู้ดูแลต่อการใช้ยา (odds ratio หรือ OR=3.7, P=0.026) และการไม่มีโรคเรื้อรังอื่นร่วมด้วย (OR=6.5, P=0.010) เป็นตัวทำนายความร่วมมือในการใช้ยาระดับดีได้อย่างมีนัยสำคัญ สรุป: การปรับเปลี่ยนทัศนคติต่อการใช้ยาของผู้ดูแลน่าจะช่วยให้ผู้ป่วยเด็กโรคข้ออักเสบไม่ทราบสาเหตุมีความร่วมมือในการใช้ยาที่ดีขึ้นได้ อย่างไรก็ตามควรมีการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อสำรวจปัจจัยสำคัญที่เกี่ยวข้องกับความร่วมมือในการใช้ยาอย่างเต็มที่มากขึ้นในผู้ป่วยกลุ่มนี้