ความคิดเห็นของเภสัชกรชุมชนต่อการให้บริการทางเภสัชกรรม ของร้านยาเดี่ยวในระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า

บทคัดย่อ

                วัตถุประสงค์: เพื่อสำรวจความคิดเห็นของเภสัชกรชุมชนต่อการให้บริการทางเภสัชกรรมของร้านยาเดี่ยวในระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า รวมทั้งปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินการ วิธีการ: การวิจัยนี้เป็นเชิงสำรวจภาคตัดขวาง ประชากรและกลุ่มตัวอย่างเป็นกลุ่มเดียวกัน คือ ร้านยาคุณภาพประเภทร้านยาเดี่ยว เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสอบถามทางไปรษณีย์ ซึ่งตอบโดยเภสัชกรชุมชนผู้มีหน้าที่ปฏิบัติการในร้านยาคุณภาพ แบบสอบถามครอบคลุมประเด็นความสามารถในการปฏิบัติ ความเหมาะสม รวมถึงปัญหาและอุปสรรคในการดำเนินการของ 18 กิจกรรมในโครงการการบริการงานส่งเสริมสุขภาพในร้านยาคุณภาพและโครงการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังต่อเนื่องโดยร้านยาคุณภาพเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็งของระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ  การศึกษาเก็บข้อมูลระหว่างเดือนธันวาคม พ.ศ. 2559 ถึงเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2560 ผลการวิจัย: มีผู้ตอบแบบสอบถามกลับจำนวน 235 ฉบับ (ร้อยละ 55.17) โดยแบ่งเป็นร้านยาที่ปัจจุบันเข้าร่วมโครงการฯ อยู่จำนวน 93 ร้าน เคยเข้าร่วมโครงการฯ จำนวน 35 ร้าน และไม่เคยเข้าร่วมโครงการฯ จำนวน 107 ร้าน ร้านยาที่เคยเข้าร่วมโครงการฯ และที่ปัจจุบันยังเข้าร่วมโครงการฯ อยู่ ส่วนใหญ่มีความเห็นว่า 2 ใน 3 ของจำนวนกิจกรรมทั้งหมดในโครงการ เป็นกิจกรรมที่เภสัชกรชุมชนสามารถปฏิบัติได้อยู่ในระดับปานกลางถึงง่ายที่สุด และเกือบทุกกิจกรรมมีความเหมาะสมในการดำเนินการอย่างต่อเนื่องต่อไป ยกเว้น กิจกรรมการเยี่ยมบ้าน โดยเภสัชกรจากร้านยาที่เคยเข้าร่วมโครงการฯ ร้อยละ 40 มีความเห็นว่า กิจกรรมเยี่ยมบ้านเป็นกิจกรรมที่ไม่เหมาะสมที่จะดำเนินการในโครงการฯ ต่อไป ซึ่งเป็นสัดส่วนที่สูงกว่ากลุ่มที่ปัจจุบันเข้าร่วมโครงการฯ อยู่อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ส่วนปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงานในโครงการฯ ร้านยาที่เคยเข้าร่วมโครงการฯ และที่ปัจจุบันยังเข้าร่วมโครงการฯ อยู่มีความเห็นว่า ได้แก่ จำนวนบุคลากรไม่เพียงพอ (ร้อยละ 63.28) ความยุ่งยากในการประสานงาน (ร้อยละ 60.16) ไม่ได้รับการยอมรับจากสถานพยาบาลอื่นๆ หากมีการส่งต่อผู้ป่วย (ร้อยละ 53.91) ระยะเวลาการให้บริการนาน (ร้อยละ 45.31) ไม่มีทักษะในการปฏิบัติงาน (ร้อยละ 35.94) และค่าตอบแทนน้อยเกินไป (ร้อยละ 27.34) สรุป: กิจกรรมการให้บริการทางเภสัชกรรมของร้านยาเดี่ยวในระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า ส่วนใหญ่เป็นกิจกรรมที่สามารถปฏิบัติได้ในระดับปานกลางถึงง่ายที่สุด และมีความเหมาะสมในดำเนินการฯ ต่อไป ปัญหาและอุปสรรคของการดำเนินงานส่วนใหญ่ คือ ด้านจำนวนบุคลากร การประสานงานส่งต่อ และการประชาสัมพันธ์ ดังนั้นผู้รับผิดชอบโครงการควรพิจารณาให้มีการประชาสัมพันธ์แนะนำโครงการฯ การประสานงานส่งต่อผู้ป่วยอย่างเป็นระบบ และแก้ไขปัญหาด้านจำนวนบุคลากร เพื่อให้เกิดความมั่นคงและยั่งยืนของโครงการฯ ต่อไป