ความชุกของการปนเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ในน้ำแข็งหลอด ณ จุดต่างๆ จากแหล่งผลิตไปยังร้านอาหารหรือแผงลอยจำหน่ายอาหาร

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกของการปนเปื้อนจุลินทรีย์ในน้ำแข็งหลอด ณ จุดต่าง ๆ ตั้งแต่โรงงานผลิต ห้องเก็บ รถขนส่ง ร้านค้าส่ง (ยี่ปั้ว) และร้านอาหารหรือแผงลอยจำหน่ายอาหาร วิธีการวิจัย: ผู้วิจัยสัมภาษณ์และสังเกตผู้ประกอบการและพนักงานในโรงงานผลิตน้ำแข็งถึงขั้นตอนการผลิต จัดเก็บ และขนส่งที่มีผลต่อการปนเปื้อนของน้ำแข็ง การศึกษายังตรวจสอบการปนเปื้อนของน้ำแข็งโดยใช้ชุดทดสอบคลิฟอร์มของกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ ตัวอย่างน้ำแข็งหลอด 17 ตัวอย่างถูกเก็บจากโรงงานที่มีใบอนุญาตผลิตอาหารซึ่งตั้งอยู่ในอำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลาทุกแห่ง จำนวน  7 แห่ง โดยเป็นตัวอย่างที่เก็บ ณ หัวจ่าย 9 ตัวอย่าง และตัวอย่างจากห้องเก็บน้ำแข็ง ­8 ตัวอย่าง นอกจากนี้ยังเก็บตัวอย่างน้ำแข็งจากรถขนส่ง 59 คันของร้านค้าส่ง 25 ร้าน และจากร้านอาหารหรือแผงลอย ที่ตั้งอยู่ในอำเภอหาดใหญ่จังหวัดสงขลา 205 ร้าน ผลการศึกษา : น้ำแข็งหลอดที่เก็บจากหัวจ่ายน้ำแข็งในโรงงาน ห้องเก็บน้ำแข็ง ร้านยี่ปั้ว และร้านอาหารผ่านมาตรฐานร้อยละ 77.78, 50.00, 20.00 และ 12.68 ตามลำดับ น้ำแข็งที่เก็บจากรถขนส่งจากโรงงานไปร้านอาหาร จากโรงงานไปร้านยี่ปั้ว และจากร้านยี่ปั้วไปร้านอาหารผ่านมาตรฐานร้อยละ 25.00, 18.18 และ 10.71 ตามลำดับ รถที่ใช้ขนส่งเป็นรถกระบะและรถพ่วงข้าง (ซาเล้ง) ร้อยละ 44.07 และ 33.90 ตามลำดับ ความชุกของการเปื้อนเชื้อจุลินทรีย์ในน้ำแข็งที่เก็บจากรถขนส่งจากร้านยี่ปั้วไปร้านอาหารใกล้เคียงกับน้ำแข็งที่เก็บจากร้านอาหารหรือแผงลอย การปนเปื้อนที่มากอาจเกิดจากการบรรจุน้ำแข็งในกระสอบซึ่งมีรูทำให้น้ำผ่านเข้าออกได้ การจัดวางกระสอบบรรจุน้ำแข็งให้ทับซ้อนกันบนพื้นรถโดยไม่มีภาชนะหรืออุปกรณ์รองรับ และการส่งผ่านหลายขั้นตอน การขนส่งและการจัดเก็บแต่ละช่วงก่อให้เกิดการปนเปื้อนได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากมีการขนถ่ายโดยพนักงานที่ไม่ผ่านการอบรมด้านสุขาภิบาลอาหาร ซึ่งมักไม่ตระหนักถึงความสำคัญของการปนเปื้อน สรุป: ผลการวิจัยทำให้ทราบสถานการณ์การปนเปื้อนอันจะเป็นประโยชน์ในการพัฒนาการควบคุมคุณภาพการผลิตน้ำแข็งตลอดเส้นทางการลำเลียงขนส่งจนถึงมือผู้บริโภค