ความชุกและลักษณะของร้านชำที่จำหน่ายยาปฏิชีวนะในเขตอำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง

Main Article Content

อารีรัตน์ คุณยศยิ่ง

บทคัดย่อ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาความชุกและลักษณะของร้านชำที่จำหน่ายยาปฏิชีวนะในเขตอำเภอวังเหนือ จังหวัดลำปาง วิธีการวิจัย: งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวางโดยเก็บข้อมูลจากร้านชำ 155 ร้านที่เลือกอย่างสุ่มแบบแบ่งชั้น จากร้านชำทั้งหมดในอำเภอ 248 ร้าน ผู้วิจัยเก็บข้อมูลจากร้านชำตัวอย่างทุกร้านร่วมกับเจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพสต.) และอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) โดยการสัมภาษณ์ผู้ประกอบการและสำรวจสินค้าในร้านด้วยแบบบันทึกข้อมูลที่สร้างขึ้นในการวิจัยนี้ ผลการวิจัย: ร้านชำในอำเภอวังเหนือ ร้อยละ 21.9 จำหน่ายยาปฏิชีวนะ ร้านชำที่จำหน่ายยาปฏิชีวนะร้อยละ 53.0 ได้ยาดังกล่าวมาจากร้านขายยา เจ้าของร้านชำร้อยละ 76.5 กล่าวว่า รายการยาปฏิชีวนะที่คัดเลือกและจำหน่าย มาจากตัวยาที่ลูกค้ามาถามหาบ่อย และแนะนำให้เอามาจำหน่าย  รายการยาส่วนใหญ่เป็นกลุ่มยาที่ผู้บริโภครู้จักคุ้นเคยทั้งผ่านสื่อโฆษณาต่าง ๆ และการบอกต่อ  การวิจัยพบว่า การมี/ไม่มียาปฏิชีวนะในร้านชำไม่สัมพันธ์กับปัจจัยที่ศึกษาทั้งระยะห่างระหว่างร้านชำกับโรงพยาบาล  จำนวนปีที่เปิดร้าน รวมถึงการผ่านการอบรมผู้ประกอบการร้านชำที่จัดโดยหน่วยงานสาธารณสุข สรุป: ร้านชำในเขตอำเภอวังเหนือประมาณ 1 ใน 5 มีการจำหน่ายยาปฏิชีวนะ แสดงว่า การจำหน่ายยาปฏิชีวนะโดยร้านชำยังคงเป็นปัญหาที่สำคัญที่ก่อให้เกิดการใช้ยาอย่างไม่สมเหตุสมผล

Article Details

บท
บทความวิจัย

References

1. Charoenphand V. Factor affecting the decision making on the selling of Yachud at groceriy stores in rural area, Muang district, Loei Province. [Master thesis]: Chiangmai Chainagmai University; 1996.

2. Tomacha N. Problematic drugs in communities and solution: data from 13 provinces confirmed the risk from the availability of problematic drugs. Ya-wipak 2013; 5: 10-12, [online]. 2013 [cited 2014 Oct 20]. Available from: URL: www.thaidrugwatch. org/download/series/series17.pdf

3. Sringern-Yuang L, Hongvivatana T, Pradubmook P. Village drug provision profile in community. Health System Research Journal. 1994; 2: 182-91.

4. The Medical News: Wongkarnpat. Antibiotics and health of Thais. [online]. 2014 [cited 2014 Oct 20]. Available from: URL: https://www.wongkarnpat.com /viewya.php?id=209#.VZiUHPntmkp.

5. National Antimicrobial Resistance Surveillance Center of Thailand. Antibiogram: percentage of susceptible bacteria, 46 hospitals, Jan - Dec 2013. [online]. 2014 [cited 2015 Jun 20]. Available from: URL: https://narst.dmsc.moph.go.th/antibiograms .html.

6. Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educ Psychol Meas 1970; 30: 607-10.

7. Poophalee T, Arpasrithongsakul S, Yingyoud W, Saengsuwan T, Ammart L. Groceries development model with community involvement in Phon Sung Subdistrict, Sakon Nakhon. Food and Drug Administration Journal 2014; 21: 57-63.