พฤติกรรมการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่มีข้อบ่งใช้ทางการแพทย์ ของผู้ป่วยโรคเรื้อรังในอำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาพฤติกรรมใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่มีข้อบ่งใช้ทางการแพทย์ของผู้ป่วยโรคเรื้อรัง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ ตลอดจนความรู้ที่เกี่ยวข้องของผู้ป่วย ระเบียบวิธีวิจัย: การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบภาคตัดขวาง ตัวอย่างคือผู้ป่วยโรคเรื้อรัง 370 คนที่เลือกมาแบบตามสะดวก ผู้วิจัยสัมภาษณ์ผู้ป่วยโรคเรื้อรังของโรงพยาบาลราษีไศล จำนวน 70 คนโดยใช้แบบสัมภาษณ์ที่พัฒนาขึ้นในการวิจัยนี้เพื่อเก็บข้อมูลพฤติกรรมใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่มีข้อบ่งใช้ทางการแพทย์และความรู้ที่เกี่ยวข้อง ส่วนผู้ช่วยผู้วิจัยซึ่งเป็นเจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพสต.) ทั้ง 15 แห่งในอำเภอราษีไศล แห่งละ 1 คน ซึ่งผ่านการอบรมทำความเข้าใจเกี่ยวกับการวิจัยและการสัมภาษณ์ ผู้ช่วยวิจัยสัมภาษณ์ผู้ป่วยในคลินิกโรคเรื้อรังของแต่ละ รพสต. ๆ ละ 20 คน ผลการวิจัย: ตัวอย่างร้อยละ 51.4 มีความรู้ในเรื่องการใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพอย่างเหมาะสม น้อยกว่า 6 คะแนนจากคะแนนเต็ม 13 คะแนน ตัวอย่าง 80 ราย (ร้อยละ 21.6) ใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพโดยไม่มีข้อบ่งใช้ทางการแพทย์ ในจำนวนนี้ 48 ราย (ร้อยละ13.0) ใช้ยาน้ำสมุนไพรแผนโบราณ ตัวอย่าง 17 ราย (ร้อยละ 4.6) ใช้ยาชุดโดย 14 รายใช้ยาชุดเพื่อบรรเทาอาการปวด และตัวอย่าง 9 ราย (ร้อยละ 2.4) ใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารโดย 4 รายใช้เพื่อรักษาโรคเรื้อรัง ในตัวอย่าง 48 รายที่ใช้ยาน้ำสมุนไพรแผนโบราณ 20 ราย (ร้อยละ38.4) ใช้เพื่อรักษาโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ร้อยละ 56.2 ของตัวอย่างใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพ 1-3 เดือน ในด้านแหล่งของผลิตภัณฑ์สุขภาพ ผู้ใช้ยาชุดร้อยละ 58.8 ซื้อยาชุดจากร้านค้าในชุมชน ผู้ใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารร้อยละ 55.6 และผู้ใช้ยาน้ำสมุนไพรแผนโบราณร้อยละ 37.5 ได้รับผลิตภัณฑ์จากตัวแทนจำหน่าย ตัวอย่างรายงานว่า การใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่มีข้อบ่งใช้ทางการแพทย์ทำให้อาการดีขึ้นแต่ไม่หายขาดร้อยละ 76.2 และร้อยละ 2.5 พบอาการผิดปกติหลังจากใช้ผลิตภัณฑ์ ตัวอย่างร้อยละ 31.0 ได้รับการชักชวนให้ใช้ผลิตภัณฑ์สุขภาพจากเพื่อนบ้าน ร้อยละ 62.1 ได้รับข้อมูลผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่มีข้อบ่งใช้ทางการแพทย์จากโฆษณาทางวิทยุชุมชน สรุป: ผู้ป่วยโรคเรื้อรังในอำเภอราศีไศลควรได้รับความรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับยา สเตียรอยด์และอันตรายของผลิตภัณฑ์สุขภาพที่ไม่มีข้อบ่งใช้ทางการแพทย์ ปัญหาการขายยาชุด รถเร่ขายยา และการโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพที่โอ้อวดสรรพคุณเกินจริงในอำเภอราศีไศลควรได้รับการแก้ไขโดยจัดตั้งเครือข่ายเพื่อเฝ้าระวัง
Article Details
ผลการวิจัยและความคิดเห็นที่ปรากฏในบทความถือเป็นความคิดเห็นและอยู่ในความรับผิดชอบของผู้นิพนธ์ มิใช่ความเห็นหรือความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ หรือคณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์ ทั้งนี้ไม่รวมความผิดพลาดอันเกิดจากการพิมพ์ บทความที่ได้รับการเผยแพร่โดยวารสารเภสัชกรรมไทยถือเป็นสิทธิ์ของวารสารฯ
References
2. Boontanai N. News report on health status--northeast region with shared thought and cooperation (Ubonratchathani province): project on the community empowerment for consumer protection in drugs and health. [online]. 2014 [cited 2014 Oct 18]. Available from: URL: http://www.healthstation.in.th/action/music/1727/.
3. Sermsinsiri W. Handbook on the management of health products with steroid contamination. Konkhaen: Department of Consumer Protection and Public Health Pharmacy, Konkhaen Public Health Office; 2014.
4. Tongyoung P. Overclaimed Ads: media literacy helps avoid being a victim. [online]. 2014 [cited 2014 Oct 18]. Available from: URL: http://health. haijai.com/1927/.
5. Division of Consumer Empowerment, Food and Drug Administration. Do you know steroids well? Nontaburi: Ministry of Public Health; 2002.
6. Rajatanavin R, Sooksriwong C, Pongcharoensuk P, Chailurkit L, Tukkiyasatien A. Prevalence of overt manifestation of steroid abuse without medical indication. Bangkok: Thailand Research Fund; 2007.
7. Kongwong R. Project on the screening of patients with chronic diseases and steroids use without medical indications in Warin Chamrap, Ubon ratchathani. Bangkok: Health Consumer Protection Program; 2013.
8. Dokphong D. Project evaluation of steroid management by community network in Si-Trakul Subdistrict, Khukhan District, Sisaket Province. Journal of Health Science 2553,19: 845-53.
9. Lwanga SK, Lemeshow S. Sample size determination in health studies: a practical manual. Geneva: World Health Organization Language; 1991.
10. Sutapakdi U, Arparsrithongsagul S, Satawongtip W. Epidemiology and Ya-Chud use behavior of people in Mahasarakham. Mahasarakham: Maha- sarakham University; 2000.
11. Sirijan D. The application of group process and self-care theory to change steroid intake behavioral among the elderly, Tombon Knong-Koo, Muang District, Yasothon Province. [Master thesis]: Mahasarakham: Mahasarakham UniversIty ; 2012.