ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการดูแลตนเอง และระดับ HbA1c ของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ ที่เข้ารับบริการที่คลินิกโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลกู่แก้ว อำเภอกู่แก้ว จังหวัดอุดรธานี

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียววัดผลก่อนและหลังการทดลองนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ สุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบต่อเนื่องตามคุณสมบัติเกณฑ์คัดเข้า จนครบจำนวน 30 ราย ได้รับโปรแกรม 6 ครั้ง ในระยะเวลา 10 สัปดาห์ และประเมินผลในสัปดาห์ที่ 12 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ 1) แบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล 2) แบบบันทึกประวัติการเจ็บป่วย และการรักษา 3) แบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพ 4) แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลตนเอง และ 5) แบบบันทึกระดับน้ำตาลสะสมในเลือด วิเคราะห์ข้อมูลส่วนบุคคลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และวิเคราะห์เปรียบเทียบตัวแปรตามภายในกลุ่มด้วยสถิติ Paired t-test ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติ 0.05  

ผลการวิจัยพบว่า หลังเข้าร่วมโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลตนเองเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลสะสมในเลือด พบว่า กลุ่มตัวอย่างมี 1) คะแนนความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยรวมและรายด้านเพิ่มมากขึ้นกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) 2) คะแนนพฤติกรรมการดูแลตนเองเพิ่มมากขึ้นกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < 0.001) และ 3) กลุ่มตัวอย่างสามารถควบคุมระดับน้ำตาลสะสมในเลือดให้ลดลงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรม จาก 11.43 ± 2.71 เป็น 8.53 ± 1.45 คิดเป็นร้อยละ 2.90 (95%Cl = 2.29, 3.49; p-value < 0.001) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 

โปรแกรมที่พัฒนาขึ้นนี้สามารถส่งเสริมให้กลุ่มตัวอย่างมีความรอบรู้ด้านสุขภาพดีขึ้น ส่งผลให้มีพฤติกรรมการดูแลตนเองในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด และระดับน้ำตาลสะสมในเลือดลดลงได้ ควรมีการนำโปรแกรมไปประยุกต์ใช้ในหน่วยงานที่มีบริบทที่คล้ายคลึงกันเพื่อพัฒนาระบบการให้การดูแลผู้ป่วยกลุ่มนี้ได้