ประสิทธิผลของการใช้ไลน์แอปพลิเคชันแชทบอทในการลดความเครียดของบุคลากร โรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งในจังหวัดระยอง
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินระดับความเครียดทั่วไปและความเครียดจากการทำงาน ศึกษาประสิทธิผลและประเมินระดับความพึงพอใจหลังการใช้ Line application chat bot ของบุคลากรโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่งในจังหวัดระยอง งานวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-experimental design) กลุ่มตัวอย่าง จำนวน 41 คน เก็บข้อมูลเดือนมิถุนายน-สิงหาคม 2565 เครื่องมือแบบสอบถาม 4 ส่วน คือ ข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลเกี่ยวกับการทำงาน แบบประเมินความเครียด (SPST-20) แบบประเมินความเครียดจากลักษณะงาน (Thai JCQ) และแบบประเมินความพึงพอใจ วิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติเชิงพรรณนาและสถิติทดสอบแมคนีมาร์ ประเมินเพื่อหาระดับความเครียดก่อนใช้งาน Line application chat bot โดยกลุ่มตัวอย่างเพิ่มเพื่อนในแอปพลิเคชันไลน์และเลือกใช้วิธีจัดการความเครียดได้อย่างอิสระตามเนื้อหาที่ผู้วิจัยสร้างไว้เป็นข้อความตอบกลับอัตโนมัติในระยะเวลา 4 สัปดาห์ ผู้วิจัยตั้งเป็นข้อความบรอดแคสต์ส่งข้อมูลความรู้ จำนวน 4 ครั้ง สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ให้กลุ่มตัวอย่างเมื่อครบกำหนดประเมินความเครียดอีกครั้ง
ผลการวิจัย พบว่าก่อนใช้ Line application chat bot โดยภาพรวมบุคลากรมีระดับความเครียดทั่วไปสูง ร้อยละ 53.6 พิจารณารายข้อระดับปานกลางขึ้นไปมีผลกระทบด้านร่างกาย 4 ข้อมากสุด ได้แก่ กล้ามเนื้อตึงหรือปวด รองลงมาปวดหลังและปวดหัวจากความตึงเครียด ภายหลังการใช้พบว่ามีระดับความเครียดทั่วไปสูง ร้อยละ 46.3 ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value < .05) การจำแนกลักษณะงานตาม Demand Control Model ของ Karasek พบว่า อิสรภาพเชิงทักษะ ค่าคะแนนเฉลี่ย 3.3, การควบคุม 2.9 ข้อเรียกร้องจากงาน 2.8 การสนับสนุนทางสังคม 3.2 มีการทำงานเชิงรับ ร้อยละ 43.9 รองลงมาความเครียดจากงานสูง ร้อยละ 24.3 ความเครียดจากงานต่ำ ร้อยละ 19.5 และการทำงานเชิงรุก ร้อยละ 12.2
ข้อเสนอแนะองค์กรสามารถนำไปใช้ในการดูแลสุขภาพจิตบุคลากรกับกลุ่มตัวอย่างอื่นได้ เนื่องจากเข้าถึงง่ายผ่านแอปพลิเคชันไลน์ ควรเพิ่มคีย์เวิดเพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถเลือกโดยอิสระมากขึ้น ปรับจากการพิมพ์ข้อความเป็นรูปแบบการ์ดกดผ่านรูปภาพ เพื่อความง่ายและดึงดูดน่าใช้งาน และพัฒนาการแจ้งเตือนอัตโนมัติให้ผู้ใช้งานเมื่อต้องนัดหมายพบนักจิตวิทยา เพื่อเป็นทางเลือกให้บุคลากรนำมาใช้ในลดความเครียดจากการทำงาน
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เอกสารอ้างอิง
กฤตภพ ฐิตารีย์. การศึกษาถึงความชุกและปัจจัยที่มีผลเกี่ยวข้องต่อความเครียดจากการทำงานของบุคลากรที่ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลเอกชนแห่งหนึ่ง. วารสารการแพทย์ธรรมศาสตร์. 2561;19:115-32.
Khamisa N, Oldenburg B, Peltzer K, Ilic D. Work related stress, burnout, job satisfaction and general health of nurses. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2015;12(1):652-66.
Pappa S, Ntella V, Giannakas T, Giannakoulis VG, Papoutsi E, Katsaounou P. Prevalence of depression, anxiety, and insomnia among healthcare workers during the COVID-19 pandemic: A systematic review and meta-analysis. Brain Behav Immun. 2020; 88:901-7.
Shepherd-Banigan M, Bell JF, Basu A, Booth-LaForce C, Harris JR. Workplace stress and working from home influence depressive symptoms among employed women with young children. International Journal of Behavioral Medicine. 2016;23(1):102-11.
Zerbini G, Ebigbo A, Reicherts P, Kunz M, Messman H. Psychosocial burden of healthcare professionals in times of COVID-19 - a survey conducted at the University Hospital Augsburg. German Medical Science: GMS e-journal, 18, Doc05.
บุญเรือง ไตรเรืองวรวัฒน์. สถิติผู้สูงอายุฆ่าตัวตายสูงอันดับ 2 อาชีพตำรวจก็ด้วย; 2560 [เข้าถึงเมื่อวันที่ 1 ม.ค. 2564] จาก: https://dmh.go.th/news-dmh/view.asp?id=27623
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. สำรวจสุขภาพใจบุคลากรทางสาธารณสุข; 2564 [เข้าถึงเมื่อวันที่ 17 ต.ค. 2564] จาก: https://www.dmh.go.th/news/view.asp?id=2417.
Trudel X, Gilbert-Ouimet M, Vézina M, Talbot D, Mâsse B, Milot A, Brisson C. Effectiveness of a workplace intervention reducing psychosocial stressors at work on blood pressure and hypertension. Occupational and Environmental Medicine. 2021;78(10):738-44.
พัชรินทร์ ไรเดน. ความสัมพันธ์ของความเครียดกับการเกิดโรคอัลไซเมอร์. เชียงใหม่วารสาร. 2563;59(4):253-66.
Straub RH, Cutolo M. Psychoneuroimmunology-developments in stress research. Wiener Medizinische Wochenschrift (1946). 2018;168(3-4):76-84.
Lu Y, Hu XM, Huang XL, Zhuang XD, Guo P, Feng LF, Hu W, Chen L, Zou H, Hao YT. The relationship between job satisfaction, work stress, work-family conflict, and turnover intention among physicians in Guangdong, China: A cross-sectional study. BMJ open. 2017;7(5):e014894.
Brown WB, Moberg DJ. Organizational theory and management: A macro approach. New York: John Wiley & Sons; 1980.
Cooper AL, Brown JA, Leslie GD. The impact of organizational values on nurse resilience: A mixed-methods study. Journal of Nursing Management. 2021;29(7):2074-83.
กฎกระทรวง กำหนดชนิดของโรคซึ่งเกิดขึ้นตามลักษณะหรือสภาพของงานหรือเนื่องจากการทำงาน พ.ศ. 2566. ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 140, ตอนพิเศษ 29 (ลงวันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2566).
ปัณณทัต ตันธนปัญญากร. ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดของบุคลากรทางการแพทย์ในสถานการณ์การระบาดของเชื้อโคโรน่าไวรัส-2019 ของโรงพยาบาลแห่งหนึ่งสังกัดกรมการแพทย์กระทรวงสาธารณสุข. วารสารวิจัยและพัฒนา วไลยอลงกรณ์ในพระบรมราชูปถัมภ์ สาขาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. 2565;17(1):111-25.
สาวิตรี แก้วน่าน. ความสัมพันธ์ระหว่างความเครียดจากการทำงานกับความพึงพอใจในงานของอาจารย์พยาบาล สังกัดกระทรวง สาธารณสุข. Journal of Public Health Nursing. 2560; 31:163-76.
กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการดูแลสังคมจิตใจบุคลากรสุขภาพในภาวะวิกฤตโควิด-19 สำหรับกลุ่มทั่วไปและกลุ่มที่มีความเครียด; 2563 [เข้าถึงข้อมูลวันที่ 14 ต.ค. 2564] จาก: https://www.dmh.go.th/covid19/pnews/files/21aug2563-1.pdf
สำนักเทคโนโลยีสำรสนเทศ กรมสุขภาพจิต. Mobile Applicationกรมสุขภาพจิต; 2563 [วันที่เข้าถึงข้อมูล 17 ต.ค. 2564] จาก: https://ict.dmh.go.th/events/events/files/DMH%20mobile% 20application.pdf.
สุจิตราภรณ์ ทับครอง. ผลของการใช้สื่อสุขภาพรูปแบบแอปพลิเคชันไลน์ต่อความรู้เข้าใจโรคเบาหวานของบุคลากรในสถานศึกษา. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม. 2561;19(36):78-87.
Mauriello ML, Tantivasadakarn N, Mora-Mendoza MA, Lincoln ET, Hon G, Nowruzi P, Simon D, Hansen L, Goenawan NH, Kim J, Gowda N, Jurafsky D, Paredes PE. A suite of mobile conversational agents for daily stress management (Popbots): Mixed methods exploratory study. JMIR formative Research. 2021;5(9):e25294.
วสุ บัวแก้ว. การพัฒนาระบบ LINE BOT สำหรับบัณฑิตวิทยาลัย. ในการประชุมนําเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษา. ; บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยรังสิต; 2563. ; 2406-2413.
Cohen J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates; 1988.
ฐิติมาโกศัลวิตร, กัญญารัตน์กันยะกาญจน์, สุทธิพงษ์สุทธิลักษมุนีกุล, ขนิษฐาหล้ามาชน. ผลของโปรแกรมสุขศึกษาโดยประยุกต์ทักษะชีวิตร่วมกับแรงสนับสนุนทางสังคมในการพัฒนาพฤติกรรมการป้องกันโรคเอดส์ของนักเรียนมัธยมศึกษาปีที่ 2 จังหวัดอุบลราชธานี. Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences. 2017;1(1):45-63.
ทนงศักดิ์ ยิ่งรัตนสุข. ลักษณะงานและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดจากการทำงานของครูในโรงเรียนมัธยมศึกษา จังหวัดชลบุรี. บูรพาเวชสาร. 2563;7(1):32-46.
จารุวรรณ ประภาสอน. ความเครียดและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความเครียดในการปฏิบัติงานของบุคลากรโรงพยาบาลแคนดง จังหวัดบุรีรัมย์ ในสถานการณ์การระบาดของโรคโควิด-19. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9: วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม. 2564;15(38):469-83.
Migliore MC, Ricceri F, Lazzarato F, d'Errico A. Impact of different work organizational models on gender differences in exposure to psychosocial and ergonomic hazards at work and in mental and physical health. International Archives of Occupational and Environmental Health. 2021;94(8):1889-904.
Labrague LJ, McEnroe-Petitte DM, Leocadio MC, Van Bogaert P, Cummings GG. Stress and ways of coping among nurse managers: An integrative review. Journal of Clinical Nursing. 2018;27(7-8):1346-59.
นิธิพงศ์ ศรีเบญจมาศ และคณะ. ปัจจัยพยากรณ์ความเครียดในการปฏิบัติงานของบุคลากรโรงพยาบาลในจังหวัดพิษณุโลก. EAU Heritage Journal Social Science and Humanities. 2562;9(3):194-201.
Cooper CL, Cartwright S. Managing workplace stress. New York: SAGE; 1997.
Choobineh A, Museloo BK, Ghaem H, Daneshmandi H. Investigating association between job stress dimensions and prevalence of low back pain among hospital nurses. Work (Reading, Mass.). 2021;69(1):307-14.
Karasek RA. Job demands, job decision latitude, and mental strain: Implications for job redesign. Administrative Science Quarterly. 1979;24(2):285-308.
กานดา จันทร์แย้ม. ความเครียดจากการทำงานตามแบบจำลองข้อเรียกร้อง-การควบคุมในงาน: สาเหตุผลกระทบและแนวทางการป้องกัน. วารสารปาริชาต. 2561;31(1):23-41.
กนกวรรณ สังหรณ์ และคณะ. การสนับสนุนขององค์กรตามการรับรู้และพฤติกรรมการทำงานเชิงรุกของพยาบาลวิชาชีพ. Nursing Journal. 2560;44(4):134-44.
Samoh SE, Nakomah T, Palawan A, Matayong S. Chatbots for depression awareness management according to depression evaluation 2Q, ST-5 &9Q of Department of Mental Health, Ministry of Public Health. Journal of Southern Technology. 2022;15(1):39-54.
Hungerbuehler I, Daley K, Cavanagh K, Garcia Claro H, Kapps M. Chatbot-based assessment of employees' mental health: Design process and pilot implementation. JMIR Formative Research. 2021;5(4):e21678.
Park S, Choi J, Lee S, Oh C, Kim C, La S, Lee J, Suh B. Designing a chatbot for a brief motivational interview on stress management: Qualitative case study. Journal of Medical Internet Research. 2019;21(4):e12231.
คณิติน จรโคกกรวด, ลักขณา สริวัฒน์. การพัฒนาแอปพลิเคชันด้านสุขภาพจิตสำหรับการให้การปรึกษารายบุคคลแบบออนไลน์เพื่อลดความเครียดของวัยรุ่น. วารสารชุมชนวิจัยมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา. 2565;16(3):222-35.
ดวงมณี แสนมั่น. การพัฒนาสื่อการเรียนการสอนด้วยแอปพลิเคชันสมาร์ทโฟนในรายวิชาโลหิตวิทยา. วารสารมหาวิทยาลัยศิลปากร. 2561;38(3):73-89.
