Effects of Health Promotion Program Applying Health Literacy and Empowerment and Social Activity on Prevention of Dementia in Elderly ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพโดยประยุกต์ใช้ความรอบรู้ด้านสุขภาพร่วมกับการเสริมสร้างพลังอำนาจ และกิจกรรมทางสังคมในการป้องกันโรคสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ

Main Article Content

พวงผกา อุทาโพธิ์
นาฏนภา หีบแก้ว ปัดชาสุวรรณ์

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพโดยประยุกต์ใช้ความรอบรู้ด้านสุขภาพร่วมกับการเสริมสร้างพลังอำนาจ และกิจกรรมทางสังคมในการป้องกันโรคสมองเสื่อมในผู้สูงอายุตำบลในเมือง อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยเป็นผู้สูงอายุที่มีระดับค่าเฉลี่ยคะแนนการคัดกรองภาวะสมองเสื่อมโดยใช้แบบประเมินแบบทดสอบสภาพสมองเบื้องต้นฉบับภาษาไทย (MMSE-Thai 2002) อยู่ระดับเสี่ยงหรือระดับไม่ปลอดภัย อายุระหว่าง 60–80 ปี แบ่งกลุ่มตัวอย่าง 2 กลุ่ม เป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบกลุ่มละ 34 คน กลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพโดยประยุกต์ใช้ความรอบรู้ด้านสุขภาพร่วมกับการเสริมสร้างพลังอำนาจและกิจกรรมทางสังคมในการป้องกันโรคสมองเสื่อมในผู้สูงอายุและกลุ่มเปรียบเทียบดำเนินชีวิตตามปกติ ระยะเวลาดำเนินการวิจัย 12 สัปดาห์เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม ประกอบด้วย 4 ส่วน ได้แก่ ข้อมูลทั่วไป ความรอบรู้ด้านสุขภาพ พฤติกรรมการป้องกันภาวะสมองเสื่อม ภาวะซึมเศร้า วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ Independent t – test, Paired t – test และ McNemar’s Chi – Square test


ผลการวิจัย พบว่า ภายหลังการทดลองกลุ่มทดลองมีค่าเฉลี่ยคะแนนความรอบรู้ด้านสุขภาพและพฤติกรรมการป้องกันภาวะสมองเสื่อม สูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบและก่อนการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.001) ซึ่งสอดคล้องกับระดับค่าเฉลี่ยคะแนนการคัดกรองภาวะสมองเสื่อมโดยใช้แบบประเมินสภาพสมองเบื้องต้น ฉบับภาษาไทย (MMSE-Thai 2002) ที่อยู่ในระดับปลอดภัย

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

ชัชวาล วงค์สาร. ภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ:การพยาบาลและการดูแลญาติผู้ดูแล.วารสาร มฉก.วิชาการ. 2561; 43(1): 166-179.

มุกดา หนุ่ยศรี. การป้องกันภาวะสมองเสื่อม. วารสารพยาบาลตำรวจ. 2559; 8(1): 228-240.

อาทิตยา สุวรรณ, สุทธิศรี ตระกูลสิทธิโชค. ความชุกของภาวะสมองเสื่อมและปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะสมองเสื่อม

ในผู้สูงอายุตำบลหลักหก อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี. วารสารสมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชนแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี. 2559; 2(1): 21-32.

พิศมัย วรรณขาม, ทธีพร มูลศาสตร์. ประสิทธิผลของโปรแกรมการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมในผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อม.วารสารวิจัยและการพยาบาล.2562; 35(3): 1-12.

สุรีย์ สิมพลี, พรรณี บัญชรหัตถกิจ. ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพร่วมกับการออกกำลังกายโดยท่า บริหารมณีเวชประยุกต์เพื่อป้องกันการหกล้มในผู้สูงอายุจังหวัดบุรีรัมย์. 2562; 42(2): 149-159.

ลลิตา พนาคร. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุหญิงจังหวัดลำพูน.วารสารสาธารณสุขศาสตร์ 2558; 45(2): 197-209.

มุสลินท์ โตะแปเราะ, อัณญ์ยภัคสร ใจสมคม, ประเสริฐ ไพบูลย์รุ่งโรจน์. และคณะ ผลของโปรแกรมป้องกัน ภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุตามวิถีพหุวัฒนธรรมโดยใช้แอพพลิเคชั่นเพื่อกระตุ้นด้านพุทธิปัญญาของผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อม. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์. 2564; 13(1): 73-90.

พัชราภัณฑ์ ไชยสังข์. ภาวะสมองเสื่อมและอาหารที่ป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูง.วารสารพยาบาล.2560; 70(3): 39-48.

อัชรา ฦๅชา, สุบิน สมีน้อย,วิภาดา คณะไชย. ประสิทธิผลของโปรแกรมกลุ่มการเสริมสร้างพลังอำนาจผู้ดูแลผู้สูงอายุที่มีความผิดปกติทางจิตจากกลุ่มโรคสมองเสื่อม.วารสารป้องกันการฆ่าตัวตายแห่งประเทศไทย.2560; 1(1): 41-56.

ศรุตยา หาวงษ์. ผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อมในชุมชนโดยการมีส่วนร่วมของครอบครัว.วารสารพยาบาลสาธารณสุข.2560; 31(1): 111-128.

กมลรัตน์ กิตติพิมพ์พานนท์. ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ภาวะสุขภาพ และความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับการหกล้มกับพฤติกรรมการป้องกันการหกล้มของผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในชุมชน.วารสารพยาบาล.2564; 27(3): 331-342.

กัมปนาท สํารวมจิต. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการทำหน้าที่ของสมองสำหรับผู้สูงอายุ ต่อการรู้คิดและพฤติกรรมการป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ.วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล. 2562; 35(3): 34-45.

อรุณ จิรวัฒน์กุล. สถิติทางวิทยาศาสตร์สุขภาพเพื่อการวิจัย.(พิมพ์ครั้งที่ 2).กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์วิทยาพัฒน์จำกัด; 2553.

จุฑามาศ วงจันทร์, มยุรี ลี่ทองอิน. ผลของโปรแกรมบริหารสมองต่อการรู้คิดในผู้สูงอายุ.วารสารสภาการพยาบาล.2563; 35(2): 70-84.

มุสลินท์ โตะแปเราะ. ผลของโปรแกรมป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุตามวิถีพหุวัฒนธรรมโดยใช้แอพพลิเคชั่นเพื่อกระตุ้นด้านพุทธิปัญญาของผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อม จังหวัดนราธิวาส.วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์.2564; 13(1): 73-90.

พิศมัย วรรณขาม. ประสิทธิผลของโปรแกรมการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมในผู้สูงอายุที่เสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อม.วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล.2562; 35(3): 1-12.

สุรีย์ สิมพลี, พรรณี บัญชรหัตถกิจ. ผลของโปรแกรมการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ ร่วมกับการออกกำลังกายโดยท่า บริหารมณีเวชประยุกต์เพื่อป้องกันการหกล้มในผู้สูงอายุจังหวัดบุรีรัมย์. 2562; 42(2): 149-159.

กัมปนาท สํารวมจิต. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการทำหน้าที่ของสมองสำหรับผู้สูงอายุ ต่อการรู้คิดและพฤติกรรมการป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุ.วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล. 2562; 35(3): 34-45.

แว่นใจ นาคะสุวรรณ. ประสิทธิผลของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพต่อคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในชุมชน.วารสารพยาบาลตํารวจ. 2563; 12(1): 171-180.

นฤนาท ยืนยง. โปรแกรมส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุชาวมอญ จังหวัดปทุมธานี.วารสารวิชาการ สถาบันเทคโนโลยีแห่งสุวรรณภูมิ. 2563; 12(2): 390-400.

สุวิตรา สร้างนา. ผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพในผู้สูงอายุ ตำบลนาเสียว อำเภอเมือง จังหวัดชัยภูมิ.วารสารงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น. 2563; 27(1): 63-71.

ส้มป่อย แสนเตปิ่น. ผลของโปรแกรมส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพเพื่อป้องกันภาวะสมองเสื่อมในผู้สูงอายุเขตเทศบาลนครพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก.วารสารแพทย์นาวี. 2562; 46(3): 621-539.

ศรุตยา หาวงษ์, วีณา เที่ยงธรรม. ผลของโปรแกรมส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อภาวะสมองเสื่อมในชุมชนโดยการมีส่วนร่วมของครอบครัว.วารสารพยาบาลสาธารณสุข. 2560; 31(1): 111-128.

ผุสดี ชูชีพ. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพจิตต่อพฤติกรรมการดูแลตนเอง ด้านสุขภาพจิตในผู้สูงอายุ จังหวัดปทุมธานี.วารสารพยาบาลสาธารณสุข.2564; 35(2): 110-124.

กานดาวสี มาลีวงษ์. ความรอบรู้สุขภาพของชมรมผู้สูงอายุเพื่อส่งเสริมสุขภาพผู้สูงอายุ “ไม่ล้ม ไม่ลืม ไม่ซึมเศร้า กินข้าวอร่อย”: กรณีศึกษาเขตดอนเมือง.วารสารเกื้อการุณย์.2561; 25(2): 119-136.