นโยบายการใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI Policy) วารสารสุขศึกษา

วารสารสุขศึกษา ตระหนักถึงการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence: AI) ในการพัฒนางานวิจัย การผลิตผลงานทางวิชาการ  การตีพิมพ์เผยแพร่อย่างมีจริยธรรม วารสารจึงกำหนดนโยบายการใช้ AI เพื่อเป็นแนวทางสำหรับผู้มีส่วนเกี่ยวข้องดังต่อไปนี้

1. ผู้นิพนธ์บทความ

          1.1 ผู้นิพนธ์สามารถใช้ AI เป็นเครื่องมือสนับสนุนการนิพนธ์บทความในด้านการตรวจสอบไวยากรณ์ การจัดโครงสร้างภาษาได้ สังเคราะห์ข้อมูลเบื้องต้น โดย AI ไม่สามารถเป็นผู้นิพนธ์หลักหรือตัวแทนของผู้นิพนธ์ได้ เพื่อคงไว้ซึ่งเจตจำนงของมนุษย์ในการผลิตองค์ความรู้
          1.2 ผู้นิพนธ์ต้องรับผิดชอบต่อเนื้อหาทั้งหมดของบทความ ทั้งในด้านความถูกต้อง ความสมบูรณ์ และจริยธรรมทางวิชาการ หากมีการใช้ AI ช่วยสร้างหรือวิเคราะห์เนื้อหา ผู้นิพนธ์ต้องตรวจสอบให้แน่ใจว่าเนื้อหานั้นเป็นต้นฉบับ ไม่ละเมิดลิขสิทธิ์ และมีการอ้างอิงอย่างถูกต้อง
          1.3 หากมีการใช้ AI ในการสร้างเนื้อหา ตาราง หรือภาพต้องมีการเปิดเผยอย่างชัดเจน โดยระบุไว้ในส่วนที่เกี่ยวข้องของบทความ เช่น บทคัดย่อ (Abstract) วิธีดำเนินงานวิจัย (Methodology) เป็นต้น
          1.4 ผู้นิพนธ์สามารถใช้ AI สำหรับการตรวจจับการคัดลอกผลงานทางวิชาการ (Plagiarism) การจัดการรายการอ้างอิง (Reference) การตรวจสอบไวยากรณ์หรือปรับภาษาได้ โดยไม่จำเป็นต้องแจ้งเป็นพิเศษ หากไม่มีผลต่อเนื้อหาสาระหลักของบทความ

2. ผู้ประเมินบทความ

          2.1 ผู้ประเมินต้องตระหนักว่าต้นฉบับบทความที่พิจารณานั้นถือเป็นความลับของผู้อื่น ผู้ประเมินไม่ควรอัปโหลดต้นฉบับ หรือส่วนใดส่วนหนึ่งของบทความลงในเครื่องมือ AI เนื่องจากอาจเป็นการละเมิดสิทธิส่วนบุคคล
          2.2 ผู้ประเมินไม่ควรใช้ AI วิเคราะห์หรือสรุปผลการประเมิน เนื่องจากการประเมินบทความวิชาการต้องใช้วิจารณญาณและความเข้าใจเชิงวิพากษ์ของมนุษย์
          2.3 ผู้ประเมินสามารถใช้ AI ตรวจสอบไวยากรณ์ หรือความชัดเจนของภาษาตามความเหมาะสม โดยไม่ส่งผลกระทบต่อการวิเคราะห์เนื้อหาเชิงวิชาการ

3. บรรณาธิการวารสาร

          3.1 บรรณาธิการต้อง “ปฏิเสธต้นฉบับ” บทความทันที หากตรวจสอบพบว่าต้นฉบับบทความที่ส่งมาเสนอตีพิมพ์ในวารสารสร้างหรือแต่งเนื้อหาโดยใช้ AI (AI-Generated Content) เป็นสาระสำคัญหรือเป็นแหล่งที่มาของเนื้อหาทั้งหมด

          3.2 บรรณาธิการต้องไม่ป้อนข้อมูลต้นฉบับบทความที่ยังมิได้เผยแพร่เข้าสู่ระบบปัญญาประดิษฐ์ใด ๆ เพื่อป้องกันการละเมิดสิทธิในทรัพย์สินทางปัญญาและลิขสิทธิ์ของผู้นิพนธ์หรือบุคคลอื่น ทั้งนี้ เนื่องจากระบบปัญญาประดิษฐ์บางประเภทอาจสามารถเรียนรู้ จดจำ หรือประมวลผลข้อมูลที่ได้รับ และนำไปใช้สร้างสรรค์ผลงานอื่นในภายหลัง ซึ่งอาจขัดต่อหลักการคุ้มครองผลงานอันมีลิขสิทธิ์ เว้นแต่กรณีการใช้เครื่องมือปัญญาประดิษฐ์เพื่อการตรวจสอบการใช้ AI ในบทความ ทั้งนี้ เครื่องมือดังกล่าวต้องเป็นเครื่องมือที่ได้รับการยอมรับ มีมาตรฐานความน่าเชื่อถือ มีประสิทธิภาพ และสามารถปกป้องข้อมูลได้อย่างเหมาะสม

          3.3 บรรณาธิการสามารถใช้ AI ในการจัดการต้นฉบับ เช่น การตรวจสอบไวยากรณ์ การจัดการเอกสารในเชิงเทคนิค การตรวจสอบรายการอ้างอิง เป็นต้น ทั้งนี้ ต้องไม่ส่งผลกระทบต่อดุลพินิจหรือการตัดสินทางวิชาการซึ่งเป็นความรับผิดชอบโดยตรงของบรรณาธิการ

 

แนวทางการพิจารณาบทความที่ใช้ AI โดยกองบรรณาธิการวารสารสุขศึกษา

1. วารสารจะไม่รับพิจารณาหรือตีพิมพ์บทความที่มีการใช้ AI ในการเป็นแหล่งสร้างเนื้อหาหลักหรือเนื้อหาทั้งหมดของบทความ
2. วารสารขอสงวนสิทธิ์ไม่รับพิจารณาบทความในกรณีที่ผู้นิพนธ์ไม่เปิดเผยข้อมูลการใช้ AI อย่างครบถ้วน หรือไม่แสดงความรับผิดชอบต่อความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือของเนื้อหาที่เผยแพร่
3. ผู้นิพนธ์สามารถยื่นคำร้องโต้แย้งผลการพิจารณาเกี่ยวกับการใช้ AI โดยต้องนำเสนอข้อมูลและหลักฐานเชิงประจักษ์ที่ชัดเจน เพื่อให้บรรณาธิการและกองบรรณาธิการพิจารณา หากเห็นว่าเหตุผลสมเหตุสมผล อาจมีการเปลี่ยนแปลงผลการตัดสินได้ โดยการพิจารณาของกองบรรณาธิการถือเป็นที่สิ้นสุด
4. ในกรณีที่ตรวจพบภายหลังพบว่าบทความที่ได้รับการตีพิมพ์แล้วมีการใช้ AI โดยละเมิดนโยบายดังกล่าว วารสารขอสงวนสิทธิ์ในการเพิกถอนการเผยแพร่ (Retraction) พร้อมทั้งชี้แจงอย่างชัดเจนบนเว็บไซต์ของวารสาร