Effects of Health Literacy Promotion Program on Self-Care Behavior and HbA1c Level in Patients with Uncontrolled Type 2 Diabetes People Receiving Services at the Chronic Disease Clinic, Kukaeo Hospital, KuKaeo District, UdonThani Province
Main Article Content
Abstract
This quasi-experimental study employed a one-group pretest-posttest design to examine the effects of a health literacy promotion program on self-care behaviors and HbA1c levels among patients with uncontrolled type 2 diabetes mellitus attending the chronic disease clinic at Gu Kaew Hospital, Udon Thani Province. A total of 30 participants were recruited through consecutive sampling and participated in six program sessions over a 10-week period, with outcomes assessed at week 12. Research instruments included questionnaires on personal data, health literacy, self-care behavior, and records of HbA1C levels. Data were analyzed using descriptive statistics and paired t-tests at a significance level of 0.05.
The results showed that after participating in the program, participants had significantly higher overall and domain-specific health literacy scores, improved self-care behavior scores, and a statistically significant reduction in HbA1c levels from 11.43 ± 2.71% to 8.53 ± 1.45%, percentage a 2.90% decrease (95%CI = 2.29, 3.49; p-value < 0.001).
The program successfully enhanced participants’ health literacy, leading to improved self-care behaviors and better glycemic control. It is recommended that the program be implemented in similar settings to strengthen care systems for patients with type 2 diabetes.
Article Details

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
References
IDF Diabetes Atlas 2025 [Internet]. Brussels: International Diabetes Federation; 2025 [cited 2025 Sep 19]. Available from: https://www.idf.org/.
American Diabetes Association. Statistics about diabetes [Internet]. Arlington: American Diabetes Association; 2024 [cited 2025 Sep 19]. Available from: https://diabetes.org/statistics/about-diabetes.
Nanditha A., Ma R. C. W., Ramachandran A., et al. Diabetes in Asia and the Pacific: implications for the global epidemic. Diabetes Care 2016;39(3): 472–485.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมาร 2560. สถานการณ์โรคเบาหวานในภาคพื้นแปซิฟิก. [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 26 พ.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก https://www.dmthai.org/new/index.php/sara-khwam ru/the-chart/the-chart-1/2018-02-08-14-52-46.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุดรธานี. ระบบคลังข้อมูลสุขภาพ Health Data Center (HDC). [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 27 มิ.ย. 2568]. เข้าถึงได้จากจาก https://udpho.moph.go.th/.
ชมัยพร เสี่ยงสนั่น. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี. วารสารวิจััยและพััฒนานวัตกรรมทางสุขภาพ. 2567; 5(3): 339-351.
วิชุดา จันทะศิลป์, พรรณี บัญชรหัตถกิจ และทัศพร ชูศักดิ์. ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ในจังหวัดนครราชสีมา. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9. 2567; 18(2): 498-551.
มะยุเรีย รุ่งเจริญอารีจิตต์. ผลของโปรแกรมความรอบรู้ด้านสุขภาพสำหรับผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้. วารสารสาธารณสุขมูลฐาน (ภาคเหนือ). 2567; 34(2): 46-53.
Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Soc Sci Med. 2008;67(12):2072–2078.
โรงพยาบาลกู่แก้ว. ระบบคลังข้อมูลสุขภาพ Ku Keao hospital (kkhcash67). [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 2 พ.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก http://192.168.80.212:8011/kkhcash67/index.php
สมุย แสงชมภู. ผลของโปรแกรมความรอบรู้ด้านสุขภาพสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน ชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโนนสว่าง อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี. [อินเทอร์เน็ต]. [เข้าถึงเมื่อ 16 มิ.ย. 2568]. เข้าถึงได้จาก https://udpho.moph.go.th/
Cohen JM, Uphoff NT. Concept and measure for project design, implementation, in rural development. Rural Development Monograph No. 2. Ithaca (NY): The Rural Development Committee, Center for International Studies, Cornell University; 1977.
สุทิน ชนะบุญ. ระเบียบวิธีวิจัย (Research Methodology) เอกสารประกอบบรรยายหลักสูตรพยาบาลศาสตรมหาบัณฑิต NUKKU. คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น; 2564.
เจษฎา โชคดำรงสุข. แนวทางการใช้เครื่องมือด้านสุขภาพจิตสำหรับบุคลากรสาธารณสุขในโรงพยาบาลชุมชน. ครั้งที่ 2; ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด: กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. 2560. หน้า 11-13.
ประพนธ์ ตั้งศรีเกียรติกุล. คู่มือการคัดกรอง/ประเมินผู้สูงอายุ ครั้งที่ 2. สำนักงานกิจการโรงพิมพ์สงเคราะห์องค์การทหารผ่านศึก: กรมการแพทย์กระทรวงสาธารณสุข; 2558. หน้า 26.
คณะกรรมการพัฒนาเครื่องมือคัดกรองและประเมินสุขภาพผู้สูงอายุ. คู่มือการคัดกรองประเมินผู้สูงอายุ พ.ศ.2564 กระทรวงสาธารณสุข. ครั้งที่ 1. ณจันตา ครีเอชั่น จำกัด: กรมการแพทย์กระทรวงสาธารณสุข; 2564. หน้า 37.
วิทยา จันทร์ทา. ความฉลาดทางสุขภาพด้านพฤติกรรมการดูแลตนเองกับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จังหวัดชัยนาท. วิทยานิพนธ์ปริญญาสาธารณสุขศาสตร สาขาการจัดการการสร้างเสริมสุขภาพ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. 2560.
บุญญธิดา ยาอินทร์. ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการดูแลตนเองใน ผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ โรงพยาบาลชุมแสง. สวรรค์ประชารักษ์เวชสาร. 2564; 18(1): 37-47.
รัตนาภรณ์ กล้ารบ, อรพินท์ สีขาว, และชฎาภา ประเสริฐทรง. ผลของโปรแกรมความรอบรู้ด้านสุขภาพสำหรับผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้. วารสารพยาบาลทหารบก. 2564; 22(3): 275-283.
อารีรัตน์ แพงยอด. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพตามแบบแผนความเชื่อด้านสุขภาพเพื่อควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด ของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ โรงพยาบาลนาหว้า จังหวัดนครพนม. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน; 9(3): 297-307.
เบญจมาศ พรมจันทร์. ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพต่อพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วย เบาหวานชนิดที่ 2 ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ในชุมชน. [อินเทอร์เน็ต]. 2564. [เข้าถึงเมื่อ 17 ม.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก https://bkpho.moph.go.th/ssjweb/bkresearch/require/files/post-doc/20240920150417.pdf