ASSOCIATION BETWEEN DIABETES AND RELAPSE OF TUBERCULOSIS PATIENTS IN YASOTHON PROVINCE : MATCHED CASE-CONTROL STUDY
Keywords:
tuberculosis, relapse, diabetesAbstract
เชิงนามธรรม
ภูมิหลัง :อุบัติการณ์การกลับเป็นซ้ำของวัณโรคมีแนวโน้มเพิ่มขึ้น ส่งผลให้ผู้ป่วยวัณโรคเสียชีวิตเพิ่มมากขึ้น ผู้ป่วยวัณโรคที่มีโรคแทรกซ้อนมีความเสี่ยงที่จะเสียชีวิตระหว่างการรักษา โดยเฉพาะผู้ป่วยวัณโรคที่เป็นโรคเบาหวาน มีแนวโน้มเสียชีวิตและเสี่ยงที่จะกลับเป็นวัณโรคซ้ำหลังการรักษาเสร็จสิ้น อย่างไรก็ตาม ข้อมูลการศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างโรคเบาหวานและการกลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยวัณโรคในประเทศไทยยังมีอยู่น้อย
วัตถุประสงค์:เพื่อวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างโรคเบาหวานและการกลับเป็นซ้ำของผู้ป่วยวัณโรค จังหวัดยโสธร
Methods: This study was a matched case-control study. The ratio between cases and controls was 1 : 1. Matching variables included gender, age (±3 years), and time of completion of first treatment (same month). Information on tuberculosis treatment registration at government hospitals in Yasothon Province (National Tuberculosis Information Program, NTIP). Additional information such as height, alcohol consumption, smoking, and congenital disease information were extracted from the medical and health database (43 files) from January 1, 2015 to December 31, 2023. There were 264 people in the study group and 264 people in the control group. The total sample size for this study was 528 people. The relationship was analyzed using Multivariable conditional logistic regression. Adjusted Odds Ratio (Adjusted OR) and 95% confidence interval were presented.
Results: Diabetes is significantly associated with relapse tuberculosis patients (p-value = 0.001). When controlling for the effects of other variables in the final equation, it was found that TB patients with diabetes were 3.09 times more likely to have tuberculosis relapse compared to tuberculosis patients without diabetes (Adjusted OR = 3.09, 95 % CI : 1.60 - 5.95)
Conclusions: Diabetes mellitus is associated with relapse tuberculosis patients. Therefore, to reduce the recurrence rate of tuberculosis patients. Patients with co-morbid diabetes should be monitored during treatment. To have health knowledge about the relationship between diabetes and tuberculosis. Increase screening measures to find tuberculosis patients, especially those with diabetes. To provide access to the treatment process quickly helps reduce death rates and the spread of tuberculosis.
References
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2558). แนวทางการบริหารจัดการผู้ป่วยวัณโรคดื้อ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2564). รายงานการดำเนินงานวัณโรคของประเทศไทย ปี พ.ศ. 2559-2563. กรุงเทพฯ: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2560). International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems. กรุงเทพฯ: แสงจันทร์การพิมพ์.
กองยุทธศาสตร์และแผนงาน สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. (2566). สถิติสาธารณสุข 2565. นนทบุรี: กระทรวงสาธารณสุข.
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2566). โรคเบาหวานและวัณโรค. ค้นเมื่อ 31 มกราคม 2567, จาก http://www.thaincd.com/2016/mediadetail.php?id=14530&tid=&gid=1-015-009
ธนวัฒน์ ชาชิโย. (2566). โภชนาการสำหรับผู้ป่วยวัณโรคปอด. ค้นเมื่อ 2 มิถุยายน 2567, จาก https://www.gj.mahidol.ac.th/
main/knowledge-2/tuberculosis-nutrition/.
มนูญ ลีเชวงวงศ์. (2562). ฝุ่นพิษ-วัณโรค ความท้าทายของสาธารณสุขไทย. ค้นเมื่อ 25 พฤศจิกายน 2566, จาก https://dmh.go.th/
news-dmh/view.asp?id=29523.
มัณฑนา สินทรัพย์ นนท์ธิยา หอมขำ และพรทิพย์ จอมพุก. (2565). อุบัติการณ์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการกลับมาเป็นซ้ำของผู้ป่วยวัณโรค ในพื้นที่กรุงเทพมหานคร. วารสารการแพทย์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 29, 83-96.
วีระเดช พิศประเสริฐ. (2020). การวินิจฉัยภาวะทุพโภชนาการโดย Global Leadership Initiative on Malnutrition (GLIM). วารสารโภชนบำบัด, 28(1), 2-9.
สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2557). แนวทางเวชปฏิบัติการรักษาวัณโรคในเด็กพ.ศ. 2557. กรุงเทพฯ:
โรงพิมพ์สมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทย.
สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. (2561). แนวทางการควบคุมวัณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2561. กรุงเทพฯ: อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
Bestrashniy, J.R.B.M., Nguyen, V.N., Nguyen, T.L., Pham, T.L., Nguyen, T.A., Pham, D.C., et al. (2018). Recurrence of tuberculosis among patients following treatment completion in eight provinces of Vietnam: A nested case-control study. International Journal of Infectious Diseases, 74, 31-37.
Cudahy, P.G.T., Wilson, D., & Cohen, T. (2020). Risk factors for recurrent tuberculosis after successful treatment in a high burden setting: A cohort study. BMC Infectious Diseases, 20(1), 789.
Eksombatchai, D., Jeong, D., Mok, J., Jeon, D., Kang, H.Y., Kim, H.J., et al. (2023). Sex differences in the impact of diabetes mellitus on tuberculosis recurrence: a retrospective national cohort study. International Journal of Infectious Diseases, 127, 1-10.
Faustini, A., Hall, A.J., Mantovani, J., Sangalli, M., Perucci, C.A. (2008). Treatment outcomes and relapses of pulmonary tuberculosis in Lazio, Italy, 1999-2001: A six-year follow-up study. International Journal of Infectious Diseases, 12(6), 611-621.
Gadoev, J., Asadov, D., Harries, A.D., Parpieva, N., Tayler-Smith, K., Isaakidis, P., et al. (2017). Recurrent tuberculosis and associated factors: A five-year countrywide study in Uzbekistan. PloS One, 12(5), e0176473.
Giridharan, P., Selvaraju, S., Rao, R., Rade, K., Thiruvengadam, K., Asthana, S., et al. (2023). Recurrence of pulmonary tuberculosis in India: Findings from the 2019-2021 nationwide community-based TB prevalence survey. PloS One, 18(12), e0294254.
Hung, C.L., Chien, J.Y., & Ou, C.Y. (2015). Associated factors for tuberculosis recurrence in Taiwan: A nationwide nested case-control study from 1998 to 2010. PloS One, 10(5), e0124822.
Jo, K.W., Yoo, J.W., Hong, Y., Lee, J.S., Lee, S.D., Kim, W.S., et al. (2014). Risk factors for 1-year relapse of pulmonary tuberculosis treated with a 6-month daily regimen. Respiratory Medicine, 108(4), 654-659.
Kim, L., Moonan, P.K., Yelk Woodruff, R.S., Kammerer, J.S., & Haddad, M.B. (2013). Epidemiology of recurrent tuberculosis in the United States, 1993-2010. The International Journal of Tuberculosis and Lung Disease, 17(3), 357-360.
Lee, C.S., Ho, C.H., Liao, K.M., Wu, Y.C., & Shu, C.C. (2023). The incidence of tuberculosis recurrence: Impacts of treatment duration of and adherence to standard anti-tuberculous therapy. Journal of Infection and Public Health, 16(11), 1778-1783.
Lee, P.H., Lin, H.C., Huang, A.S., Wei, S.H., Lai, M.S., & Lin, H.H. (2014). Diabetes and risk of tuberculosis relapse: Nationwide nested case-control study. PloS One, 9(3), e92623.
Moosazadeh, M., Bahrampour, A., Nasehi, M., & Khanjani, N. (2015). The incidence of recurrence of tuberculosis and its related factors in smear-positive pulmonary tuberculosis patients in Iran: A retrospective cohort study. Lung India, 32(6), 557-560.
Mujtaba, MA. Richardson, M. Shahzad, H. Javed, MI. Raja, GK. Shaiq, PA., et al. (2022). Demographic and clinical determinants of tuberculosis and TB recurrence: A double-edged retrospective study from Pakistan. Journal of Tropical Medicine.
Nagu, T.J., Mboka, M.A., Nkrumbih, Z.F., Shayo, G., Mizinduko, M.M., Komba, E.V., et al. (2021). Clinical and imaging features of adults with recurrent pulmonary tuberculosis: A prospective case-controlled study. International journal of infectious diseases, 113(Suppl 1), S33-S39.
Qiu, B., Wu, Z., Tao, B., Li, Z., Song, H., Tian, D., et al. (2022). Risk factors for types of recurrent tuberculosis (reactivation versus reinfection): A global systematic review and meta-analysis. International journal of infectious diseases, 116, 14-20.
Rosser, A., Richardson, M., Wiselka, M.J., Free, R.C., Woltmann, G., Mukamolova, G.V., et al. (2018). A nested case-control study of predictors for tuberculosis recurrence in a large UK Centre. BMC Infectious Diseases, 18(1), 94.
Ruan, Q.L., Yang, Q.L., Sun, F., Liu, W., Shen, Y.J., Wu, J., et al. (2022). Recurrent pulmonary tuberculosis after treatment success: a population-based retrospective study in China. Clinical microbiology and infection, 28(5), 684-689.
Schlesselman J. J. (1982). Case-control studies: Design, conduct analysis. New York: Oxford University Press.
Shen, X., Yang, C., Wu, J., Lin, S., Gao, X., Wu, Z., et al. (2017). Recurrent tuberculosis in an urban area in China: Relapse or exogenous reinfection?. Tuberculosis, 103, 97-104.
Tian, P.W., Wang, Y., Shen, Y.C., Chen, L., Wan, C., Liao, Z.L., et al. (2014). Different risk factors of recurrent pulmonary tuberculosis between Tibetan and Han populations in Southwest China. European Review for Medical and Pharmacological Sciences, 18(10), 1482-1486.
World Health Organization [WHO]. (2020). Cause-specific mortality, 2000-2019. Retrieved February 1, 2024, from https://www.who.int/data/gho/data/themes/mortality-and-global-health-estimates/ghe-leading-causes-of-death
World Health Organization [WHO]. (2021). Global Tuberculosis Report 2021. Geneva: WHO.
World Health Organization [WHO]. (2023). Global Tuberculosis Report 2023. Geneva: WHO.
Youn, H.M., Shin, M.K., Jeong, D., Kim, H.J., Choi, H., & Kang, Y.A. (2022). Risk factors associated with tuberculosis recurrence in South Korea determined using a nationwide cohort study. PloS One, 17(6), e0268290.
Zhdanov, V. Bilenko, N. & Mor, Z. (2017). Risk Factors for Recurrent Tuberculosis among Successfully Treated Patients in Israel, 1999-2011. Original Articles, 19(4), 237-241.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Faculty of Public Health, Khon Kaen University
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
